Từ "tằm ăn dâu" đến công khai thách thức

Tâm điểm của hoạt động bồi đắp, cải tạo ở quần đảo Trường Sa diễn ra ở đá Gạc Ma .Bãi đá ngầm có vị trí chiến lược này bị Trung Quốc cưỡng chiếm trái phép từ Việt Nam ngày 14-3-1988.

Sau khi bồi lấp tôn tạo đảo trái phép trên biển Đông cùng động thái gia cố quân sự trên đó một cách từ từ theo kiểu “tằm gặm lá dâu” , hôm 20-5 bài tường thuật từ CNN cho thấy Bắc Kinh đã chuyển sang giai đoạn công khai thách thức khi ngang nhiên cảnh cáo máy bay Mỹ bay trên biển Đông ở vùng biển quốc tế.

Có mặt trên chuyến bay như vậy hôm thứ tư (20-5), phóng viên Jim Sciutto của CNN cho biết, Trung Quốc đã phát ra cảnh cáo tám lần khi máy bay Mỹ bay phía trên cụm đảo nhân tạo mà Bắc Kinh xây dựng phi pháp trên quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Trung Quốc sử dụng những đảo này để mở rộng phạm vi ảnh hưởng của mình trên biển Đông.

Diễn tiến vừa rồi khiến giới quan sát lo ngại. Cựu phó giám đốc CIA Michael Morell, hôm 21-5-2015 nói với CNN vụ chạm trán trên làm nảy sinh  nguy cơ “rất cao” về khả năng Mỹ-Trung đối đầu bằng một cuộc chiến tranh trong tương lai.

Hai năm qua Trung Quốc đã mở rộng các đảo thêm 2.00 mẫu Anh, tương đương với 1.500 sân bóng đá

Việc lần đầu tiên Mỹ cho phép nhóm phóng viên tham gia chuyến bay giám sát trên các vùng lãnh hải cạnh tranh cho thấy Lầu Năm Góc đang muốn nâng cao báo động về những thách thức đưa ra từ chương trình xây dựng đảo nhân tạo của Trung Quốc. Nó cũng phản ánh phản ứng quan ngại tăng lên của Mỹ  với vấn đề này.

Ngồi trên chiếc P8-A Poseidon, máy bay săn tàu ngầm và do thám tiên tiến nhất của Mỹ, phóng viên CNN nhanh chóng nhận ra rằng, người Trung Quốc bực bội với phản ứng của Mỹ. “Đây là hải quân Trung Quốc... Đây là hải quân Trung Quốc... Vui lòng hãy đi ra... để tránh hiểu lầm”, một giọng tiếng Anh vang lên qua radio của máy bay cảnh cáo phi công Mỹ như vậy.

Đây là lần đầu tiên Lầu Năm Góc tiết lộ video về hoạt động xây dựng của Trung Quốc và đoạn ghi âm những thách thức của Trung Quốc với một máy bay Mỹ.

Theo CNN, máy bay bay ở độ cao 4.572m ở điểm thấp nhất của nó, nhưng Mỹ đang cân nhắc thực hiện những sứ mệnh giám sát như vậy ở cự ly gần các đảo nhân tạo hơn, cũng như đưa các tàu chiến chạy cách chúng vài hải lý, nhằm thể hiện tư thế quân sự mới, mạnh mẽ hơn của Mỹ trong khu vực.

Biển Đông từ lâu đã là một điểm nóng tiềm tàng trong khu vực với nhiều tuyên bố chủ quyền chồng lấn liên quan đến một số quốc gia Đông Nam Á và Trung Quốc.

Gần đây, Trung Quốc đẩy mạnh các hành vi lấn chiếm, với mưu đồ thay đổi hiện trạng ở biển Đông hòng chiếm trọn vùng biển giàu tài nguyên và là tuyến đường biển huyết mạch của thế giới này.

Bắc Kinh đang gấp rút xúc tiến các hoạt động xây dựng phi pháp ở vùng biển này, nơi nằm rất xa phần đất liền của họ và tự cho mình độc quyền khai thác trên phần lớn diện tích biển Đông.

Tốc độ xây dựng, bồi lấp phi pháp của Trung Quốc ở các đảo và cụm đảo  trên biển Đông hiện nay diễn ra nhanh kinh hoàng. Chỉ vài tháng trước, những đảo nhân tạo này vẫn còn là những vỉa đá ngầm không nhô lên mặt nước.

Đá Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam mà Trung Quốc đang tôn tạo trái phép

Giờ chúng là những công trình xây dựng đồ sộ. Các nhà quan sát quốc tế nhận định các đảo này sẽ nhanh chóng được Trung Quốc biến thành các cơ sở quân sự với đầy đủ chức năng. Hoạt động tạo lãnh thổ hoàn toàn mới của Trung Quốc trên biển Đông là một phần của cú hích quân sự rộng lớn hơn nhằm thách thức ưu thế của Mỹ trong khu vực.

Bắc Kinh đã kích hoạt tàu sân bay đầu tiên của mình, có trang bị tên lửa hạt nhân đa đầu đạn, phát triển tên lửa có khả năng phá hủy tàu chiến Mỹ, và giờ là xây dựng các căn cứ quân sự ở cách rất xa bờ biển của mình.

Những gì Cựu phó giám đốc CIA Michael Morell cảnh báo có thể đến nếu Trung Quốc tiếp tục bất chấp mọi phản đối từ quốc tế và ngang ngược tiến hành hành vi xâm chiếm của mình trên biển Đông. Morell nói: “Có một nguy cơ thực, khi cứ chạm trán kiểu này, điều tồi tệ sẽ xảy ra”.