RẮC RỐI TỪ VIỆC MUA NHÀ CỦA NGƯỜI QUEN
Ngày 15-9-2009, ông Toàn và ông Quốc đã cùng nhau bàn bạc và đi đến thống nhất "ký hợp đồng sang nhượng lại căn nhà" số 91 đường CMT8, Q1 với giá 150 cây vàng. Ngay trong ngày, ông Toàn đã thanh toán cho ông Quốc 130 cây vàng SJC. Sau khi thanh toán số vàng cho ông Quốc, ngày 15-11-2009, hai ông ra Phòng Công chứng số 1, TPHCM để ký hợp đồng ủy quyền cho ông Toàn thay mặt ông Quốc đứng ra làm thủ tục hóa giá căn nhà.
Theo ông Toàn, căn nhà số 91 đường CMT8 trước khi giao dịch mua bán thuộc quyền sở hữu Nhà nước cấp cho ông Phan Tấn Quốc thuê. Nguồn gốc căn nhà từ năm 1975 được bà Nguyễn Thị Ba (mẹ của ông Quốc) thuê của Nhà nước để ở. Ngày 20-4-1995, do bà Ba đi xuất cảnh và không có nhu cầu sử dụng nên Cty Quản lý kinh doanh nhà TPHCM đã ra Quyết định thu hồi số 385/QLN và chấp thuận cho 6 anh em ông Quốc sống trong cùng căn nhà thuê lại. Tuy nhiên, đến ngày 28-5-2007, tất cả các thành viên trong gia đình ông Quốc ra nước ngoài nên đã làm giấy ủy quyền lại cho ông Quốc được toàn quyền mua bán. Theo đó, ngày 20-6-2007, ông Phan Tấn Quốc đã làm đơn gửi đến Cty Quản lý kinh doanh nhà TPHCM xin hóa giá, mua lại quyền sở hữu căn nhà.
Do là bạn bè thân thiết lâu năm, biết chuyện căn nhà sắp được Nhà nước bán hóa giá, nên ông Toàn đồng ý mua với giá 150 cây vàng SJC. Tại hợp đồng "thỏa thuận sang nhượng" bằng giấy viết tay ông Quốc đã làm giấy ủy quyền cho ông Toàn liên hệ với các cơ quan có thẩm quyền làm thủ tục hợp thức hóa căn nhà.
Trong hợp đồng cũng được thể hiện, "sau khi ông Toàn giao vàng cho ông Quốc, ông Quốc sẽ bàn giao căn nhà cho ông Toàn, đồng thời hàng tháng ông Toàn phải có trách nhiệm đóng tiền thuê nhà cho Nhà nước đến khi căn nhà trên chính thức được Nhà nước cho phép hóa giá".
Ông Khuất Quý Toàn trình bày lại sự việc.
Ngay sau khi có giấy ủy quyền của người bán, ông Toàn đã liên hệ với các cơ quan Nhà nước để xin hợp thức hóa căn nhà. Từ ngày 15-9-2009, tất cả các loại giấy tờ liên quan đến việc hợp thức hóa căn nhà đều đứng tên ông Toàn. Sau khi xem xét, Sở Xây dựng đã đồng ý cho Hội Đồng bán nhà ở TPHCM được bán và chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho ông Phan Tấn Quốc. Ông Toàn đã phải đóng hơn 422 triệu đồng các loại thuế, phí cho Nhà nước.
Ngày 1-12-2011, UBND quận 1, TPHCM đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà ở và tài sản khác gắn liền trên đất số BE, CH 3045 cấp cho ông Phan Tấn Quốc.
Theo ông Toàn, sau khi hợp đồng mua - bán nhà thành công, ông Phan Tấn Quốc và gia đình đã dọn đến chỗ ở mới. Tuy nhiên, cuộc sống gia đình của ông Quốc bị trục trặc dẫn đến ly hôn, nên ông Toàn đã để ông Quốc dọn về ở tạm trong căn nhà số 91 cho đến khi ông Quốc thu xếp ổn thỏa gia đình thì giao trả lại nhà. Trong thời gian này, ông Toàn đã giao đủ 20 cây vàng SJC còn lại theo thỏa thuận cho ông Quốc. Ngoài ra, ông Toàn còn cho bạn vay thêm 5 cây vàng. Do là bạn bè thân thiết nên số vàng thanh toán đợt 2 là 25 cây vàng không được làm giấy biên nhận.
CÁC CẤP TÒA ĐỀU TUYÊN NGUYÊN ĐƠN THẮNG KIỆN
Theo thỏa thuận mua bán của hai bên ký kết, sau khi ông Quốc được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, ông Quốc phải có nghĩa vụ sang tên căn nhà cho ông Toàn. Tuy nhiên, trong thời gian này bà Nguyễn Thị Bích Thư (vợ cũ ông Quốc) đang định cư ở nước ngoài nên phải chờ thủ tục.
Ngày 22-12- 2014, bà Thư đã làm giấy gửi Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ xác nhận, tài sản căn nhà số 91 đường CMT8 là tài sản riêng của ông Quốc. Tuy nhiên lúc này ông Quốc lại yêu cầu ông Toàn phải đưa thêm 15 cây vàng SJC nữa mới sang tên đổi chủ.
Tại bản án dân sự số "283/2019/DS-ST về tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở" ngày 19-3-2019, Tòa án Nhân dân TPHCM cho rằng, ông Phan Tấn Quốc đã được tòa nhiều lần triệu tập nhưng vẫn vắng mặt không có lý do. Sau khi tòa ra quyết định đưa vụ án ra xét xử lần thứ nhất 23-1-2019, ông Quốc đã từ chối không nhận. Lần thứ 2 ngày 15-2-2019, ông Quốc ký nhận nhưng không tham gia phiên tòa. Đến lần thứ 3, ngày 19-3-2019 tòa đã tống đạt nhưng ông Quốc lại có đơn xin hoãn phiên tòa với lý do "đau đầu". Theo đó, Tòa không chấp nhận đơn xin hoãn phiên tòa và đưa vụ án ra xét xử vắng mặt theo quy định.
Dựa vào lời khai ngày 21-12-2015 của bà Huỳnh Thị Kim Thư, trình bày: "Giao dịch sang nhượng, mua bán căn nhà số 91 đường CMT8, phường Bến Thành, quận 1 giữa ông Khuất Quý Toàn và ông Phan Tấn Quốc là có thật. Việc ông Quốc đã ký giấy bán nhà cho ông Toàn với giá 150 cây vàng và đợt 1, ông Quốc đã nhận 130 cây vàng SJC. Đợt sau, ông Toàn đã giao 20 cây vàng cho ông Quốc. Tổng cộng, ông Quốc đã nhận của ông Toàn 150 cây vàng cho hai lần giao dịch. Tuy nhiên, bà Thư không hiểu vì lý do gì mà ông Quốc chưa sang tên và trả nhà cho ông Toàn".
Dựa vào những lời khai và từ các chứng cứ thu thập được, Tòa án Nhân dân TPHCM quyết định công nhận hợp đồng mua bán căn nhà số 91, đường CMT8 giữa hai ông Khuất Quý Toàn và ông Phan Tấn Quốc lập ngày 15-9-2009. Việc ông Toàn thanh toán đợt I cho ông Quốc với số lượng 130 cây vàng là có biên nhận rõ ràng. Đợt thanh toán thứ II, với số lượng 25 cây vàng SJC không có giấy tờ để chứng minh. Theo đó, tại thời điểm xét xử thì cần phải quy đổi giá trị vàng ra tiền đồng Việt Nam. Giá trị 20 cây vàng tại thời điểm xét xử được quy đổi là 992 triệu đồng. Theo đó, tòa buộc ông Khuất Quý Toàn phải giao tiếp số tiền còn lại là 992 triệu đồng cho ông Quốc.
Tòa quyết định, việc giao tiền và giao nhà được tiến hành cùng một thời điểm. Buộc những người có liên quan đang sinh sống trong căn nhà phải giao toàn bộ căn nhà và khuôn viên trong thời hạn 3 tháng. Sau khi giao đủ tiền, ông Toàn được quyền liên hệ với cơ quan có thẩm quyền để sang tên trước bạ quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở theo quy định.
Không đồng tình với bản án sơ thẩm, ngày 27-5-2019, ông Phan Tấn Quốc đã làm đơn kháng cáo gửi lên Tòa án Nhân dân Cấp cao tại TPHCM, kiện bản án sơ thẩm số 283/2019/DSST ngày 19-3-2019 của Tòa án Nhân dân TPHCM. Tuy nhiên, trong biên bản gửi Tòa án Nhân dân Cấp cao tại TPHCM không có điểm nào mới phát sinh. Ngày 22-3-2021, Tòa án Nhân dân Cấp cao tại TPHCM đã đưa bản án số 111/2021/DSPT ra xét xử và quyết định, không chấp nhận kháng cáo và giữ nguyên bản án sơ thẩm. Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, buộc ông Khuất Quý Toàn phải giao tiếp số tiền 992 triệu đồng cho ông Phan Tấn Quốc. Buộc ông Quốc phải giao nhà cho ông Toàn trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày bản án có hiệu lực.
Thế nhưng cho đến nay ông Toàn vẫn chưa thể đứng tên chủ sở hữu căn nhà mà mình đã bỏ tiền ra mua.