Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều nay (30/12) đã họp xem xét, thông qua dự thảo Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường với xăng, dầu, mỡ nhờn năm 2023.
Thay mặt Chính phủ trình nội dung này, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc đề xuất áp thuế bảo vệ môi trường với xăng, dầu, mỡ nhờn ở mức sàn của biểu khung thuế. Như thế, thuế với xăng và nhiên liệu bay ở mức 1.000 đồng/lít, dầu diesel 500/lít; còn dầu hoả, dầu nhờn, dầu mazut và mỡ nhờn là 300 đồng/lít, kg tuỳ loại. Đây là mức đang áp dụng từ tháng 7-2022 đến nay.
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc trình bày tờ trình của Chính phủ
Từ đầu năm 2024, thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu, mỡ nhờn sẽ trở lại mức trần của biểu khung thuế, đồng nghĩa xăng là 4.000 đồng/lít; nhiên liệu bay là 3.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn là 2.000 đồng/lít; dầu hỏa là 1.000 đồng/lít và mỡ nhờn là 2.000 đồng/kg.
Đề nghị vẫn giữ mức sàn thuế với các mặt hàng nhiên liệu trong năm 2023 được đưa ra trong bối cảnh Chính phủ dự báo năm 2023 giá các mặt hàng xăng dầu thành phẩm vẫn ở mức cao, 95-105 USD một thùng. Trong khi đó, nhu cầu tiêu dùng và sử dụng xăng dầu ở mức cao, khoảng 14,5 triệu m3, tăng 10% so với 2022. Tỷ trọng tiêu thụ xăng khoảng 42%, dầu diesel gần 56%, dầu mazut chiếm 1,6%, dầu hỏa 0,2%.
Theo Chính phủ, nếu thuế bảo vệ môi trường từ ngưỡng sàn đang áp dụng lên mức trần trong biểu khung thuế từ 1-1-2023 sẽ khiến giá bán lẻ xăng dầu tăng tương ứng, ảnh hưởng tới sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó ảnh hưởng đến lạm phát và sẽ tác động trực tiếp đến ổn định kinh tế vĩ mô. Do đó, cần có giải pháp để góp phần ổn định giá xăng dầu, ổn định kinh tế vĩ mô trong năm 2023.
Nêu quan điểm của cơ quan thẩm tra, Uỷ ban Tài chính - Ngân sách nhất trí cần tiếp tục giảm thuế môi trường với xăng dầu trong năm sau để tạo điều kiện ổn định kinh tế vĩ mô. Dù vậy, nhiều ý kiến của cơ quan này cho rằng, bối cảnh giá dầu thô cuối năm 2022 đã hạ nhiệt, dự báo giá dầu năm sau cũng thấp hơn mức bình quân năm 2022 khoảng 10%, thì việc duy trì mức thuế sàn như đề xuất của Chính phủ là chưa phù hợp với bản chất và mục tiêu của loại thuế này.
Cơ quan này cũng cho rằng, Chính phủ cũng chưa tổng kết, đánh giá toàn diện và đầy đủ tác động của giảm thuế bảo vệ môi trường trong năm 2022, nhất là tác động tiêu cực, dẫn tới chưa đủ căn cứ, thông tin để xem xét, quyết định việc tiếp tục áp mức sàn của biểu khung thuế trong năm sau. Chưa kể, theo tính toán thì nếu duy trì mức sàn thuế này trong năm sau sẽ khiến ngân sách giảm thu khá lớn, gần 56.000 tỷ đồng.
Vì lẽ này, Uỷ ban Tài chính ngân sách đề nghị Chính phủ bổ sung thông tin, số liệu, báo cáo để làm rõ sự cần thiết phải áp dụng mức sàn trong biểu khung thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu trong năm 2023.
Để phù hợp với diễn biến giá dầu thô trên thị trường thế giới, không làm ảnh hưởng quá lớn tới nguồn thu ngân sách…, cơ quan thẩm tra trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét, ban hành Nghị quyết theo hướng chỉ giảm 50% thuế bảo vệ môi trường với xăng (trừ ethanol), dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn, mỡ nhờn; giảm 70% thuế với dầu hoả so với mức trần của biểu khung thuế. Theo đó, xăng (trừ ethanol) là 2.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu nhờn, dầu mazut và mỡ nhờn là 1.000 đồng/lít; dầu hoả 600 đồng/lít.
Riêng thuế với nhiên liệu bay, hiện vẫn còn khó khăn do tác động của dịch Covid-19 nên đề nghị áp mức sàn trong biểu thuế, là 1.000 đồng/lít. Thời hạn áp dụng từ 1/1 hoặc 1/2 đến hết năm 2023.
Uỷ ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết
Thảo luận sau đó, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhất trí về sự cần thiết phải tiếp tục giảm tiếp bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2023. Về mức giảm, cơ quan thường trực của Quốc hội thống nhất điều chỉnh mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn theo phương án của Ủy ban Tài chính - Ngân sách với thời gian áp dụng từ ngày 1/1/2023 đến hết ngày 31/12/2023.
Từ ngày 1/1/2024, mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn thực hiện theo quy định tại Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về biểu thuế bảo vệ môi trường.
Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, để đảm bảo không tăng giá xăng dầu trong dịp Tết, đề nghị Ủy ban Tài chính - Ngân sách chủ trì, phối hợp với Ủy ban Pháp luật, Bộ Tài chính khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị quyết để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo Chủ tịch Quốc hội ký chứng thực ngay trong ngày 31/12, để Nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1/1/2023.