Đây là một trong những nội dung vô cùng quan trọng, mà theo đánh giá của nhà báo Nhị Lê - Phó tổng biên tập Tạp chí Cộng sản, quy hoạch cán bộ là thành quả mở đầu trong việc kiến tạo đội ngũ cán bộ các cấp.
Theo ông Nhị Lê, qua nhiều kỳ đại hội (ĐH) cho thấy, chừng nào quy hoạch càng tốt, càng chặt chẽ, càng thiết thực đặt trên cơ sở một tầm nhìn rộng, xa, cơ chế tuyển chọn chặt chẽ, hiệu quả thì chừng đó chúng ta chủ động kiến tạo được đội ngũ cán bộ như mong muốn.
"Nhìn như vậy để thấy được rằng, công việc chuẩn bị cho ĐH các cấp, đặc biệt dành cho ĐH thứ 13 của Đảng phải đi song hành, đồng thời với tất cả các công việc khác chuẩn bị cho ĐH thì mới thấy tính chỉnh thể của vấn đề” - ông Nhị Lê chia sẻ.
Nhà báo Nhị Lê, Phó tổng biên tập Tạp chí Cộng sản
Không phải công việc của riêng Đảng
Phóng viên: So với các nhiệm kỳ trước, ông thấy công tác quy hoạch cán bộ lần này có điểm mới nào?
Nhà báo Nhị Lê: Điều đặc biệt của lần này là công tác quy hoạch cán bộ được tiến hành sớm hơn, thậm chí sớm hơn 1 năm rưỡi. Nửa nhiệm kỳ chúng ta đã bắt đầu làm, trong khi ở các nhiệm kỳ trở về trước việc chuẩn bị công tác cán bộ (BCH Trung ương) thường tiến hành trước ĐH trên dưới 1 năm. Điều này sẽ khắc phục được tình trạng vừa thừa, vừa thiếu, cứ đến mỗi kỳ ĐH là "đốt đuốc" đi tìm cán bộ.
Tôi chỉ nói riêng từ lúc khởi động quy hoạch từ hơn 2 tháng trước đây, các Đảng bộ trực thuộc Trung ương đã hoàn tất công việc của mình, trong tay cơ quan chức năng đã có trên dưới 350 đồng chí để Trung ương lựa chọn, tiếp tục đào tạo rèn luyện, kiểm tra giám sát, tránh tình trạng bị động cũng như hạn chế tình trạng tắc trách trong việc lựa chọn không chuẩn xác mà hệ quả là có cán bộ vào được Trung ương nhưng không ngang tầm nhiệm vụ.
Rút kinh nghiệm vừa qua, ĐH mới được 2 năm thôi nhưng Trung ương phải xử lý một số cán bộ đủ các cấp, cho thấy việc quy hoạch nếu không được chú trọng đào tạo, rèn luyện, không được chú trọng lựa chọn, tái lựa chọn qua nhiều vòng, nhiều lần, nhiều mốc thời gian thì rất dễ nhầm lẫn. Nguồn rộng thì sự lựa chọn sẽ rộng hơn, quy trình được hoạch định một cách chặt chẽ, không chỉ phương pháp, mà cách thức cũng chặt chẽ hơn.
- Với các ưu điểm đó, ông có tin rằng quy hoạch lần này đảm bảo lựa chọn được một đội ngũ cán bộ thực sự chất lượng?
- Sống lâu mới biết đêm dài. Cán bộ ngày hôm qua có thể tốt, nhưng không qua rèn luyện thì hôm nay sẽ thành hư hỏng. Với độ dài thời gian cùng lộ trình cụ thể, với những biện pháp hiệu quả sẽ ngăn chặn được những lỗ hổng mà xưa nay dư luận cứ râm ran mãi là bố làm quan con bố dứt khoát quan, cả làng cả xóm, họ hàng vào. Ví dụ như vậy.
Điều quan trọng nữa đây không phải là công việc của Đảng, của riêng Đảng, mà công khai các đồng chí được lựa chọn để tăng cường sự giám sát của xã hội, toàn hệ thống chính trị giúp đỡ, giám sát để cán bộ rèn luyện tốt hơn, và kiểm soát quyền lực được thực tế hơn. Không để những kẽ hở cho "con lươn, con chạch" chui vào, người này người kia "lẻn" vào Trung ương.
Ngoài ra, việc này cũng khắc phục được thực tế là những người được lựa chọn thì không dám làm gì cả, giữ mình, không dám hành động. Có lần tôi từng nói, đi nhẹ nói khẽ hay cười, làm trung bình, vừa làm vừa nghe, sợ mất lòng, mất phiếu..., thế nên độ dài thời gian cũng sẽ cho thấy bản lĩnh cán bộ.
- Tính công khai ông vừa nhắc tới được biểu hiện cụ thể như thế nào?
- Lần này Trung ương hết sức coi trọng việc xin ý kiến người dân nơi cư trú. Trước nay làm theo Chỉ thị 76 của Bộ Chính trị, đợt này lại càng chặt chẽ. Cán bộ không chỉ được giám sát ở cơ quan mà còn được giám sát ngay tại nơi cư trú, qua chuyến đi công tác dài ngày, đi nước ngoài... Từ nay tới ĐH các cấp và toàn quốc còn khoảng 2 năm nữa, đủ thời gian để thẩm định, lựa chọn.
Đạo đức suông ai cũng làm được
- Quy hoạch cán bộ nhiệm kỳ 2021 - 2026 được thực hiện theo phương châm "làm từng bước, làm đến đâu chắc đến đó”. Nhìn lại nhiệm kỳ vừa qua với nhiều vụ việc tiêu cực được phanh phui liên quan đến nhiều cán bộ cấp cao, ông thấy quan điểm này ra sao?
- Phương châm làm đâu chắc đó là hết sức chính xác. Đặt vào trong bối cảnh cụ thể, chúng ta làm công tác cán bộ khi nhìn lại nửa nhiệm kỳ vừa qua sẽ càng có điều kiện lựa chọn cán bộ tốt hơn, đồng thời là sự cảnh tỉnh cho những ai đã dính vào tiêu cực mà nói như Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng là "tay trót nhúng chàm thì cố gắng mà gột rửa".
Một điều đáng nói nhất trong cuộc chỉnh đốn lần này theo tôi là bộc lộ rõ mối quan hệ vô cùng phức tạp, chằng chịt đến mức rối rắm của cán bộ trong muôn vàn mối quan hệ, qua đó chúng ta sàng lọc, thanh tra, kiểm tra, giám sát để lựa chọn chính xác hơn. Đặc biệt Quy chế 08 về nêu gương dành riêng cho cán bộ đảng viên mà trước hết là 200 Ủy viên Trung ương trở lên, sẽ là một cuộc sàng tuyển, một bước quan trọng rất cụ thể để thực sự các đồng chí cán bộ cấp chiến lược thực sự là hình ảnh của Đảng.
Qua công tác quy hoạch cán bộ cấp chiến lược như tôi nói ở trên với lộ trình phù hợp, với thể chế chặt chẽ, phong phú có sức bao quát toàn bộ cuộc sống và làm việc của cán bộ thì chúng ta mới chọn được cán bộ như mong muốn. Quy hoạch lần này xuất phát từ việc của quốc gia, của Đảng để lựa chọn, quyết không lựa chọn vì bất kể lý do nào khác, không thân tộc, không họ hàng, không lợi ích nhóm, không thể là sứ quân cho cán bộ được.
- Cụ thể hơn, ông thấy nhân sự cần đảm bảo yếu tố nào nhất sau những bài học vừa qua?
- Cán bộ là diện mạo của Đảng, cán bộ cấp chiến lược là hình ảnh của Đảng, là tinh hoa của Đảng nên trước hết phải bao hàm các đồng chí thực sự đủ tư chất, đặc biệt phẩm hạnh là nhân tố quyết định. Không vì số lượng chúng ta hạ thấp chất lượng. Không vì cơ cấu chúng ta hạ thấp chất lượng. Chưa bao giờ như bây giờ chúng ta cần phải khắc phục cho được tình trạng "đông nhưng không mạnh", và cần "thà ít mà tốt" như Tổng bí thư, Chủ tịch nước đã nói.
Cũng có thể bầu thiếu nhưng đồng chí được bầu phải thực sự xứng đáng.
- Đã có rất nhiều tiêu chuẩn được đặt ra trong quy hoạch cán bộ lần này nhưng tiêu chuẩn cần được định lượng thì mới có căn cứ lựa chọn, thưa ông?
- Tất cả tiêu chí được nêu ra đều quan trọng nhưng theo tôi cái gì là căn bản vẫn chưa rõ. Tôi ví dụ khát vọng thì khát vọng thế nào? Thế nào là lý tưởng, đạo đức? Chúng ta mới chỉ nghiêng về định tính, không đo lường được. Đảng là cách mạng, Đảng là hành động chứ không phải là câu lạc bộ. Đợt này tôi cho rằng, phải hành động, hành động, hành động - đó là thước đo về khát vọng, lý tưởng của cán bộ.
Đạo đức suông ai cũng làm được, chúng ta phải đạo đức hành động và hành động vì đạo đức. Tôi đọc các quy chế chưa thấy động chạm một cách xứng đáng đến vấn đề này.
Hành động nói thay tất cả, cần lựa chọn người dựa vào hành động.
Xin cám ơn ông!
(CAO) Hội nghị lần thứ 9 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII khai mạc sáng nay (25-12) tại Hà Nội, dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng.
Thái Linh - Hải Triều (thực hiện)