Tin "đại gia", vợ chồng già điêu đứng
Hồ sơ vụ án thể hiện: Ngày 2-10-2014, vợ chồng ông Nguyễn Văn Quyện (SN 1953) ký HĐ, bán căn nhà và đất số 335 Bis Lê Văn Sỹ, quận Tân Bình (QTB), TPHCM (nhà đất 335 Bis) cho ông Trần Vũ Trường (SN 1975, ngụ xã Tân Phong, huyện Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu) giá 58 tỷ đồng, đặt cọc 10 tỷ đồng; còn lại thanh toán trong 45 ngày.
Liên quan đến vụ tranh chấp nhà đất 335Bis, tại buổi tiếp xúc cử tri QTB ngày 9-5-2021, bà Ung Thị Xuân Hương - nguyên Chánh án TAND TPHCM, ứng cử ĐBQH (đơn vị số 5), phát biểu: Đây là minh chứng cho hệ thống pháp luật (Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Công chứng, Bộ luật Dân sự) không đồng bộ. Khi 3 ứng cử viên trúng cử ĐBQH thì cần đưa vụ án này vào giám sát vì xảy ra quá lâu, ảnh hưởng rất lớn đến quyền của người có tài sản.
Trước đó, ngày 9-4-2021, hai Phó chánh án TAND QTB là bà Bành Kim Phượng và bà Bùi Thụy Hồng Châu có buổi tiếp xúc, ghi nhận ý kiến, nguyện vọng của ông Quyện. Hai Phó chánh án cho biết sẽ đôn đốc, nhắc nhở thẩm phán làm đúng theo quy định pháp luật, sớm đưa vụ án ra xét xử.
Liên quan đến đơn của ông Quyện tố cáo một số cá nhân lộ rõ dấu hiệu làm trái pháp luật, Công an TPHCM đã tiếp nhận và mời ông Quyện làm việc...
Do nhà đất này đang thế chấp tại Ngân hàng Á Châu, ông Quyện đã thanh toán cả vốn lãi cho ngân hàng ngày 2-10-2014. Hôm sau, ông đến Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất (VPĐKQSDĐ) QTB nộp hồ sơ xóa thế chấp thì giật mình vì nhà đất 335 Bis đã được xóa thế chấp từ ngày 30-9-2014 và sang tên cho ông Trường ngày 3-10-2014 (?!).
Ông Quyện kêu trời: "Ngày 30-9, tôi chưa trả tiền cho ngân hàng, vậy mà VPĐKQSDĐ lại "cầm đèn chạy trước ô tô”, giúp ông Trường hoàn tất hồ sơ mua bán nhà, đăng bộ, sang tên, trong chỉ vài giờ đồng hồ(?!)".
Ngày 16-10-2014, ông Trường ký HĐ bán nhà đất 335 Bis cho bà Hoàng Ngọc Điệp (SN 1978, ngụ TP.Hà Nội) giá 28 tỷ đồng, chưa bằng 1/2 tiền mua (!). Đối với số tiền 48 tỷ đồng chưa thanh toán cho ông Quyện, vị "đại gia" sau nhiều lần hứa hẹn, chỉ "nhả” ra 1 tỷ đồng rồi viết giấy cam kết: Đến cuối tháng 11-2014 sẽ thanh toán hết, nếu không thì Trường phải làm thủ tục sang tên nhà đất lại cho vợ chồng ông Quyện và chịu mất toàn bộ 11 tỷ đồng.
Đến hẹn, ông Trường lặn mất. Phía bà Điệp thì cho đăng bộ, sang tên nhà đất 335 Bis, ông Quyện phát hiện, ngăn chặn. Xâu chuỗi toàn bộ vụ việc, ông Quyện nhận ra quá nhiều bất thường nên khởi kiện ngày 30-11-2014, yêu cầu tòa hủy HĐ chuyển nhượng nhà đất 335 Bis; vô hiệu HĐ chuyển nhượng giữa ông Trường và bà Điệp; hủy phần cập nhật nhà đất 335 Bis cho ông Trường vì vi phạm cam kết. Không chỉ khởi kiện, ông Quyện còn có đơn tố giác một số cán bộ đã tiếp tay cho ông Trường chiếm đoạt tài sản của gia đình ông.
Quá trình giải quyết vụ án, TAND QTB nhiều lần mời nhưng ông Trường mất tăm. Hóa ra, vị "đại gia" đã phạm tội trong một vụ án hình sự khác, đang thụ án tại Trại giam Bến Giá, tỉnh Trà Vinh. Từ trại giam, Trường viết bản cam kết ngày 27-3-2017 (có xác nhận của Ban giám thị): "Tôi mua nhà đất 335 Bis để xây khách sạn, được ngân hàng chấp thuận dự án. Do hồ sơ và thiết kế chưa xong nên chưa huy động được vốn, tôi đã nhờ môi giới cầm căn nhà trên. Ngày 16-10-2014, tôi ký HĐ chuyển nhượng nhà đất cho bà Điệp với giá 28 tỷ đồng, thực chất tôi chỉ cầm cố chứ không bán, có nhiều người làm chứng".
Phía bà Điệp yêu cầu độc lập, đề nghị tòa công nhận bà là chủ sở hữu nhà đất số 335 Bis theo HĐ đã ký với ông Trường. Phía ông Trường không đồng ý với yêu cầu của bà Điệp vì nhà đất 335 Bis ông chỉ cầm chứ không bán...
Căn nhà 335 Bis Lê Văn Sĩ
Khi hai cấp tòa chỉ xử, "quên" xét(!)
Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 4-10-2018, TAND QTB với Hội đồng xét xử (HĐXX) do thẩm phán Đỗ Việt Hùng ngồi ghế chủ tọa, tuyên bác toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn. HĐXX chấp nhận yêu cầu độc lập của bà Điệp, buộc vợ chồng ông Quyện và những người liên quan giao nhà đất 335 Bis.
Tại phiên tòa phúc thẩm ngày 4-9-2019, TAND TPHCM với bộ ba thẩm phán Vũ Đức Toàn (chủ tọa), Trịnh Thị Ánh và Trịnh Đắc Phú tiếp tục bác toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn; chấp nhận yêu cầu của bà Điệp.
Vợ chồng ông Quyện liên tục có đơn khiếu tố. Sau khi xem xét, ngày 8-6-2020, Viện trưởng VKSND cấp cao tại TPHCM ký QĐ kháng nghị, hủy toàn bộ hai bản án sơ và phúc thẩm vì có hàng loạt vi phạm, cả nội dung lẫn tố tụng.
Ngày 3-11-2020, TAND cấp cao tại TPHCM mở phiên tòa giám đốc thẩm với Ủy ban thẩm phán gồm 9 thành viên, do ông Nguyễn Hữu Trí (Phó Chánh án TAND cấp cao tại TPHCM) làm chủ tọa. HĐXX giám đốc thẩm, nhận định: Thứ nhất, tòa cấp sơ thẩm và phúc thẩm xác định quan hệ tranh chấp HĐ mua bán nhà là chưa phù hợp với quy định của pháp luật. Quan hệ tranh chấp trong vụ án này là tranh chấp HĐ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, có tài sản gắn liền trên đất.
Thứ hai, nhà đất 335 Bis được thế chấp cho Ngân hàng ACB ngày 18-9-2012. Đến ngày 2-10-2014, ông Quyện nộp tiền trả nợ cho ngân hàng để được xóa thế chấp. Thế nhưng, nhà đất trên đã được VPĐKQSDĐ xóa thế chấp ngày 30-9-2014 (trước 3 ngày) để sang tên cho ông Trường ngày 3-10-2014, là trái quy định của pháp luật, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình ông Quyện.
Thứ ba, theo HĐ ngày 2-10-2014, ông Trường mới thanh toán được 11 tỷ đồng. Bị đơn cam kết 47 tỷ còn lại chậm nhất đến ngày 30-11-2014 trả dứt; nếu không thực hiện thì ông Trường bị mất 11 tỷ và HĐ chuyển nhượng sẽ bị hủy bỏ. Do ông Trường vi phạm cam kết nên ngày 1-12-2014, vợ chồng ông Quyện gửi thông báo hủy bỏ HĐ cho ông Trường. Ngày 27-12-2016, ông Trường đã viết giấy đồng ý hủy bỏ HĐ. Căn cứ quy định tại Điều 425, Bộ luật dân sự năm 2005, việc vợ chồng ông Quyện yêu cầu hủy bỏ HĐ ngày 2-10-2014 là có cơ sở chấp nhận.
Thứ tư, đến nay, bà Điệp vẫn chưa thực hiện thủ tục đăng bộ sang tên nhà đất 335 Bis theo quy định. Do đó, HĐ chuyển nhượng giữa bà Điệp và ông Trường chưa làm phát sinh quyền sở hữu, sử dụng của bà Điệp đối với tài sản tranh chấp theo quy định pháp luật. Tòa án hai cấp áp dụng quy định của Luật nhà ở năm 2005 để xác định bà Điệp đã được chuyển giao quyền sở hữu là chưa phù hợp.
Thứ năm, ông Trường khẳng định không chuyển nhượng nhà đất 335 Bis cho bà Điệp; thực chất ông chỉ cầm cố tài sản với lãi suất 3%/tháng là có căn cứ, phù hợp với các tình tiết của vụ án như: Giá chuyển nhượng chênh lệch trong thời gian ngắn (mua 58 tỷ đồng ngày 2-10-2014, bán 28 tỷ 14 ngày sau đó); bà Điệp cho ông Trường chuộc lại nhà trong 3 tháng; các bên không bàn giao tài sản, nhà đất vẫn do vợ chồng ông Quyện quản lý, sử dụng...
Như vậy, có cơ sở xác định ông Trường không muốn chuyển nhượng nhà đất cho bà Điệp. Ông Trường ra tù tháng 5-2017 nhưng quá trình giải quyết vụ án, cả hai cấp tòa không tiến hành đối chất giữa các bên để xác minh làm rõ có hay không việc xác lập giao dịch giả tạo nhằm che giấu cho giao dịch cầm cố tài sản.
Từ nhận định trên, TAND cấp cao tại TPHCM tuyên hủy toàn bộ hai bản án phúc thẩm và sơ thẩm, giao hồ sơ cho TAND QTB xét xử lại sơ thẩm theo quy định của pháp luật.
Trao đổi với phóng viên sáng 10-5-2021, ông Quyện lên tiếng: "HĐXX giám đốc thẩm đã làm sáng tỏ bản chất của vụ tranh chấp. Suốt 6 năm "đáo tụng đình", gia đình tôi chịu quá nhiều oan ức, thiệt hại. Trên tinh thần thượng tôn pháp luật, tôi mong vụ án sớm được xét xử lại sơ thẩm với một phán quyết công tâm, khách quan"...