Các cấp và người dân kỳ vọng DA sau khi hoàn thành sẽ làm thay đổi bộ mặt đô thị trung tâm thành phố. Tuy nhiên, bắt đầu triển khai đã xảy ra hàng loạt sai phạm từ chủ đầu tư, đơn vị thi công cho đến nhiều cơ quan chức năng tham mưu.
Khu dân cư khóm 3, phường 1 – nơi xảy ra hàng loạt sai phạm của chủ đầu tư, đơn vị thi công và nhiều sở ngành.
Nâng giá, chuyển nhượng chưa đúng luật
Dự án khu dân cư (KDC) khóm 3 được UBND tỉnh Đồng Tháp quyết định đầu tư vào tháng 12-2003. Dự án được thực hiện trên diện tích hơn 130.000 m2. Tổng mức đầu tư trên 44 tỷ đồng. Thời gian thực hiện là 2 năm. Chủ đầu tư dự án là UBND TX.Cao Lãnh (nay là UBND TP.Cao Lãnh).
Sau đó, DA được chủ đầu tư ủy nhiệm điều hành cho Ban Quản lý dự án và phát triển quỹ đất TP.Cao Lãnh (gọi tắt BQLDA TPCL). Điều đáng nói đơn vị khảo sát, thiết kế quy hoạch, lập DA và thiết kế kỹ thuật – thi công, dự toán san lấp mặt bằng và đơn vị thi công đều là Công ty Đầu tư phát triển nhà và khu công nghiệp Đồng Tháp (gọi tắt Công ty HIDICO).
Theo đó, công ty này thực hiện thi công xây dựng CSHT KDC gồm 3 hạng mục công trình: san lấp mặt bằng, hệ thống đường giao thông và hệ thống thoát nước theo thiết kế được duyệt với tổng vốn đầu tư 22,8 tỷ đồng. Ngoài ra, công ty trúng đấu giá QSDĐ với diện tích 14.692m2 đất thổ cư (tương đương 168 nền). Phần chênh lệch giữa giá trị trúng đấu giá QSDĐ và CSHT là 5,9 tỷ đồng.
Sau thời gian triển khai, DA đã gây bức xúc cũng như cho thấy nhiều sai phạm. Do vậy, UBND tỉnh Đồng Tháp đã chỉ đạo thanh tra. Từ tháng 6 đến tháng 10-2017, Thanh tra tỉnh Đồng Tháp đã tiến hành thanh tra.
Theo đó xác định việc UBND TPCL đã giao đất thực địa cho 57 hộ (79/149 nền) và bố trí tái định cư cho 12 hộ (14 nền) không có văn bản chấp thuận chủ trương về phê duyệt đơn giá thu tiền sử dụng đất của UBND tỉnh.
UBND TPCL còn để 24 hộ dân (12 hộ đã nhận tiền bồi thường) chưa bàn giao mặt bằng, diện tích 51.509m2 nên không có mặt bằng giao đất cho các hộ dân được bố trí nền tái định cư, làm chậm tiến độ thực hiện DA được phê duyệt.
Việc chấp hành pháp luật về công tác đấu thầu cho thấy nhiều tồn tại. Cụ thể, bản chính hồ sơ dự thầu bị thất lạc, không có biên bản đóng thầu, không có tên người đại diện tham gia dự thầu (Công ty HIDICO) nhưng lại có chữ ký của người đại diện tham gia dự thầu.
Thời gian thi công và hoàn công phần xây dựng hạ tầng công trình theo hợp đồng là 15 tháng. Tuy nhiên tổng thời gian nhà thầu tổ chức thi công chỉ 12 tháng nhưng ngừng thi công đến 110 tháng.
Thanh tra kết luận việc tạm ngưng thi công do còn khiếu nại về công tác bồi thường nên chủ đầu tư chưa bàn giao mặt bằng để đơn vị thi công tiếp. Về tiến độ DA tính đến thời điểm thanh tra, công trình đã trễ tiến độ theo hợp đồng đã ký trên 108 tháng, trong khi đó giá trị khối lượng công việc chỉ đạt xấp xỉ 41%.
Trong kết luận của Thanh tra tỉnh Đồng Tháp còn thể hiện, việc chủ đầu tư và Công ty HIDICO xác lập hồ sơ thanh toán điều chỉnh giá giai đoạn 1 (vượt 920 triệu đồng) đối với công trình là chưa phù hợp về đối tượng được điều chỉnh, bởi căn cứ vào quyết định 64/2005/QĐ-UBND ngày 20-6-2005 của UBND tỉnh, quy định nhà đầu tư bỏ vốn 100% để thực hiện tất cả các giai đoạn thuộc gói thầu.
Mặt khác giá trị xây dựng CSHT đã được khấu trừ bằng giá trị QSDĐ tại thời điểm trúng thầu và QSDĐ không đổi trong suốt thời gian thực hiện DA. Đối với Công ty HIDICO không lập bản vẽ hoàn công giai đoạn 1 và 2 là không đúng theo quy định tại Điều 27 Nghị định 209/2004/NĐ-CP.
Qua kiểm tra hồ sơ của Thanh tra tỉnh Đồng Tháp, các đơn vị đã thực hiện chuyển nhượng bất động sản (đất lô nền) cho 14 tổ chức, cá nhân diện tích 14.647m2 (tương đương số tiền 99,8 tỷ đồng) chưa đủ điều kiện theo quy định của Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản 2014, Luật Nhà ở 2005…
Việc UBND TPCL tham mưu UBND tỉnh giao đất chưa đúng quy định xuất phát từ việc ký kết hợp đồng 04. Trách nhiệm thuộc về chủ đâu tư, dẫn đến việc Công ty HIDICO chưa xây dựng xong CSHT, đã bán, góp vốn toàn bộ đất nền khi chưa đủ điều kiện, cũng như chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính, nộp tiền SDĐ phần đất trúng đấu giá.
Sai phạm nhiều, lại bất hợp tác
Kết luận số 16/KL-TTr do Chánh thanh tra tỉnh Đồng Tháp Dương Hồng Lạc ký cho thấy, UBND TPCL và Sở Kế hoạch và đầu tư thẩm định, tham mưu trình UBND tỉnh ban hành không đúng quyết định số 1279/QĐ-UBND.HC ngày 29-8-2006 của UBND tỉnh Đồng Tháp.
Cụ thể, thời gian theo quyết định đầu tư đã kết thúc ngày 5-12-2005 nhưng đến ngày 29-8-2006 trình phê duyệt hồ sơ mời thầu. Đấu giá QSDĐ khi bồi thường giải phóng mặt bằng chưa xong, đất dân còn khiếu nại chưa bàn giao mặt bằng.
Ngoài ra, Sở Tài nguyên và môi trường (TNMT) và UBND TPCL tự hoán đổi 4 nền lô M sang 4 nền lô J với tổng diện tích 390m2, không xin ý kiến của UBND tỉnh và chưa đúng với quyết định số 1805/QĐ-UBND.HC.
Việc ông Phạm Hữu Thước (Giám đốc Ban QLDA) ký kết hợp đồng số 04 trực tiếp giữa Ban QLDA với Công ty HIDICO không thông qua các phó giám đốc và chưa tuân thủ quy trình văn bản. Việc ký hợp đồng này chưa đúng quy định, trách nhiệm chính là UBND TPCL và Ban QLDA TPCL.
Theo cam kết tại hồ sơ dự thầu và trúng thầu nêu rõ không chuyển nhượng dưới mọi hình thức. Tuy nhiên UBND TPCL vẫn thực hiện cấp GCNQSDĐ cho 4 hộ dân, còn Công ty HIDICO thực hiện 12 hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ cho các tổ chức và cá nhân chưa được cấp GCNQSDĐ vẫn được cơ quan công chứng chứng thực là chưa đúng quy định.
Ngoài ra, qua kiểm tra thuế GTGT phát hiện HIDICO kê khai và nộp thuế chưa đầy đủ. Số thuế qua thanh tra đơn vị này phải nộp hơn 2 tỷ đồng. Có 7 trường hợp bán hàng không xuất hóa đơn và chưa kê khai nộp thuế số tiền hơn 17 tỷ đồng...
Nhiều nền gốc ở khu dân cư “đất vàng” bị bỏ hoang.
Từ những sai phạm trên, Thanh tra tỉnh Đồng Tháp kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo UBND TPCL cùng HIDICO tiến hành chấm dứt hợp đồng giao nhận thầu số 04/HĐ-DA ngày 22-2-2007 giữa Ban QLDA và Công ty HIDICO trên nguyên tắc: Công ty sẽ nhận được số diện tích đất được giao tương ứng với giá trị khối lượng xây lấp thực tế đã đầu tư; tổ chức cuộc họp khắc phục những tồn tại, hạn chế, tiến hành kiểm điểm có hình thức xử lý kỷ luật các tổ chức cá nhân với từng nội dung sai phạm; các sở ngành tỉnh trong phạm vi quản lý nhà nước tiến hành kiểm tra và xử lý vi phạm của UBND TPCL và Công ty HIDICO theo quy định…
Ngày 22-10-2019, UBND TP.Cao Lãnh ký tờ trình số 1605/UBND-TTr gửi UBND tỉnh Đồng Tháp về tiến độ thực hiện kết luận thanh tra tại dự án nói trên. Trong đó có nội dung: “Đối với việc bàn giao đất cho HIDICO chưa tiến hành được, vì đơn vị này không hợp tác với UBND dù đã có thư mời”.
Ngoài ra, UBND TPCL đã có báo cáo số 946/UBND-TNMT về việc thu hồi đất và GCN dự án KDC khóm 3. Theo đó, sẽ thu hồi 9.696m2 trong tổng diện tích là hơn 14.664m2 đất mà UBND tỉnh đã giao cho Công ty HIDICO. Thu hồi 5 GCNQSDĐ với tổng diện tích hơn 4.750m2…
Theo ghi nhận của phóng viên tại khu dân cư nói trên, hiện nhiều hộ đang tiến hành xây dựng nhà cạnh những căn nhà mọc lên trước đó. Tuy nhiên điều lạ là hàng chục nền gốc chưa được xây dựng, để cỏ mọc um tùm (!).
Trao đổi với phóng viên Báo Công an TPHCM, ông Nguyễn Văn Dương - Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp cho biết: Dự án trên được thực hiện kéo dài, đến thời điểm này còn vướng nhiều chỗ. Đến nay trường học, cụm dân cư, các tuyến đường đã được thực hiện. Sau cuộc họp vừa qua, UBND tỉnh có chỉ đạo giải quyết khiếu nại của người dân liên quan đến DA; giao cho UBND TPCL và Sở TNMT thu hồi phần đất còn dư trong số tổng diện tích đã giao cho Công ty HIDICO; chỉ đạo UBND TPCL nhanh chóng triển khai lại dự án này. Ngoài ra còn chỉ đạo kiểm điểm những những tổ chức, cá nhân để xảy ra sai phạm.