Bài 4: Địa đạo Củ Chi - kỳ quan nghệ thuật quân sự trong lòng đất

Chỉ bằng phương tiện dụng cụ hết sức thô sơ là lưỡi cuốc và chiếc ki xúc đất bằng tre, quân và dân Củ Chi đã tạo nên công trình đồ sộ với khoảng 250km đường ngầm dọc, ngang, tỏa rộng như mạng nhện trong lòng đất. Từ đường “xương sống” (đường chính) tỏa ra vô số nhánh dài ngắn, ăn thông với nhau, hoặc độc lập chấm dứt tùy theo địa hình. Có nhánh trổ ra sông Sài Gòn, để khi bị tình thế nguy kịch, có thể vượt qua sông sang vùng căn cứ Bến Cát (Bình Dương); có nhánh nối liền các xã ấp với nhau như một “làng ngầm” kỳ diệu trong lòng đất. Ngoài ra, còn có các công trình liên hoàn như: chiến hào, ụ, ổ chiến đấu, hầm ăn, ngủ, hội họp, sinh hoạt, quân y, kho cất giấu lương thực, giếng nước, bếp Hoàng Cầm...

MỖI NGƯỜI DÂN ĐỀU LÀ CHIẾN SĨ

Nằm cách trung tâm TPHCM khoảng 70km về hướng Tây Bắc, Địa đạo Củ Chi là nơi thu nhỏ trận đồ biến hóa và sáng tạo của quân và dân Củ Chi trong cuộc kháng chiến lâu dài, ác liệt suốt 30 năm chống kẻ thù xâm lược, giành độc lập, tự do cho Tổ quốc. Với tầm vóc chiến công của mình, Địa đạo Củ Chi đã đi vào lịch sử đấu tranh anh hùng của Nhân dân Việt Nam, thể hiện ý chí kiên cường, bất khuất của con người vùng “đất thép”, một trong những biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Vùng đất anh hùng, kiên cường trong chiến tranh, giờ đây rực rỡ sức sống mới, đổi mới và phát triển mạnh mẽ trong thời kỳ mới.

Được ví như “Đất thép thành đồng”, nơi ghi dấu những chiến công oanh liệt của quân và dân ta, bên cạnh những trận chiến tranh du kích vang dội, Củ Chi còn là nơi xây dựng hệ thống địa đạo kiên cố, che chở cho quân và dân ta hoạt động, chiến đấu và sản xuất. Hệ thống địa đạo Củ Chi là biểu tượng cho tinh thần quật cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam. Trong suốt chặng đường 30 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Củ Chi đã trở thành chiến trường ác liệt, nơi diễn ra những trận chiến tranh du kích ngoan cường giữa quân và dân ta với quân xâm lược hung hãn. Nơi đây không chỉ là địa bàn tranh chấp quyết liệt mà còn là căn cứ địa vững chắc của lực lượng cách mạng, là bàn đạp tấn công vào trung tâm đầu não của quân địch.

Hệ thống hầm, hào và các phòng chức năng đào sâu dưới lòng địa đạo

Trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, Củ Chi đã phải gánh chịu những hy sinh to lớn. Hơn 17.000 người con Anh hùng đã hy sinh, hàng nghìn thương binh, bệnh binh mang trên mình những thương tích chiến tranh vì đã hứng chịu 240.000 tấn bom đạn mà Đế quốc Mỹ tàn bạo đã trút xuống và 5.000 trận hành quân càn quét hòng tiêu diệt ý chí chiến đấu của quân và dân ta. Hàng chục ngàn ngôi nhà bị cháy sập, hàng vạn héc-ta ruộng vườn bị cày xới, mặt đất dày đặc hố bom, trong lòng đất còn ẩn chứa đầy rẫy bom mìn.

Với khẩu hiệu “một tấc không đi, một ly không rời”, bộ đội, dân quân du kích, cơ quan dân chính Đảng cùng với Nhân dân ra sức thi đua đào địa đạo, chiến hào, công sự suốt ngày đêm, bất chấp đạn bom, mưa nắng, tích cực xây dựng “xã ấp chiến đấu” thiết lập “vành đai diệt Mỹ” thành thế trận vững chắc bao vây, tiến công tiêu hao, tiêu diệt kẻ thù. Nơi đây được ví như “trận đồ biến hóa” trong cuộc kháng chiến trường kỳ, ác liệt chống kẻ thù xâm lược.

Địa đạo Củ Chi không chỉ là một công trình quân sự độc đáo mà còn là biểu tượng cho tinh thần chiến đấu kiên cường, ý chí không khuất phục của quân và dân ta. Trải qua 30 năm chống Mỹ cứu nước, địa đạo Củ Chi đã trở thành “kỳ quan đánh giặc” có một không hai trên thế giới, khiến cả bạn bè quốc tế phải khâm phục. Huyện Củ Chi (cũ) vinh dự có 33 Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân và 772 Mẹ Việt Nam Anh hùng, 2 đơn vị lực lượng vũ trang và 19/21 xã, thị trấn trong huyện được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân.

Hình ảnh người dân vừa chiến đấu, vừa lao động sản xuất được tái hiện tại Khu di tích địa đạo Củ Chi

ĐIỂM SÁNG TRONG CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI

Ngày nay, khu căn cứ địa đạo được bảo tồn ở hai khu vực khác nhau, nằm cách nhau 13km, bao gồm khu Bến Dược (thuộc xã Nhơn Tây) và khu Bến Đình (thuộc xã Nhuận Đức). Hai khu vực này đều do Ban quản lý Khu di tích lịch sử Địa đạo Củ Chi, trực thuộc Bộ chỉ huy Quân sự TPHCM quản lý.

Trải qua cuộc kháng chiến cứu nước đầy vẻ vang nhưng cũng vô cùng gian khổ, Củ Chi đã ghi dấu ấn chói lọi trong lịch sử chiến đấu của dân tộc Việt Nam.

Cùng với kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, ngày nay, trên mảnh đất Anh hùng đã trở thành điểm sáng trong công cuộc đổi mới. Nhiều khu công nghiệp, nhà máy được thành lập làm kinh tế của “vùng đất thép” ngày một tăng trưởng và phát triển. Cùng với đó là các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa - xã hội cũng không ngừng được quan tâm đầu tư đã góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân.

Được ví như “địa đạo nổi trên đất” - công trình thủy lợi Kênh Đông được xây dựng nhằm mục đích cung cấp nước tưới cho các khu vực canh tác nông nghiệp và kiểm soát mực nước, phòng chống ngập lụt cho vùng này. Công trình có vai trò quan trọng trong việc phát triển nông nghiệp, cải thiện điều kiện sinh hoạt của người dân và góp phần bảo vệ môi trường sống. Bên cạnh đó, Kênh Đông còn có giá trị trong việc phát triển hạ tầng giao thông và kết nối các vùng đất canh tác, giúp người dân dễ dàng di chuyển và vận chuyển hàng hóa.

Trước đây, Củ Chi được công nhận là huyện nông thôn mới đầu tiên của TPHCM và 100% số xã trên đạt chuẩn nông thôn mới. Cùng với công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nhiều khu công nghiệp, cụm công nghiệp được hình thành trên địa bàn Củ Chi, với sự đa dạng ngành nghề, đã thu hút và giải quyết việc làm cho hàng vạn lao động, chuyển dịch cơ cấu lao động từ lĩnh vực nông nghiệp sang công nghiệp, thương mại và dịch vụ. Đến cuối năm 2024, thu nhập bình quân đầu người đạt trên 90 triệu đồng/người/năm.

Trong giai đoạn 2018 - 2023, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Củ Chi đã không ngừng nỗ lực phấn đấu, thực hiện đạt và vượt nhiều chỉ tiêu, nhiệm vụ quan trọng trên tất cả các lĩnh vực. Tăng trưởng kinh tế bình quân cả nhiệm kỳ đạt 16,16%, vượt 0,48% chỉ tiêu. Công nghiệp trên địa bàn huyện tăng 16,6%, chiếm tỷ trọng gần 77,5%. Riêng năm 2023, Củ Chi đã hoàn thành đạt và vượt 25/25 chỉ tiêu về phát triển kinh tế - văn hóa xã hội, quốc phòng an ninh đề ra. Kinh tế tiếp tục tăng trưởng, giá trị sản xuất toàn ngành đạt 100,57%, tăng 8,82% so cùng kỳ và thu ngân sách đạt 115,8% so với chỉ tiêu đề ra. Đặc biệt, thu từ khu vực kinh tế đạt 128,7% kế hoạch năm, chiếm tỷ trọng 31,3% trên tổng thu ngân sách Nhà nước năm 2023.

Thực hiện có hiệu quả Đề án đô thị thông minh đúng theo tiến độ Thành phố giao; phấn đấu đến năm 2025, 100% thủ tục hành chính đủ điều kiện cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 được cung cấp trên cổng dịch vụ công Thành phố; tỷ lệ hồ sơ giải quyết trực tuyến mức độ 3, mức độ 4 trên tổng hồ sơ đạt 50%; mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp về giải quyết thủ tục hành chính trên 95%.

Bài 3: Vùng Bưng 6 xã - từ bưng biền chiến khu đến đô thị sầm uất

(CATP) Khu di tích lịch sử căn cứ Vùng bưng 6 xã (TP.Thủ Đức cũ) là biểu tượng lịch sử hào hùng, gắn liền với những trang sử đấu tranh kiên cường của dân tộc qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Biết bao máu xương của quân và dân Vùng bưng 6 xã đã đổ xuống trên mảnh đất này. Nằm tại khu vực đồng bưng trũng của TP.Thủ Đức cũ, nơi đây không chỉ là căn cứ địa chiến lược, lưu giữ những giá trị truyền thống yêu nước, trở thành điểm đến giáo dục lịch sử và tri ân các Anh hùng liệt sĩ, mà giờ đây Vùng bưng 6 xã còn là một trong những khu công nghiệp, đô thị sầm uất của TPHCM.