Ngày 5-4, TAND cấp cao tại TPHCM mở phiên phúc thẩm xét xử vụ buôn lậu 198 triệu lít xăng dầu từ Singapore về VN do bị cáo Đào Ngọc Viễn (54 tuổi, giám đốc Công ty TNHH Đại Dương Hải Phòng) cùng 73 đồng phạm thực hiện.
Phiên tòa được mở nhằm xem xét kháng cáo của 25 bị cáo và kháng nghị tăng hình phạt đối với 28 bị cáo của Viện KSND Cấp cao tại TPHCM. Tuy nhiên, tại phiên phúc thẩm, đại diện viện kiểm sát tại tòa cho biết do thời gian gấp rút, việc nghiên cứu, ban hành kháng nghị phúc thẩm nêu trên chỉ dựa trên bản án sơ thẩm, không có tài liệu chứng cứ nào khác.
Sau khi nghiên cứu hồ sơ và tài liệu cũng như đơn cứu xét cửa các bị cáo bị kháng nghị, Viện KSND cấp cao tại TP.HCM nhận thấy trong số 28 bị cáo bị kháng nghị phúc thẩm, có một số trường hợp mức án sơ thẩm tuyên phạt là tương xứng với vị trí, vai trò và mức độ tham gia giúp sức, nhất là nhóm các bị cáo bị áp dụng hình phạt tiền là hình phạt chính và nhóm các bị cáo là người mua lại xăng để bán lẻ ra thị trường, là những người giúp sức với vai trò thứ yếu.
Đại diện VKS tại phiên phúc thẩm
Vì vậy, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại TP.HCM đã quyết định rút kháng nghị đối với 15 bị cáo. Cũng có hai bị cáo có đơn xin rút lại kháng cáo.
Sắm tàu thủy để buôn lậu
Trước đó, sáng 8-12, sau 47 ngày xét xử sơ thẩm vụ án buôn lậu xăng dầu liên tỉnh và nhận hối lộ đối với 74 bị cáo, TAND tỉnh Đồng Nai đã tuyên án. Theo bản án, các bị cáo đóng vai trò chủ mưu gồm 3 bị cáo: Đào Ngọc Viễn (54 tuổi, giám đốc Công ty TNHH Đại Dương Hải Phòng), Phan Thanh Hữu (65 tuổi, giám đốc Công ty TNHH thương mại Phan Lê Hoàng Anh), Nguyễn Minh Đức (39 tuổi, Công ty TNHH dầu khí Vượng Đạt) giữ vai trò cầm đầu đã bàn bạc, góp vốn mua xăng từ Singapore vận chuyển bất hợp pháp về Việt Nam tiêu thụ, nhằm thu lợi bất chính.
Hành vi buôn lậu xăng của các bị cáo đặc biệt nguy hiểm cho xã hội bởi đây là mặt hàng kinh doanh có điều kiện, không chỉ làm thất thu ngân sách nhà nước mà còn ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, rối loạn thị trường. Từ đó, HĐXX đã tuyên phạt Viễn mức án 17 năm tù, Hữu 16 năm và Nguyễn Minh Đức 10 năm tù cùng về tội buôn lậu. Ngoài ra, cả 3 "ông trùm" cùng bị xử phạt bổ sung mỗi người 100 triệu đồng.
Ngô Văn Thụy, cựu Đội trưởng Đội 3- Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) nhận mức án 15 năm tù về tội nhận hối lộ.
Cùng về tội danh buôn lậu, các bị cáo khác có mức án từ 1 năm đến 13 năm tù. Đặc biệt, nhiều bị cáo được tuyên bằng thời gian tạm giam, thả tự do tại tòa, áp dụng hình phạt bằng tiền, án treo.
Nội dung vụ án thể hiện, Hữu và Viễn quen nhau vào năm 1990, khi cùng làm việc chung tại công ty thủy sản. Tháng 9-2019, Hữu hoán đổi tiền góp vốn với một giám đốc doanh nghiệp để lấy 4 tàu thủy Nhật Minh 06, 07, 08 và 09, với mục đích dùng để buôn lậu xăng từ Singapore về Việt Nam tiêu thụ.
Khoảng thời gian này, Hữu biết Viễn đang điều hành Công ty TNHH Đại Dương Hải Phòng, chuyên mua bán, vận chuyển xăng dầu, có nhiều mối quan hệ với một số cá nhân ở các cơ quan chức năng nên bàn bạc, thỏa thuận góp vốn cùng thực hiện hành vi buôn lậu xăng.
Cụ thể, Hữu - Viễn cùng 3 người khác góp 53,4 tỷ đồng để mua xăng. Các bên thỏa thuận, lợi nhuận thu được chia theo tỷ lệ: Hữu 40%, Viễn và những người còn lại 60%.
Viễn đã giới thiệu cho Hữu liên hệ với chủ hàng ở Singapore thỏa thuận về giá và cách thức nhận hàng. Sau đó, Viễn điều 2 tàu biển chuyên dụng có tổng trọng lượng 8.000 tấn đến đậu tại vùng biển tự do (giáp ranh giữa các nước Singapore, Indonesia và Malaysia). Khi nhận tín hiệu, các tàu trên sẽ vào cảng Vopak (Singapore) nhận hàng từ các đại lý.
Lúc tàu nhận hàng xong chạy về tới vùng biển Việt Nam, Hữu chỉ đạo nhân viên đưa tàu Nhật Minh 07, 08, 09 ra nhận xăng chở về khu vực sông Hậu (thuộc xã Mỹ Hòa, thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long) và các tàu Khánh Hòa 1, 3 đưa vào cảng Bắc Vân Phong, tỉnh Khánh Hòa tiêu thụ.
Khi biết đường dây của Phan Thanh Hữu bị triệt phá ở Vĩnh Long, Viễn tiếp tục điều tàu Khánh Hòa 3 bơm xăng bán cho các đầu nậu ở cảng Bắc Vân Phong. Đến tháng 4-2021, Viễn biết chuyên án đang mở rộng điều tra nên chỉ đạo bơm 1,2 triệu lít xăng còn lại sang tàu Pacific Ocean trả cho chủ hàng ở Singapore.
"Công nghệ" nhuộm xăng
Do xăng mua từ Singapore có màu trắng, không giống với màu xăng đang tiêu thụ trong nước có màu vàng nhạt nên Hữu sợ bị phát hiện. Để hành vi buôn lậu được trót lọt, Hữu sử dụng bột màu và dung môi cho người đưa lên tàu pha chế xăng thành màu vàng nhạt giống xăng trong nước.
Sau đó, xăng được sang qua các tàu bán cho các đầu mối lớn có kho chứa. Từ đây, xăng lậu tiếp tục được bán cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu ở nhiều tỉnh, thành phố khu vực phía Nam.
Kết quả điều tra xác định, từ tháng 3-2020 đến tháng 2-2021, Hữu và đồng bọn đã vận chuyển 48 chuyến tàu, tổng cộng hơn 198 triệu lít xăng lậu, trị giá gần 2.800 tỷ đồng đưa từ Singapore về Việt Nam; đã tiêu thụ ra thị trường hơn 196 triệu lít, thu lợi hàng trăm tỷ đồng. Trong đó, Viễn thu lợi hơn 46,7 tỷ đồng, Hữu hơn 156,2 tỷ đồng; Tứ thu lợi gần 83 tỷ đồng; Vân thu lợi bất chính gần 18 tỷ đồng.
Lực lượng chức năng đã tạm giữ, kê biên hơn 2,5 ngàn lít xăng, 17 tàu thủy, 22 xe bồn, 3 xe ô tô, 65 điện thoại di động, hàng chục nhà ở đất ở; tạm giữ số tiền hơn 221 tỷ đồng. Trong vụ án này, bị cáo Ngô Văn Thụy là cựu Đội trưởng Đội 3, Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) bị truy tố tội “Nhận hối lộ” với số tiền hơn 830 triệu đồng.
Trong quá trình thực hiện hành vi buôn lậu xăng, Hữu nhận được thông tin về việc lực lượng của Cục điều tra chống buôn lậu, Tổng Cục hải quan đang triển khai bắt các tàu hàng buôn lậu xăng, Hữu và đàn em nhiều lần tìm cách tiếp cận, gặp gỡ Ngô Văn Thụy, Đội trưởng đội 3, Cục điều tra chống buôn lậu để nhờ giúp đỡ. Cụ thể, Thụy đã nhận của nhóm Hữu 10.000 USD, 500 triệu đồng và 1 thẻ ATM với số dư 100 triệu đồng trong tài khoản.
Ngoài ra, CQĐT còn xác định, ngoài việc đưa hối lộ cho Thụy, Hữu và Tứ còn có hành vi đưa hối lộ cho một số cá nhân là quân nhân trong lực lượng Cảnh sát biển, Bộ đội Biên phòng. Các vụ việc này CQĐT đã chuyển tài liệu, chứng cứ sang Cơ quan Điều tra hình sự, Bộ Quốc phòng để điều tra, xử lý theo thẩm quyền.
Hiện Công an tỉnh Đồng Nai đang tiếp tục điều tra Phan Thanh Hữu và đồng phạm về các tội sản xuất, buôn bán hàng giả và in, phát hành mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách Nhà nước.
Các bị cáo tại phiên tòa
Cũng liên quan đến quá trình điều tra vụ án trên, CQĐT đã cáo buộc bà Mai Thị Dần - Giám đốc Công ty TNHH Hà Lộc (doanh nghiệp xăng dầu lớn nhất tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), có hành vi liên quan trong đường dây buôn lậu xăng đặc biệt lớn.
Bà Dần bị CQĐT Công an tỉnh Đồng Nai phát hiện trong quá trình mở rộng điều tra đường dây buôn lậu, sản xuất xăng giả do Phan Thanh Hữu cầm đầu, nhưng hoạt động độc lập nên tách thành vụ án riêng để điều tra xử lý. Liên quan đến Công ty Hà Lộc của bà Dần, đã có 25 người bị khởi tố về hành vi "buôn lậu".
Nhắc lại vụ việc phanh phui đường dây xăng giả, xăng lậu của Hữu và đồng bọn 1 năm trước, ngày 6-2-2021, Công an Đồng Nai phối hợp Cục cảnh sát Hình sự, Bộ Công an huy động hơn 500 cảnh sát chia làm nhiều mũi, bất ngờ ập vào ụ nổi giữa sông Hậu (tỉnh Vĩnh Long) bắt quả tang nhiều người đang pha chế, sang chiết xăng giả.
Cùng lúc, 13 địa điểm khác ở Đồng Nai, TPHCM, Long An, Bà Rịa - Vũng Tàu... cũng bị cảnh sát kiểm tra, bắt giữ những người liên quan.
Sau đó, Công an Đồng Nai đã mở rộng điều tra. Kết quả đến nay đã đề nghị truy tố 74 bị can. Chuyên án có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, liên quan đến nhiều cán bộ nên Ban chỉ đạo Trung ương Phòng chống tham nhũng, tiêu cực đưa vào diện theo dõi, chỉ đạo.