Từ nguyên đơn "bắt bẻ” chủ tọa …
Ngay sau phần khai mạc, phiên tòa "nóng lên" khi người bảo vệ quyền lợi cho vợ chồng ông Nguyễn Văn Quyện - bà Nguyễn Thị Trông (nguyên đơn vụ kiện) đề nghị hoãn phiên tòa. Lý do: Ngày 05-4-2023, vợ chồng ông Quyện đã gửi đơn khiếu nại đến Chánh án TAND Q.Tân Bình, yêu cầu thay đổi thẩm phán Võ Tuấn Nhu, đồng thời đề nghị chuyển hồ sơ, nhất là những chứng cứ do thẩm phán Nhu tự thu thập sau ngày ký quyết định (QĐ) đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm lần 2 sang Cơ quan điều tra - Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) Tối cao vì cố ý làm trái quy định pháp luật, có dấu hiệu bất thường. Đến nay, nguyên đơn vẫn chưa nhận được QĐ giải quyết của Chánh án TAND Q.Tân Bình, nhưng HĐXX cho mở phiên tòa là không tuân thủ quy định của pháp luật.
Thay mặt HĐXX, Thẩm phán chủ tọa Võ Tuấn Nhu xác định, Chánh án TAND Q.Tân Bình đã có QĐ "giải quyết yêu cầu thay đổi thẩm phán" của nguyên đơn (QĐ số 18/2023/QĐ-GQKN ngày 10-4-2023 do Phó Chánh án TAND Q.Tân Bình Bành Kim Phượng ký), nên tòa mới mở phiên xử.
Người bảo vệ quyền lợi cho nguyên đơn lên tiếng: Đến nay, vợ chồng ông Quyện - bà Trông chưa nhận được QĐ "giải quyết yêu cầu thay đổi thẩm phán" nên đề nghị HĐXX hoãn phiên tòa, tống đạt QĐ đến nguyên đơn rồi mở lại cho đúng quy định. Sau một lúc hội ý, HĐXX quyết định tiếp tục mở phiên tòa. Luật sư bảo vệ quyền lợi cho bà Hoàng Ngọc Điệp (người bỏ ra 28 tỷ đồng mua nhà) nộp đơn xin hoãn phiên tòa do bị bệnh nhưng cũng không được HĐXX chấp nhận do không có căn cứ chứng minh.
Thư ký tống đạt QĐ "không chấp nhận yêu cầu thay đổi thành viên xét xử" tại tòa
… Đến bị đơn xin "bồi thường"
Đại diện nguyên đơn trình bày yêu cầu khởi kiện: Vợ chồng ông Quyện là chủ sở hữu căn nhà 388,5m2, xây trên phần đất 447,6m2, toạ lạc số 335 Bis Lê Văn Sỹ, P1, Q.Tân Bình, TPHCM (nhà đất 335 Bis). Ngày 02-10-2014, vợ chồng ông Quyện ký hợp đồng chuyển nhượng (HĐCN) nhà đất 335 Bis cho ông Trần Vũ Trường (SN 1975, ngụ xã Tân Phong, H.Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu; trú P.Phú Mỹ, Q7, TPHCM) giá 58 tỷ đồng, đặt cọc 10 tỷ, còn lại thanh toán trong vòng 45 ngày. HĐCN này được Văn phòng công chứng (VPCC) Hoàng Xuân chứng thực.
Ngày 16-10-2014, ông Trường ký HĐCN nhà đất 335 Bis cho bà Hoàng Ngọc Điệp (SN 1978, ngụ TP.Hà Nội) với giá 28 tỷ đồng (!). Ngày 17-10-2014, ông Trường chuyển trả tiếp cho ông Quyện 1 tỷ đồng. Đến hạn nhưng ông Trường không có tiền thanh toán, sau đó lại bị xử lý hình sự trong vụ án khác. Phía bà Điệp thì cho đăng bộ, sang tên nhà đất 335 Bis nhưng bị ông Quyện ngăn chặn. Vợ chồng ông Quyện đã làm đơn khởi kiện ông Trường ra tòa ngày 30-11-2014.
Tại phiên tòa, nguyên đơn giữ nguyên 4 yêu cầu khởi kiện như sau: Hủy bỏ HĐCN ngày 02-10-2014 đối với nhà đất 335 Bis; hủy bỏ phần cập nhật sang tên nhà đất 335 Bis cho ông Trần Vũ Trường; ông Trường mất toàn bộ khoản tiền cọc 11 tỷ đồng; tách yêu cầu độc lập của bà Hoàng Ngọc Điệp liên quan đến HĐCN ngày 16-10-2014 thành một vụ kiện riêng.
Đại diện bị đơn trình bày: Do trước đây ông Trường gặp khó khăn và bị thụ án nên gián đoạn việc thực hiện HĐCN. Nay ông Trường có đủ khả năng tiếp tục thực hiện HĐCN ngày 02-10-2014 nên đề nghị trả số tiền gốc 47 tỷ đồng và thêm 8 tỷ "bồi thường trả chậm". Cộng chung là 55 tỷ đồng, bị đơn cam kết trả 1 lần. Về HĐCN với bà Điệp, bị đơn xác định là "giả cách", nhằm bảo đảm khoản vay 28 tỷ đồng, sẽ có trách nhiệm hoàn trả số tiền này cho bà Điệp.
Đại diện cho người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan Hoàng Ngọc Điệp, trình bày yêu cầu độc lập: HĐCN ngày 16-10-2014 giữa bà Điệp và ông Trường là ngay tình, đề nghị tòa công nhận bà là chủ sở hữu nhà đất 335 Bis.
Nghiên cứu hồ sơ và theo sát diễn biến phiên tòa, Kiểm sát viên Võ Ngọc Liên Hương - đại diện Viện KSND Q.Tân Bình, nêu quan điểm: Những yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là có cơ sở nên đề nghị HĐXX xem xét, chấp nhận; bác yêu cầu của bà Điệp.
Trả hết cho nhau những gì đã nhận (?!)
Sau một ngày diễn ra căng thẳng, HĐXX đã tuyên án vào cuối giờ chiều 12-4-2023: Chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, hủy bỏ HĐCN ngày 02-10-2014 đối với nhà đất 335 Bis giữa vợ chồng ông Quyện - bà Trông với ông Trường.
Buộc ông Quyện - bà Trông trả lại cho ông Trường 11 tỷ đồng. Sau khi hoàn trả số tiền này cho bị đơn, nguyên đơn được quyền làm thủ tục cập nhật lại nhà đất 335 Bis sang tên mình.
Không chấp nhận yêu cầu độc lập của bà Hoàng Ngọc Điệp, HĐCN ngày 16-10-2014 giữa bà Điệp và ông Trường là vô hiệu; buộc ông Trường hoàn trả cho bà Điệp 28 tỷ đồng.
Về án phí: Nguyên đơn được miễn án phí do tuổi cao; ông Trường và bà Điệp mỗi người nộp án phí 122 triệu đồng.
Bản án sơ thẩm này gần như đảo ngược toàn bộ so với Bản án sơ thẩm số 49/2018/DS-ST ngày 04-10-2018 của TAND Q.Tân Bình (bác toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn; chấp nhận yêu cầu độc lập của bà Điệp). Tuy nhiên, phía nguyên đơn cho biết sẽ kháng cáo một phần bản án sơ thẩm lần 2.
Trao đổi với PV Chuyên đề CATP chiều 13-4-2023, ông Quyện nêu lý do để vợ chồng ông kháng cáo:
Thứ nhất, HĐCN ngày 02-10-2014 được 2 bên ký kết trên tinh thần tự nguyện. Đến hạn 45 ngày nhưng không có tiền thanh toán, tự tay ông Trường viết "giấy cam kết" ngày 17-11-2014: "Tôi tên Trần Vũ Trường, là người mua căn nhà 335Bis, còn nợ lại anh Quyện 47 tỷ đồng, hẹn cuối tháng 11-2014 sẽ thanh toán hết số tiền trên. Nếu không thực hiện được, tôi sẽ mất hết số tiền đưa trước là 11 tỷ đồng và trả lại sổ đỏ, sang tên lại cho anh Quyện".
Thứ hai, ngày 28-11-2014, tại VPCC Hoàng Xuân, ông Trường và ông Quyện ký hợp đồng "sửa đổi bổ sung". Theo đó, vợ chồng ông Quyện gia hạn cho ông Trường chậm nhất đến ngày 30-11-2014, phải thanh toán hết số tiền 47 tỷ đồng còn thiếu. Đến ngày 01-12-2014, ông Trường không trả hết 47 tỷ đồng thì mất cọc, bồi thường thiệt hại và phải chuyển quyền sử dụng đất (có tài sản gắn liền với đất) cho vợ chồng ông Quyện - bà Trông như trước ngày 02-10-2014.
Thứ ba, ngày 27-12-2016, ông Trường tiếp tục viết giấy tay, đồng ý hủy bỏ HĐCN ngày 02-10-2014 (có xác nhận của Công an thị xã Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu) nêu rõ: "Nguyên trước đây tôi là người mua căn nhà 335 Bis theo HĐCN ngày 02-10-2014; giấy cam kết do tôi viết và ký tên ngày 17-11-2014 và hợp đồng "bổ sung" do 2 bên ký ngày 28-11-2014 tại VPCC Hoàng Xuân. Do tôi không đủ khả năng để thực hiện các cam kết nêu trên vì đang chấp hành án tù tại Trại giam Bến Giá, tỉnh Trà Vinh nên không thể đến cơ quan chức năng để làm các thủ tục hoàn chuyển lại quyền sở hữu nhà ở và sử dụng đất ở như tôi đã cam kết. Nay bằng giấy này, tôi viết và đồng ý để vợ chồng ông Quyện và bà Trông liên hệ với cơ quan chức năng làm thủ tục hoán chuyển quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở đối với nhà đất 335 Bis để tránh thiệt hại thêm cho ông bà”.