Khó khăn trong cai nghiện ma túy bằng Methadone

Mường Lát là huyện nghèo miền núi, cách trung tâm thành phố Thanh Hóa khoảng 250km về phía tây bắc. Đây là huyện có tình hình buôn bán, tàng trữ và sử dụng ma túy vô cùng phức tạp. Trình độ dân trí chưa cao, địa bàn lại rộng, hiểm trở, giáp ranh với các điểm nóng ma túy của Sơn La, nước bạn Lào nên số người nghiện ma túy chiếm tỉ lệ cao.

Năm 2013 cơ sở điều trị Methadone được thành lập và đi vào hoạt động. Với hy vọng cơ sở điều trị Methadone tại Mường Lát sẽ đáp ứng nhu cầu điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện cho các đối tượng nghiện chích ma túy trên địa bàn. Cũng như Mường Lát, cùng thời điểm năm 2013 một cơ sở điều trị Methadone được thành lập và đi vào hoạt động tại huyện Quan Hóa.

Những bản làng của đồng bào vùng cao Mường Lát nằm sâu trong rừng

Tuy nhiên, sau khi đi vào hoạt động, công tác điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện cho các đối tượng nghiện chích ma túy bằng Methadone tại hai huyện nghèo Mường Lát và Quan Hóa lại vấp phải vô vàn khó khăn. Do đồng bào vùng cao có trình độ dân trí, nhận thức chưa cao nên quá trình truyền thông, tư vấn của các cán bộ cơ sở điều trị Methadone cho người nghiện chích ma túy không được thuận lợi.

Bên cạnh đó, do địa bàn rộng lớn, địa hình miền núi giao thông đi lại khó khăn cũng gây trở ngại cho những người nghiện chích ma túy trong quá trình đến cơ sở điều trị. Tại Mường Lát, Quan Hóa có những địa bàn cách xa trung tâm huyện từ 30 đến hơn 50km đường đồi núi. Do đó để duy trì việc ngày 1 lần đến cơ sở điều trị Methadone với người nghiện chích ma túy là rất khó thực hiện.

Các cán bộ tại cơ sở điều trị Methadone của hai huyện Mường Lát và Quan Hóa đều có những nhận định chung với chúng tôi về hiện tượng người nghiện vẫn còn dễ dàng mua được ma túy để sử dụng là trở ngại không nhỏ cho công tác cai nghiện. Ma túy rẻ, lại dễ mua trong khi cơ sở điều trị Methadone cách xa nhà nên nhiều người nghiện chích ma túy vẫn từ chối đi điều trị. Chính điều này đã tạo nên nghịch lý là trong khi số lượng người nghiện ma túy thì nhiều, thuốc Methadone không thiếu nhưng người nghiện lại không tiếp cận được.

Địa hình hiểm trở đi lại khó khăn

Chính những khó khăn, trở ngại như trên đã dẫn đến công tác điều trị cai nghiện ma túy bằng thuốc Methadone của hai huyện Mường Lát và Quan Hóa không đạt như yêu cầu, kỳ vọng. Theo số liệu từ Trung tâm y tế huyện Mường Lát, đến cuối năm 2014, sau 1 năm triển khai công tác điều trị cai nghiện ma túy bằng thuốc Methadone, toàn huyện mới chỉ có 28 người nghiện chích ma túy tham gia điều trị. Trong số đó, có 8 trường hợp bỏ dở giữa chừng khi đang điều trị. Tại huyện Quan Hóa, chỉ có 11 trường hợp đăng ký chữa trị khi cơ sở điều trị Methadone cho người nghiện chích ma túy được thành lập. Hết năm 2014 cũng mới chỉ có tổng số 46 trường hợp tham gia điều trị cai nghiện ma túy bằng thuốc Methadone tại trung tâm này, số lượng bỏ dở điều trị là 13 người.

Cơ sở điều trị Methadone chưa phát huy hết tiềm năng

Bệnh nhân uống methadone tại cơ sở điều trị Mathadone huyện Mường Lát

Để khắc phục tình trạng người nghiện chích ma túy thờ ơ với phương pháp điều trị cai nghiện ma túy bằng thuốc Methadone, hai huyện Quan Hóa và Mường Lát đang triển khai thực hiện mở cơ sở điều trị Methadone vệ tinh. Tại huyện Mường Lát sẽ có 2 cơ sở điều trị Methadone vệ tinh được mở ở hai xã Trung Lý và Mường Lý; huyện Quan Hóa mở thêm cở sở tại xã Thành Sơn.

Đây là biện pháp nhằm đưa Methadone về với gần khu dân cư có nhiều người nghiện chích ma túy. Những tín hiệu khả quan ban đầu cho thấy đây là cách làm đúng, mang lại hiệu quả cao. Trung tâm y tế huyện Quan Hóa cho biết, vào tháng 4-2015 cơ sở điều trị Methadone vệ tinh của huyện được mở tại xã Thành Sơn. Chỉ sau 2 tháng triển khai, cơ sở đã và đang tiến hành điều chị cho 64 trường hợp nghiện chích ma túy trên địa bàn.

Cai nghiện ma túy bằng thuốc Methadone đòi hỏi người nghiện chích ma túy phải điều trị thường xuyên (ngày uống 1 lần) và lâu dài (khoảng 2 năm, tùy theo mức lệ thuộc ma túy của từng trường hợp). Thiết nghĩ, với những khó khăn mang tính đặc trưng của vùng cao Thanh Hóa, các cơ quan chức năng cần có kế hoạch hỗ trợ, tạo điều kiện hơn nữa để người nghiện được chữa bệnh, hòa nhập cộng đồng.