Thay mặt Uỷ ban Thường vụ Quốc hội báo cáo giải trình, tiếp thu các ý kiến thảo luận về dự luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội, vào sáng nay (26/5), Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Tùng cho biết, tổng số ĐBQH không quá 500 đại biểu đã được thực hiện ổn định trong nhiều nhiệm kỳ gần đây.
“Số lượng này đủ để bảo đảm trong Quốc hội có thành phần, cơ cấu đại diện phù hợp về vùng, miền, dân tộc, tôn giáo, giới, ngành, nghề, độ tuổi...” - Chủ nhiệm Thanh Tùng giải thích.
Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng
Mặt khác, với dân số hơn 96 triệu người, UBTVQH cho rằng số lượng cử tri mà mỗi ĐBQH đại diện cũng như khối lượng công việc mà ĐBQH cần thực hiện liên quan đến việc thực thi chức năng đại diện (như tiếp công dân, nắm bắt, phản ánh ý kiến, kiến nghị của cử tri, tiếp nhận, xử lý đơn thư của cử tri gửi đến…) ngày càng tăng thêm.
Do đó, UBTVQH lo ngại, nếu giảm bớt số lượng ĐBQH thì sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cơ cấu đại diện và khả năng cũng như chất lượng thực hiện vai trò đại diện của mỗi ĐBQH.
"UBTVQH xin phép Quốc hội cho giữ quy định tổng số ĐBQH không quá 500 đại biểu như hiện nay" - ông Tùng nêu.
Bàn về tiêu chuẩn ĐBQH, đa số ý kiến tán thành bổ sung quy định ĐBQH có một quốc tịch là quốc tịch Việt Nam (Điều 22).
Có ý kiến đề nghị không nên quy định vấn đề này trong Luật Tổ chức Quốc hội vì Luật Quốc tịch đã quy định hoặc nên quy định trong Luật Bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND, có ý kiến đề nghị bổ sung từ “chỉ” trước cụm từ “có một quốc tịch”.
Điểm này được UBTVQH tiếp thu theo ý kiến của đa số đại biểu quy định như đã thể hiện trong dự thảo Luật để đáp ứng yêu cầu thực tiễn và thống nhất với cách quy định về tiêu chuẩn đại biểu HĐND trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương mới được Quốc hội sửa đổi tại kỳ họp thứ 8.
Liên quan đến một số ý kiến đề nghị giảm ĐBQH kiêm nhiệm công tác tại các cơ quan hành pháp; cân nhắc việc cơ cấu ĐBQH dựa trên các tiêu chí về ngành, nghề; có chính sách thu hút các cán bộ, công chức, viên chức có kinh nghiệm công tác lâu năm, có năng lực, trí tuệ, sắp đến tuổi nghỉ hưu nhưng còn đủ điều kiện về sức khỏe tham gia làm ĐBQH hoạt động chuyên trách, UBTVQH cho biết đang cùng các cơ quan hữu quan nghiên cứu, chuẩn bị các nội dung đề xuất cụ thể.
Ngoài điều chỉnh về cơ cấu, thành phần, tỷ lệ người được giới thiệu ứng cử ĐBQH và dự kiến cơ cấu ĐBQH cho nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, UBTVQH cũng sẽ xem xét việc dành tỷ lệ nhất định cho các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý, người có nhiều kinh nghiệm hoạt động đại biểu sắp đến tuổi nghỉ hưu nhưng còn đủ điều kiện về năng lực công tác, trí tuệ, uy tín và có sức khỏe...
Các tiêu chí lựa chọn, cơ cấu cụ thể người ứng cử ĐBQH, theo ông Tùng, sẽ được cụ thể hóa trong Đề án bầu cử ĐBQH khóa XV.
Về tỷ lệ ĐBQH hoạt động chuyên trách, có ý kiến tán thành quy định tỷ lệ ít nhất là 35% tổng số ĐBQH như hiện nay nhưng nhiều ý kiến đề nghị nâng tỷ lệ này lên mức 40% tổng số ĐBQH hoặc cao hơn nữa cho phù hợp với yêu cầu của Nghị quyết số 18-NQ/TW.
Giải trình, UBTVQH phân tích, việc quy định trong Luật tỷ lệ ĐBQH hoạt động chuyên trách ở mức cao hơn hiện nay sẽ là cơ sở pháp lý cho công tác quy hoạch, chuẩn bị nguồn nhân sự tham gia làm ĐBQH hoạt động chuyên trách, từ đó tăng cường tính chuyên nghiệp, góp phần quan trọng cho việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội.
Tiếp thu ý kiến của đa số ĐBQH, UBTVQH đã chỉnh lý khoản 2 Điều 23 theo hướng nâng tỷ lệ ĐBQH hoạt động chuyên trách lên ít nhất là 40% tổng số ĐBQH.
“Trong quá trình chuẩn bị nhân sự, tổ chức bầu cử ĐBQH khóa tới, UBTVQH sẽ cùng các cơ quan, tổ chức hữu quan nghiên cứu đề xuất và thực hiện các giải pháp phù hợp để bảo đảm bầu và bố trí đủ số lượng ĐBQH hoạt động chuyên trách như quy định của Luật” – ông Tùng thông tin.