Hỏi: Tôi chạy xe máy đi mua đồ, không đội mũ bảo hiểm nên bị đưa về công an phường. Theo tôi được biết, vi phạm không đội mũ bảo hiểm thì xử phạt tại chỗ nhưng anh công an đã lập biên bản và tạm giữ giấy tờ xe. Xin hỏi tôi bị xử phạt như vậy có đúng không? (Bạn đọc quận 11).
Trả lời: Khoản 3 Điều 6 Nghị định 100/2019/NĐ-CP ngày 30-12-2019; điểm b, khoản 4, Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP ngày 28-12-2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng hải; giao thông đường bộ, đường sắt; hàng không dân dụng, quy định như sau:
Phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng đối với người điều khiển xe môtô, xe gắn máy (kể cả xe máy điện), các loại xe tương tự xe môtô và các loại xe tương tự xe gắn máy vi phạm một trong các lỗi liên quan đến đội mũ bảo hiểm như sau:
- Không đội "mũ bảo hiểm cho người đi môtô, xe máy" hoặc đội "mũ bảo hiểm cho người đi môtô, xe máy" không cài quai đúng quy cách khi điều khiển xe tham gia giao thông trên đường bộ;
- Chở người ngồi trên xe không đội "mũ bảo hiểm cho người đi môtô, xe máy" hoặc đội "mũ bảo hiểm cho người đi môtô, xe máy" không cài quai đúng quy cách, trừ trường hợp chở người bệnh đi cấp cứu, trẻ em dưới 06 tuổi, áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật.
Tương tự, đối với người điều khiển xe đạp máy (kể cả xe đạp điện) vi phạm một trong các lỗi nêu trên cũng phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng. Quy định này có hiệu lực thi hành từ ngày 01-01-2022.
* Về vấn đề nộp phạt tại chỗ: Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (sửa đổi, bổ sung năm 2020, có hiệu lực từ ngày 01-01-2022) quy định tại khoản 1 Điều 56, như sau: "Xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản được áp dụng trong trường hợp xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền đến 250.000 đồng đối với cá nhân, 500.000 đồng đối với tổ chức và người có thẩm quyền xử phạt phải ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính tại chỗ.
Trường hợp vi phạm hành chính được phát hiện nhờ sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật, nghiệp vụ thì phải lập biên bản".
Trường hợp bạn điều khiển xe máy, phạm lỗi không đội mũ bảo hiểm, bị phạt từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng. Vì vậy, bạn không được nộp phạt tại chỗ.
* Về việc tạm giữ giấy tờ xe: Nghị định 100/2019/NĐ-CP và Nghị định 123/2021/NĐ-CP nêu trên không quy định hình thức xử phạt bổ sung "tước quyền sử dụng giấy phép lái xe" đối với lỗi không đội mũ bảo hiểm. Tuy nhiên, Điều 125 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 quy định: người có thẩm quyền được áp dụng biện pháp tạm giữ tang vật, phương tiện, giấy phép... để bảo đảm thi hành quyết định xử phạt.