Bộ Xây dựng vừa có tờ trình gửi Chính phủ về tiếp thu giải trình ý kiến Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) về chỉnh lý dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi).
Thay mặt Bộ trưởng ký tờ trình, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh đề nghị Chính phủ cho phép tiếp thu ý kiến của Ủy ban TVQH là không quy định về việc sở hữu nhà chung cư có thời hạn trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi).
Các nội dung quy định về thời hạn sử dụng nhà chung cư cũng như xử lý sau khi nhà chung cư hết thời hạn và vấn đề phá dỡ, cải tạo, xây dựng lại chung cư được đưa xuống Chương V (cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư) từ Điều 60 đến Điều 72 của dự thảo Luật để giải quyết các vấn đề tồn tại, vướng mắc trong cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư hiện nay.
Bộ Xây dựng đề nghị bỏ quy định sở hữu chung cư có thời hạn
Liên quan đến nội dung này, tại dự thảo Luật trình UBTVQH, Chính phủ đã lựa chọn phương án quy định về sở hữu nhà chung cư có thời hạn trong dự tháo Luật Nhà ở (sửa đổi).
Tuy nhiên, qua thảo luận, UBTVQH đề nghị không bổ sung quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư trong dự thảo luật. Cơ quan thường trực của Quốc hội yêu cầu bổ sung quy định cụ thể, chặt chẽ, có tính khả thi về thẩm quyền, trình tự, thủ tục di dời cư dân, phá dỡ, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư không còn an toàn cho việc sử dụng, vì mục đích bảo đảm sức khỏe, an toàn tài sản, tính mạng cho người dân, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu nhà chung cư phải di dời để phá dỡ, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.
UBTVQH nhận định, đây là vấn đề nhạy cảm, hệ trọng, có tác động sâu rộng đến đời sống xã hội, nên trong trường hợp Chính phủ thấy cần thiết tiếp tục trình Quốc hội phương án khác với ý kiến của UBTVQH thì đề nghị xây dựng 2 phương án: phương án của Chính phủ đề xuất và phương án theo ý kiến kết luận của UBTVQH.
Cùng với đó, Chính phủ cần phân tích, làm rõ cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và thực tiễn, đánh giá tác động kỹ lưỡng, phân tích ưu điểm, hạn chế, hoàn thiện quy định của từng phương án, làm cơ sở để đại biểu Quốc hội thảo luận, lựa chọn được phương án tốt nhất, khả thi nhất, khắc phục được bất cập, vướng mắc của Luật Nhà ở hiện hành.
Về quyền sử dụng đất gắn với nhà ở do cá nhân nước ngoài sở hữu tại Việt Nam, Bộ Xây dựng kiến nghị Chính phủ cho phép giữ nguyên như dự thảo Luật Nhà ở (sửa đối) về việc cá nhân nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam được mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam (bao gồm cả nhà ở riêng lẻ và căn hộ chung cư).
Tiếp thu ý kiến của UBTVQH, Bộ Xây dựng kiến nghị Chính phủ bỏ quy định tổ chức, cá nhân nước ngoài được sở hữu nhà ở gắn với quyền sử dụng đất thuê (tại điểm a khoản 2 Điều 22). Trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), Thứ trưởng Sinh khẳng định, Bộ Xây dựng sẽ bám sát Luật Đất đai (sửa đổi) về nội dung liên quan đến đối tượng sử dụng đất của người nước ngoài tại Việt Nam để đảm bảo quy định thống nhất, đồng bộ với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).
Đề cập đến hình thức sử dụng đất để phát triển nhà ở thương mại, Bộ Xây dựng thông tin, tại dự thảo Chính phủ trình Quốc hội có đề xuất quy định cụ thể về các loại đất khác (không phải là đất ở) được chỉ định làm chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại.
Các loại đất này bao gồm: đất do được Nhà nước bồi thường khi thu hồi đất và giải tỏa theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền; đất được Nhà nước giao hoặc cho thuê nộp tiền thuê đất một lần thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất để thực hiện dự án khác và được chuyển mục đích sang đất ở; đất thương mại, dịch vụ hoặc đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp được Nhà nước giao hoặc cho thuê trả tiền một lần và được chuyển mục đích sang đất ở; đất xen kẹt không đủ điều kiện để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở độc lập theo quy định của pháp luật đất đai và được Nhà nước giao để thực hiện dự án.
Tuy nhiên, tiếp thu ý kiến tại Báo cáo thẩm tra sơ bộ của UBPL, ý kiến của UBTVQH, trên tinh thần kế thừa quy định của Luật số 03/2022/QH15, Bộ Xây dựng đã làm việc và trao đổi, thống nhất với Bộ Tài nguyên - Môi trường, chỉnh lý lại dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) đảm bảo thống nhất với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) theo hướng quy định các loại đất nhà đầu tư có quyền sử dụng đất hợp pháp được chấp thuận làm chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại.
Cụ thể, có quyền sử dụng đất ở hoặc có quyền sử dụng đất ở và đất khác; đồng thời, bổ sung trường hợp có quyền sử dụng đất phi nông nghiệp không phải là đất ở được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, công nhận quyển sử dụng đất như giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê và trường hợp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở hoặc đất ở và đất khác hoặc đất phi nông nghiệp không phải là đất ở theo quy định của pháp luật đất đai.
Trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), Bộ Xây dựng cũng sẽ tiếp tục bám sát dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) để đảm bảo quy định thống nhất giữa 2 Luật về nội dung này.