Người dân bức xúc
Quá trình quản lý, sử dụng bà chi hội trưởng không kê khai vào sổ sách mà tự ý cho cá nhân khác vay không đúng mục đích dẫn đến mất khả năng chi trả; khiến hàng chục người dân tại xã Bình Lộc (TX.Long Khánh, Đồng Nai) rơi vào hoàn cảnh khó khăn; có người ngoài mất tiền, gia đình còn lục đục, vợ chồng chia tay,…
Theo phản ánh của nhiều cá nhân thuộc nhóm PNTK ấp 3, xã Bình Lộc (TX.Long Khánh, Đồng Nai), hoạt động của nhóm này do chủ trương từ Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (LHPN) nhằm huy động vốn từ các hội viên có khả năng kinh tế hỗ trợ cho các hội viên khác vay với lãi suất ưu đãi nhằm giúp họ có vốn làm ăn, phát triển kinh tế gia đình.
Năm 2009, nhóm PNTK tổ 3 thuộc Hội LHPN xã Bình Lộc được thành lập, bà Mạc Thị Khanh (SN 1973, ngụ xã Bình Lộc) được bầu làm tổ trưởng.
Bà Bông thừa nhận không quản lý chặt sổ tiết kiệm (đóng dấu trước khi phát cho tổ trưởng)
Hoạt động liên tục gần 10 năm, nhóm TKPN tổ 3, đã huy động hàng trăm triệu đồng mỗi năm để hỗ trợ các hội viên khác. Tin tưởng vào hoạt động của nhóm, bà Lê Thị Ngoan (ngụ ấp 3, xã Bình Lộc) đã tham gia đều đặn từ năm 2014 với số tiền từ 100-200 triệu mỗi năm. Các năm trước, chỉ mới gần đến ngày thu tiền gốc và lãi về bà đều được bà Khanh thông báo trước vài ngày.
Năm 2017, bà Ngoan tiếp tục tham gia góp 225 triệu đồng cho nhóm này; chị Nguyễn Thị Bé Năm góp 50 triệu đồng; hàng chục hội viên khác cũng tham gia góp cho nhóm nâng tổng số vốn lên gần 800 triệu đồng. Các hội viên khi tham gia góp vốn đều được bà Khanh phát cho một sổ tiết kiệm do Hội LHPN Việt Nam phát hành, trên đó có ghi số vốn đã góp và đóng dấu đỏ của hội LHPN xã Bình Lộc.
Cứ tưởng cuối năm các hội viên sẽ nhận tiền gốc và lãi về đúng thời hạn như các năm trước. Tuy nhiên bà Khanh cho biết đã thay đổi ngày hoàn vốn cho các hội do có sự thay đổi từ hội.
Sau nhiều lần thấy bà Khanh dùng nhiều lý do khác nhau để hoãn việc trả tiền, nhiều hội viên đã gây áp lực, đồng thời khiếu nại cơ quan chức năng xã, lúc này bà Khanh mới thừa nhận đã cho bà Đoàn Thị Kim Liên (SN 1963, ngụ ấp 3, xã Bình Lộc) vay 693,5 triệu đồng; bà Liên sử dụng và đến nay mất khả năng chi trả dẫn đến bà Khanh không có tiền để hoàn trả cho các hội viên đã góp vốn.
Bà Lê Thị Ngoan bức xúc: “Tôi thấy sổ tiết kiêm có tên cơ quan nhà nước phát hành, có đóng dấu đỏ nên mới tin tưởng góp vốn; một mặt có ít tiền lãi, mặt khác cũng là giúp đỡ các chị em cùng địa phương. Chị Khanh nói tôi lãi suất là 2% tháng thì tôi tự nguyện trích cho chị Khanh 0,5% xem như là công quản lý giúp; thời gian sau chị Khanh lại nói 1,5% tôi vẫn trích lại 0,3%; lãi suất giảm còn 1,3% thì chị cũng nhận được 0,2%. Con trai tôi cũng góp vài chục triệu định hàng tháng kiếm thêm 300 ngàn tiền sữa cho con giờ cũng chả thấy đâu”.
Đại diện VKSND TX.Long Khánh làm việc với người dân tại… quán cà phê (ngoài cùng bên trái)
Cũng theo bà Ngoan, bà có cháu ngoại mới 10 tuổi chẳng may bố mẹ chia tay nên ở với bà. Người thân có cho cháu ít tiền nên cháu đã nhờ tôi góp vốn cho bà Khanh để sau này trưởng thành thì lo việc.
Một trường hợp khác cũng rơi vào hoàn cảnh éo le là chị D. Vì tin tưởng vào nhóm PNTK này, chị đã dùng tiền dành dụm của bố chồng cho bà Khanh vay. Đến nay tiền không thu hồi được mà chồng chị vì quá bức tức đã không tiếc lời nhiếc mắng trước khi bỏ nhà đi.
Chỉ là tranh chấp dân sự?
Bức xúc vì bị bà Khanh dùng sổ tiết kiệm để huy động vốn, mất khả năng chi trả các nạn nhân đã có đơn trình báo đến cơ quan điều tra Công an TX.Long Khánh.
Theo thông báo của có quan này, hiện còn 7 hội viên PNTK còn nợ nhóm PNTK tổ 3 số tiền 788,9 triệu đồng, riêng bà Liên đang nợ hơn 693 triệu đồng. 23 hội viên gởi tiền cho bàn Khanh chưa nhận lại 795,6 triệu đồng.
Cơ quan điều tra cho rằng bà Khanh huy động vốn, cho vay như vậy là trái với quy tắc, hướng dẫn của hội LHPN (huy động, cho vay không quá 20 triệu đồng/cá nhân), nhưng chưa đủ yếu tố cáu thành tội phạm mà là tranh chấp dân sự,…
Các hội viên trình bày sự việc với phóng viên
Ngày 9-5-2018, khi chúng tôi có mặt tại TX.Long Khánh thì đại diện Viện kiểm sát nhân dân TX.Long Khánh (VKSND) đang giải quyết khiếu nại cho người dân tại… quán cà phê (bên hông trụ sở cơ quan này). Một điều đáng nói khác là thay vì lập biên bản làm việc giữa các bên, đại diện VKSND lại viết tay biên bản thỏa thuận? Tuy nhiên do sự phản ứng từ người dân nên đã phải làm biên bản đúng theo mẫu đã có sẵn.
Cũng trong ngày, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với bà Ngô Thị Bông, Chủ tịch Hội LHPN xã Bình Lộc, bà này cho biết: “Đúng là có sự việc chị Khanh huy động vốn rồi cho cho bà Liên vay lại mà không báo cáo tổ, hội LHPN xã, việc làm này sai quy chế. Hội cũng sơ suất giao sổ tiết kiệm đã đóng dấu cho các tổ trưởng mà không ghi số, thiếu quản lý kiểm tra dẫn đến việc con dấu, danh nghĩa hội LHPN bị lợi dụng khiến nhiều người tin tưởng. Tôi cũng quá tin vào chị Khanh nên thiếu kiểm tra, giám sát. Cá nhân tôi sẽ bị kiểm điểm trong thời gian tới. Hội LHPN xã cũng sẽ chịu trách nhiệm vì quản lý sổ, quỹ cho vay lỏng lẻo.
Hiện nay, mô hình nhóm PNTK tại TX.Long Khánh đã bị tạm dừng, theo một số hội viên lý do có thể vì vụ bê bối này và vụ việc tương tự đã xảy ra tại xã Suối Tre. Việc tạm dừng đã vô tình làm mất đi cơ hội của nhiều phụ nữ khác, khi muốn xoay ít tiền đóng học phí cho, hoặc làm vốn mua bán hàng ngày. Rất mong cơ quan chức năng sớm xử lý dứt điểm vụ việc, bảo đảm quyền lợi cho các hội viên đã tin tưởng tham gia PNTK đồng thời chấn chỉnh lại hoạt động, quy tắc của hội, thường xuyên kiểm tra, tránh tình trạng “con sâu làm rầu nồi canh”.
Sổ tiết kiệm theo mẫu của Hội LHPN do bà Khanh phát cho hội viên
Cuối tháng 8-2016, TAND tỉnh Đồng Nai đã tuyên phạt Đặng Thị Hòa (nguyên Phó chủ tịch Hội LHPN xã Suối Tre, Long Khánh) 16 năm tù, Phùng Thị Hường (nguyên Chủ tịch Hội LHPN xã Suối Tre) 11 năm tù cùng về tội lợi dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản. Từ 2009 đến 2015, Hường và Hòa đã lợi dụng chức vụ là chủ tịch, phó chủ tịch của hội và chủ trương về việc lập nhóm PNTK để huy động vốn và chiếm đoạt toàn bộ số tiền gần 820 triệu đồng. Riêng Hòa còn chiếm đoạt gần 500 triệu đồng của mốt số người khác.