(CATP) Hôm 17-6-2015, Nhật Bản cảnh báo Trung Quốc rằng, việc tôn tạo đảo của họ trên các lãnh thổ tranh chấp ở biển Đông không làm nên quyền sở hữu cuối cùng, sau khi Bắc Kinh thông báo họ đã gần hoàn tất việc xây đảo tùy tiện của mình.
Cảnh cáo của Nhật đưa ra sau khi Washington giục Trung Quốc ngừng quân sự hóa khu vực và nói điều đó gây leo thang căng thẳng.
Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga nói với báo giới: “Chúng tôi quan ngại sâu sắc về những hành động đơn phương nhằm thay đổi nguyên trạng khiến gia tăng căng thẳng. Cho dù Trung Quốc đã hoàn tất việc cải tạo, chúng tôi không thể chấp nhận việc tôn tạo đảo đó là một việc đã rồi. Chúng tôi yêu cầu Trung Quốc không có những hành động đơn phương mang lại những thay đổi thực tế và không thể đảo ngược”.
Nhật Bản từ lâu đã chỉ trích các mưu đồ đơn phương làm thay đổi hiện trạng của Trung Quốc, và họ có mâu thuẫn riêng với Bắc Kinh về các đảo trên biển Hoa Đông.
Mỹ nói Trung Quốc đã tạo ra 800 hécta đất mới ở biển Đông trong 18 tháng qua. Nhiều tàu nạo vét lớn được phát hiện đang hút cát trên nhiều rạn san hô và đá ngầm thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, trong đó nhiều nơi giờ đã mọc lên các tòa nhà và bến cảng.
Cùng ngày, Manila nói một đường băng dài 3km trên Đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa - đủ lớn để sử dụng loại Boeing 747 - đã “hoàn tất 75%”. Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Philippines, Peter Galvez, nói với AFP: “Điều này có thể phục vụ như căn cứ hoạt động phía trước của Trung Quốc, một chặng tiếp nhiên liệu cho tàu bè và máy bay”. Ông cho biết thêm cơ sở này “cũng có thể là trung tâm kiểm soát và chỉ huy” của Trung Quốc.
Hôm 16-6-2015, Washington cảnh báo Trung Quốc về việc lắp đặt vũ khí trên các đảo mới. Một quan chức cao cấp Bộ Quốc phòng Mỹ nói với các nhà báo: “Chúng tôi chắc chắn không muốn chứng kiến việc quân sự hóa trên các cơ sở này. Chúng không có tác dụng làm giảm căng thẳng trong khu vực, thực tế chúng có tác dụng ngược lại”.
Quan chức này nói Trung Quốc đơn phương hành động và “không nước nào trong khu vực ủng hộ những mưu đồ đó”.