Thỏa thuận xong, đi đường vòng (!)
Căn nhà số 132/1B/67 Tô Hiến Thành, P15Q10 (đến cuối năm 2012 đổi thành số 40/1A Nguyễn Giản Thanh, P15Q10) do vợ chồng ông Đỗ Quốc Chinh, bà Vũ Thị Hà tự xây cất, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu. Ngày 10/11/2009, ông Chinh, bà Hà (bên A) ký hợp đồng (HĐ) cho vợ chồng ông Huỳnh Kim Đạt, bà Huỳnh Phụng (bên B) thuê căn nhà trên để kinh doanh.
Theo HĐ, bên A không lấy tiền thuê nhà trong 2 năm (từ ngày 10/11/2009 đến 10/11/2011); bên B cho bên A mượn số tiền 200 triệu đồng, thời hạn 2 năm không tính tiền lãi. Hết hạn thuê, bên B trả lại nhà, bên A hoàn lại 200 triệu đồng.
Ngày 01/12/2011, hai bên tiếp tục lập HĐ thuê nhà mới. Theo đó, bên A cho bên B thuê nhà trong thời gian 5 năm (từ ngày 01/12/2011 đến 30/12/2016) với giá 7 triệu đồng/tháng. Bên B đưa trước cho bên A 300 triệu đồng, số tiền này được trừ vào tiền thuê nhà hàng tháng.
Ngày 01/7/2014, ông Chinh, bà Hà ký HĐ bán toàn bộ nhà đất 40/1A Nguyễn Giản Thanh cho vợ chồng ông Đạt, bà Phụng với giá 2 tỷ đồng. Tại HĐ này, hai con ông Chinh - bà Hà là Đỗ Quốc Anh và Đỗ Tùng Lâm cùng ký xác nhận.
Ngày 14/5/2015, ông Chinh khởi kiện, yêu cầu tuyên bố HĐ ngày 01/7/2014 vô hiệu vì chưa được công chứng. Ông hoàn trả 2 tỷ đồng cho bên mua nhà.
QĐ số 175/2018/DS-GĐT (trang 1) ghi "...HĐXX tái thẩm"
QĐ số 175/2018/DS-GĐT (trang 3) nêu "bản án dân sự phúc thẩm" không có trong hồ sơ vụ án
Ngày 27/9/2016, TAND Q10 ban hành Quyết định (QĐ) số 345 công nhận sự thỏa thuận của các đương sự. Theo đó, các bên tiếp tục thực hiện HĐ mua bán nhà. Bên mua đồng ý thanh toán thêm cho ông Chinh - bà Hà 1,7 tỷ đồng, chia thành 3 đợt: Ngay sau khi có QĐ hòa giải thành, giao 500 triệu đồng; ngày 08/11/2016 giao 1 tỷ đồng; còn lại 200 triệu đồng giao khi hoàn tất thủ tục hợp thức hóa và sang tên giấy tờ nhà cho ông Đạt và bà Phụng.
Ngày 04/01/2017, Chánh án TAND Q10 Cao Thanh Hùng ký văn bản số 01/TAQ10, đề nghị kháng nghị Giám đốc thẩm QĐ số 345. Lý do: Việc thỏa thuận giao nhận tiền của các đương sự có dấu hiệu nhằm trốn tránh nghĩa vụ THA của ông Chinh - bà Hà đối với Bản án số 1297/2008/DSPT (Bản án 1297) ngày 30/10/2008 của TAND TPHCM. Ngoài ra, ngày 29/12/2016, ông Chinh đến TAND Q10 trưng ra HĐ mua bán nhà đất ký ngày 01/7/2003 giữa ông Chinh - bà Hà với ông Đạt và bà Phụng, có nội dung khác với HĐ đã xuất trình cho Tòa án trước đó. Hai con của nguyên đơn có ký tên trong HĐ mua bán nhà nhưng tòa sơ thẩm không đưa vào tham gia tố tụng.
Ngày 15/5/2018, TAND Cấp cao tại TPHCM mở phiên Giám đốc thẩm, ban hành QĐ Giám đốc thẩm số 175/2018/DS-GĐT, tuyên hủy QĐ số 345, giao hồ sơ vụ án cho TAND Q10 giải quyết lại sơ thẩm. Theo HĐXX Giám đốc thẩm, nhà đất tranh chấp theo chứng thư thẩm định, có giá trị gần 6,5 tỷ đồng. Tại thời điểm TAND Q10 ban hành QĐ số 345, ông Chinh - bà Hà đang phải thực hiện Bản án 1297. Các bên thỏa thuận mua bán nhà giá 2 tỷ đồng là không phù hợp thực tế, có dấu hiệu tẩu tán tài sản, nhằm trốn tránh nghĩa vụ thi hành án. Ngoài ra, ông Chinh xuất trình HĐ mua bán nhà đất ký ngày 01/7/2003 khác với HĐ mà hai bên ký kết ghi ngày 01/7/2014. Thực tế có hai HĐ, nhưng chưa được làm rõ. Tòa cấp sơ thẩm bỏ sót người tham gia tố tụng là hai con của nguyên đơn.
Thực tế thì sao?
Chi cục trưởng Chi cục THADS Q10 Võ Giang xác định bằng văn bản: Theo Bản án 1297, ông Chinh - bà Hà phải hoàn trả cho ông Nguyễn Ngọc Long và bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn 149,1 lượng vàng SJC và 24,94 triệu đồng. Quá trình THA, Chi cục THADS Q10 phát hiện ông Chinh đã bán nhà 40/1A Nguyễn Giản Thanh theo QĐ số 345 của TAND Q10. Nhận thấy việc chuyển nhượng ảnh hưởng đến quyền lợi của ông Long - bà Nhàn nên ngày 11/11/2016, Chi cục THADS Q10 ra QĐ số 16 ngăn chặn giao dịch căn nhà trên.
Tại biên bản làm việc ngày 08/12/2016, đại diện ông Long - bà Nhàn với ông Đạt và bà Phụng cùng thỏa thuận: Số tiền 500 triệu đồng ông Chinh đã nhận, ông Long - bà Nhàn không có yêu cầu; đối với 1,2 tỷ đồng còn lại, đề nghị ông Đạt và bà Phụng nộp tại Chi cục THADS Q10 để xử lý theo quy định. Sau khi ông Đạt và bà Phụng nộp đủ 1,2 tỷ đồng, ông Long - bà Nhàn đồng ý để các bên tiếp tục thực hiện hợp đồng mua bán nhà, ông không thắc mắc, khiếu nại đối với QĐ số 345.
Căn cứ QĐ số 345 đã có hiệu lực pháp luật và đơn yêu cầu THA của ông Đạt, ngày 15/12/2016, Chi cục THADS Q10 ra QĐ THA và tống đạt hợp lệ cho các đương sự. Sau khi ông Đạt và bà Phụng nộp đủ số tiền THA, căn cứ quy định pháp luật, Chi cục THADS Q10 đã ra các QĐ cưỡng chế THA, chuyển số tiền ông Chinh - bà Hà được nhận sang nộp án phí, thu phí THA vào ngân sách; số còn lại chi trả cho ông Long - bà Nhàn.
Ngày 16/12/2016, Chi cục THADS Q10 ra QĐ số 33 giải tỏa việc ngăn chặn đối với nhà đất 40/1A Nguyễn Giản Thanh. Như vậy, QĐ số 345 của TAND Q10 đã được Chi cục THADS Q10 thi hành xong.
Nghiên cứu hồ sơ vụ án, Luật sư (LS) Trần Hải Đức (Đoàn LS TPHCM) nêu quan điểm: Chánh án TAND Q10 ký văn bản đề nghị kháng nghị đối với QĐ số 345 vì cho rằng các đương sự có dấu hiệu "trốn tránh" nghĩa vụ thi hành Bản án 1297. Đồng thời, Chánh án TAND Q10 còn căn cứ vào QĐ ngăn chặn số 16 ngày 11/11/2016 của Chi cục THADS Q10. Thực tế, "dấu hiệu" mà Chánh án nêu không còn tồn tại; còn QĐ số 16 đã bị Chi cục THADS Q10 triệt tiêu bằng QĐ số 33 ban hành trước khi Chánh án ký văn bản số 01/TAQ10 đến 3 tuần lễ! Như vậy, điểm mấu chốt mà Chánh án Q10 đưa ra đã được giải quyết xong nên không thể lấy làm căn cứ để đề nghị kháng nghị.
Về HĐ mua bán nhà đất đề ngày 01/7/2003: Dễ nhận thấy đây là HĐ không có thật. Hồ sơ thể hiện rõ, đến năm 2009 căn nhà vẫn thuộc quyền của ông Chinh - bà Hà nên mới ký HĐ ngày 10/11/2009 cho vợ chồng ông Đạt, bà Phụng thuê trong 2 năm. Sau đó, hai bên ký tiếp HĐ thuê mới thời gian 5 năm.
Ngày 24/12/2012, UBND Q10 ban hành văn bản số 34/UBND-CNSN "chứng nhận số nhà”, xác định: "Căn nhà bà Vũ Thị Hà (vợ ông Chinh) đang sử dụng được mang số 40/1A Nguyễn Giản Thanh, P15Q10". Như vậy, đến cuối năm 2012, căn nhà vẫn thuộc quyền sử dụng của vợ chồng ông Chinh - bà Hà và được đổi sang số nhà mới 40/1A Nguyễn Giản Thanh (trước đó là số 132/1B/67 Tô Hiến Thành, P15Q10). Điều này càng chứng minh "HĐ mua bán nhà đất số 40/1A Nguyễn Giản Thanh ngày 01/7/2003" là hoàn toàn không có thật. Do đó, TAND Q10 căn cứ HĐ mua bán nhà ngày 01/7/2014 để ra QĐ số 345 là có cơ sở, đúng thực tế diễn ra.
Liên quan QĐ Giám đốc thẩm số 175/2018/DS-GĐT (QĐ số 175), LS Trần Hải Đức chỉ ra nhiều điểm "nhầm" đến mức khó tin! Cụ thể:
Căn nhà tranh chấp
Thứ nhất, vụ án được Chánh án TAND Cấp cao tại TPHCM kháng nghị theo thủ tục Giám đốc thẩm, nhưng QĐ số 175 lại ghi "HĐXX tái thẩm" là không đúng. QĐ số 175 áp dụng các Điều 351, Điều 352 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 để giải quyết vụ án là không phù hợp trong việc áp dụng pháp luật theo thủ tục Giám đốc thẩm.
Thứ hai, QĐ số 345 của TAND Q10 bị kháng nghị nhưng QĐ số 175 biến thành "bản án dân sự phúc thẩm" là hoàn toàn sai.
Thứ ba, nhà đất 40/1A Nguyễn Giản Thanh chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu, nhưng QĐ số 175 xác định nhà, đất do ông Chinh, bà Hà "đứng tên chủ sở hữu" là không đúng.
Thứ tư, nhà đất được hai bên thỏa thuận nâng giá mua bán lên 3,7 tỷ đồng, thể hiện rõ trong QĐ số 345. Vậy mà QĐ số 175 lại xác định số tiền mua bán nhà chỉ 2 tỷ đồng. Đây là điểm mấu chốt để làm căn cứ Giám đốc thẩm, nhưng bị sai nghiêm trọng.
LS Đức lên tiếng: Thực tế, nhà đất số 40/1A Nguyễn Giản Thanh chưa có giấy chủ quyền, hai bên thương thảo mua bán giá 3,7 tỷ đồng là phù hợp, không có ai khiếu nại về giá cả. Chi cục THADS Q10 đã THA xong QĐ số 345, việc trốn tránh nghĩa vụ THA không xảy ra, phía được thi hành Bản án 1297 cũng không có khiếu nại hay tố cáo. QĐ số 175 làm cho vụ tranh chấp thêm phức tạp, kéo dài, không đáng có. Hơn nữa QĐ này có quá nhiều vi phạm nghiêm trọng cả tố tụng lẫn nội dung. Do đó, căn cứ khoản 1 Điều 326 và khoản 3 Điều 327 Bộ luật Tố tụng dân sự, ông Đạt và bà Phụng có văn bản đề nghị Chánh án TAND Tối cao, Viện trưởng Viện KSND Tối cao xem xét kháng nghị theo thủ tục Giám đốc thẩm đối với QĐ số 175...