Đây là động thái phô diễn sức mạnh quân sự mới nhất của Washington nhằm gửi đi thông điệp mạnh mẽ, bác bỏ các tuyên bố chủ quyền phi pháp của Trung Quốc trên vùng biển này.
Theo CNN, hai tàu sân bay Mỹ đến Biển Đông trong bối cảnh Bắc Kinh cũng đang tiến hành tập trận phi pháp gần quần đảo Hoàng Sa (Việt Nam), trong khi truyền thông nhà nước Trung Quốc liên tục đăng tải những bản tin nhấn mạnh nước này “sẵn sàng đáp trả bất kỳ thách thức nào của Mỹ đối với tuyên bố chủ quyền" của họ.
Biển Đông "dậy sóng"
Một thông cáo của Hải quân Mỹ nêu rõ hai tàu sân bay USS Nimitz và USS Ronald Reagan “đã tiến hành một số cuộc tập trận chiến thuật, được thiết kế để tối đa hoá khả năng phòng không và mở rộng phạm vi tấn công hàng hải tầm xa bằng máy bay tiêm kích xuất kích từ tàu sân bay”.
Đây cũng là lần đầu tiên hai tàu sân bay này tập trận cùng nhau trên Biển Đông kể từ năm 2014 và là lần thứ 2 kể từ năm 2001.
Sean Brophy – phát ngôn viên của tàu Reagan nhấn mạnh: “Những nỗ lực này hỗ trợ cho những cam kết lâu dài của Mỹ nhằm bảo vệ quyền của tất cả các quốc gia được bay, dong buồm và hoạt động ở bất kỳ nơi nào pháp luật quốc tế cho phép”.
Trong khi đó Trung Quốc thông báo tập trận phi pháp gần quần đảo Hoàng Sa (Việt Nam) từ ngày 1 đến 5-7, động thái bị Việt Nam, Mỹ và Philippines đồng loạt lên án.
Trung Quốc không cung cấp thêm thông tin chi tiết về cuộc tập trận diễn ra gần Hoàng Sa, chỉ cho biết đây là một cuộc tập trận “chuyên sâu” trên tờ Thời báo Hoàn cầu. Bắc Kinh tuyên bố vô căn cứ gần như toàn bộ diện tích Biển Đông là “lãnh thổ chủ quyền” của họ, đồng thời trong nhiều năm qua đã không ngừng xây trái phép một số công sự quân sự trên một số hòn đảo ở vùng biển này.
Nhóm tàu sân bay Mỹ hoạt động trên Biển Đông - Ảnh: Hải quân Mỹ
Năm ngoái Bắc Kinh còn cho phóng tên lửa chống hạm từ một hòn đảo chiếm giữ phi pháp trên Biển Đông. Các động thái này cấp tập diễn ra dù trước đó vào năm 2015, Chủ tịch Trung Quốc – Tập Cận Bình từng cam kết với tổng thống Mỹ đương nhiệm lúc đó là Obama rằng sẽ không quân sự hoá Biển Đông.
Khi quan hệ Mỹ-Trung tiếp tục xấu đi trong năm nay, Bắc Kinh đã gia tăng tiến độ hoạt động trên Biển Đông, tổ chức các hoạt động tuần tra gần các đảo tranh chấp. Hoạt động này diễn ra song song với các hoạt động tuần tra của tàu chiến Mỹ cũng như các hoạt động hải quân chung giữa Mỹ với các đối tác như Nhật và Singapore.
Nhưng việc triển khai hai tàu sân bay lần này, cùng lúc trên Biển Đông, mỗi tàu mang theo 60 máy bay chiến đấu, đi kèm các tàu tuần dương và tàu khu trục trang bị tên lửa dường như là một tuyên bố rõ ràng rằng Washington sẽ không nhượng lại bất kỳ ảnh hưởng nào trong khu vực cho Bắc Kinh.
"Nimitz và Reagan tạo thành lực lượng chiến đấu nhanh nhẹn và hiệu quả nhất trên thế giới, ủng hộ cam kết của Mỹ đối với các thỏa thuận quốc phòng chung với các đồng minh và đối tác trong khu vực, đồng thời thúc đẩy hòa bình và thịnh vượng trên khắp khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương” - tuyên bố của hải quân Mỹ nhấn mạnh.
Bắc Kinh, trong khi đó, đã xem sự hiện diện của Mỹ trong khu vực là nhân tố gây bất ổn. “Một số quốc gia ngoài khu vực thường xuyên di chuyển hàng ngàn dặm về phía Biển Đông để tham gia vào các hoạt động quân sự quy mô lớn, và phô trương sức mạnh của họ, đó là lý do cơ bản ảnh hưởng đến sự ổn định ở Biển Đông” – người phát ngôn Bộ ngoại giao Trung Quốc – Triệu Lập Kiên đưa ra chỉ trích nhắm vào Mỹ vào hôm 3-7.
Tương quan về lực lượng
CNN dẫn lời nhà phân tích Mỹ - Carl Schuster, cựu giám đốc giám sát các chiến dịch tại Trung tâm Tình báo chung của Bộ tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ nhận định, các cuộc tập trận từ hai tàu sân bay Mỹ trên Biển Đông thể hiện sức mạnh mà ít nhất là trong thời điểm này, chỉ có Hải quân Mỹ mới có.
Trung Quốc hiện chỉ có một tàu sân bay là hoạt động đầy đủ (tàu Liêu Ninh) và tàu thứ hai hoạt động gần như đầy đủ. Tuy nhiên, cả hai đều không có kích thước và khả năng mang nhiều máy bay như hai tàu sân bay của Hải quân Mỹ. Và hai tàu sân bay này của Mỹ đang hoạt động cùng với tàu USS Theodore Roosevelt, ở biển Philippines gần đó.
Schuster nhận định: "Quy mô khác nhau về sức mạnh chiến đấu được thể hiện giữa các cuộc tập trận của hải quân Trung Quốc và hải quân Mỹ sẽ rất đáng chú ý. Điều đó gửi đi thông điệp quân sự và địa chính trị đến Trung Quốc và khu vực. Cuộc tập trận của hải quân Mỹ chứng tỏ ai có sức mạnh tiềm năng lớn hơn”.
Máy bay chiến đấu xuất kích trên tàu USS Ronald Reagan trên Biển Đông - Ảnh: Hải quân Mỹ
Schuster lưu ý rằng việc vận hành hai tàu sân bay ở Biển Đông có thể là một hoạt động phức tạp hơn so với khi chúng hoạt động ở biển Philippines. “Biển Philippines là một đại dương mở, trong khi Biển Đông là vùng biển kín với các yêu sách chủ quyền và không gian biển cạnh tranh” - ông nói.
Thêm vào đó, Mỹ còn điều máy bay ném bom B-52 bay cùng với máy bay chiến đấu từ các tàu sân bay. Chiếc B-52 này đã bay 28 giờ không ngừng từ căn cứ ở bang Louisiana (Mỹ) để tham gia tập trận, cho thấy khả năng của Không quân Mỹ có thể nhanh chóng điều vũ khí đến các điểm nóng trên thế giới.
Tờ Thời báo Hoàn cầu của Trung Quốc mới đây đã gọi các tàu sân bay Mỹ “không gì khác hơn là những con hổ giấy trước ngưỡng cửa của Trung Quốc” và cho rằng Bắc Kinh có nhiều hỏa lực để bảo vệ các vị trí của mình trên Biển Đông.
Tờ báo theo chủ nghĩa dân tộc này bình luận: “Biển Đông hoàn toàn nằm trong tầm ngắm của quân đội Trung Quốc, và bất kỳ tàu sân bay nào của Mỹ trong khu vực đều được quân đội theo dõi chặt chẽ và có nhiều loại vũ khí phòng không để đối phó như các loại tên lửa DF-21D và DF-26, cả hai đều được coi là "kẻ diệt hàng không mẫu hạm”. Trên trang mạng xã hội Twitter, tờ báo này còn tung ảnh dàn tên lửa để đe nẹt.
Đáp lại, phòng thông tin của Hải quân Mỹ đáp trả bằng cách đăng hình ảnh các tàu sân bay của mình với nội dung: Tuy nhiên các tàu sân bay vẫn ở đó, hoạt động ở vùng biển quốc tế trên Biển Đông. Hai tàu USS Nimitz và USS Ronald Reagan không thể bị đe dọa.
(CAO) Hôm 5-7, trang tin Defpost.com đưa tin chính quyền Mỹ đã điều 1 chiếc máy bay ném bom chiến lược tầm xa B-52 Stratofortress đến tham gia cuộc tập trận hải quân với 2 tàu sân bay tác chiến USS Nimitz và USS Ronald Reagan trên Biển Đông.
Theo CNN, Anh Duy lược dịch