(CAO) Trả lời chất vấn ĐBQH sáng nay (8/6), Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, việc sắp xếp nhà đất, phê duyệt phương án sử dụng đất là nút thắt trong cổ phần hoá, vừa qua cổ phần hoá chậm cũng do khâu này.
Chất vấn Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, các đại biểu đặt vấn đề về rà soát sắp xếp xử lý nhà đất, cổ phần hoá nhiều khó khăn, kéo dài do pháp lý đất đai phức tạp, đặc biệt là xác định lợi thế giá trị, quyền sử dụng đất với đất thuê hằng năm... tại Nghị định 32 để xác định giá trị khởi điểm khi thoái vốn.
Đại biểu Nguyễn Thị Lệ (TPHCM) nêu câu hỏi: "Bộ trưởng nhận diện thế nào, giải quyết ra sao? Biện pháp gì để đẩy nhanh thoái vốn Nhà nước?”
Đại biểu Nguyễn Thị Lệ chất vấn Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc
Tương tự, các đại biểu Nguyễn Thành Công (Ninh Bình), Nguyễn Minh Sơn (Tiền Giang) cũng đặt đặt vấn đề về vướng mắc trong sắp xếp, xử lý đất đai của doanh nghiệp nhà nước có diện tích đất lớn, tại nhiều địa phương.
Đại biểu Công đề nghị Bộ trưởng Tài chính giải trình việc gắn xử lý, xác định giá trị đất đai trong cổ phần hoá, thoái vốn doanh nghiệp Nhà nước.
"Liệu đây có phải nguyên nhân chính gây vướng mắc trong thoái vốn, cổ phần hoá hay không?" – đại biểu chất vấn.
Hồi đáp, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, việc sắp xếp nhà đất, phê duyệt phương án sử dụng đất là nút thắt trong cổ phần hoá. “Vừa qua cổ phần hoá chậm cũng do khâu này” - ông Phớc khẳng định.
Vẫn theo Bộ trưởng Phớc, khi trình phương án sắp xếp tài sản công, nhà cửa đất đai của doanh nghiệp Nhà nước thì UBND tỉnh phê duyệt phương án, nhưng thực hiện chậm. Năm 2021, chỉ 18 doanh nghiệp được thoái vốn, cổ phần hoá được 4 đơn vị, tổng thu ngân sách hơn 4.200 tỷ đồng. Vì thế, cần hoàn thiện thêm khung pháp lý để đẩy nhanh vấn đề này.
Bên cạnh đó, theo Nghị định 32 của Chính phủ, tài sản doanh nghiệp gắn liên với đất thuê hàng năm thì không được tính vào giá trị doanh nghiệp, nhưng nộp tiền đất một năm thì lại được gắn vào giá trị doanh nghiệp. Bộ trưởng nhìn nhận “đây là lỗ hổng cần xử lý để không thất thoát đất đai khi chuyển sang cổ phần hoá doanh nghiệp".
Đề cập đến quan điểm không được chuyển mục đích sử dụng đất mà phải thực hiện theo mục đích đã phê duyệt khi cổ phần hoá, người đứng đầu Bộ Tài chính nói, vừa qua thất thoát nhiều qua cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước chủ yếu vì đất.
Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc trả lời chất vấn tại Quốc hội sáng nay, 8/6
“Liên quan đến đất đai, cốt lõi vẫn là việc chuyển mục đích sử dụng đất. Khi UBND tỉnh phê duyệt đất là đất thuê, doanh nghiệp nộp tiền sử dụng đất 1 lần là 50 năm, nhưng chuyển qua doanh nghiệp cổ phần thì doanh nghiệp đó lại xin UBND cấp tỉnh, thành phố phê duyệt để chuyển đổi mục đích sử dụng đất” – Bộ trưởng phân tích và cho rằng khi chuyển đổi như vậy dễ dẫn đến tình trạng không sát giá thị trường, tạo ra thất thoát khi tài sản nhà nước chuyển qua tài sản tư nhân.
Cho biết vừa qua đã có nhiều hội thảo được tổ chức về vấn đề này, Bộ trưởng Phớc nói, nếu đại biểu Quốc hội thấy đúng thì có thể sửa lại quy định này để đảm bảo phát triển bền vững lâu dài.
Theo ông, DNNN cũng như doanh nghiệp cổ phần đều sử dụng đất là đất đai sở hữu toàn dân, khi DNNN có đất thuê với mục đích thuê là sản xuất kinh doanh thì khi chuyển qua doanh nghiệp cổ phẩn sẽ thực hiện đúng múc đích đó, đúng mục tiêu.
Còn nếu doanh nghiệp cổ phần không có nhu cầu sử dụng thì trả lại cho Nhà nước, Nhà nước sẽ thanh toán tiền tài sản trên đất lại cho doanh nghiệp và sau đó tổ chức đấu giá, thu về ngân sách. Làm như vậy, theo Bộ trưởng, chênh lệch địa tô sẽ không “chảy” vào túi doanh nghiệp, cái này sẽ do Nhà nước điều tiết.
“Đề xuất này nếu thực hiện sẽ có lợi là thúc đẩy nền kinh tế, vì cổ phần hoá DNNN để nâng cao năng lực sản xuất, kinh doanh, không phải sau cổ phẩn hoá để giải tán doanh nghiệp, sa thải công nhân, để bán máy móc, lấy địa tô chênh lệch khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất” - Bộ trưởng bình luận.
Lãnh đạo Bộ Tài chính nhận định, nếu chúng ta làm được điều đó thì chắc chắn năng lực nền kinh tế, đặc biệt sức mạnh doanh nghiệp sẽ nâng lên, đồng thời không khuyến khích doanh nghiệp nhìn khu đất có lợi thế thương mại sau đó tổ chức cổ phần hoá.
Nhóm vấn đề Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc là tình hình triển khai và giải pháp đẩy nhanh việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội thuộc trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ Tài chính; công tác quản lý giá, mua sắm công và kiểm soát lạm phát theo Nghị quyết của Quốc hội.
Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp tháo gỡ các điểm nghẽn, nút thắt, thúc đẩy cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp và chuyển đơn vị sự nghiệp công lập thành công ty cổ phần; hoạt động của thị trường vốn, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp thời gian qua, giải pháp chấn chỉnh và xử lý các hành vi vi phạm, đặc biệt là tình trạng thao túng, làm giá, đưa thông tin xuyên tạc... cũng là những nội dung dành cho Bộ trưởng Hồ Đức Phớc.
Ngoài ra, các đại biểu cũng quan tâm chất vấn về các biện pháp chống thất thu thuế, nhất là trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản. Việc quản lý thuế đối với các hoạt động kinh doanh trên nền tảng số.