39 đại biểu đăng ký chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên ngay khi phiên chất vấn được bắt đầu. Tình hình sản xuất, kinh doanh, cung ứng và điều hành giá xăng dầu là nội dung tiếp tục được nhiều đại biểu đề cập đến dù trước đó ông Diên đã có báo cáo khá kỹ vấn đề này.
Ông Diên cho biết, diễn biến phức tạp trên thế giới đã, đang đe doạ nguồn cung nhiều mặt hàng quan trọng trong đó có xăng dầu. Chuỗi cung ứng bên ngoài bị đứt gãy, trong khi nguồn cung trong nước lại bị ảnh hưởng bởi sự sụt giảm công suất của Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn khiến diễn biến thị trường xăng dầu trở nên căng thẳng.
Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên trả lời chất vấn sáng nay, 16/3
Tuy nhiên, theo khẳng định của ông Diên, Bộ Công thương đã có nhiều giải pháp để đảm bảo nguồn cung xăng dầu trong nước, nhờ đó tình hình cung ứng xăng dầu duy trì ổn định, nguồn cung xăng dầu 3 tháng đầu năm đảm bảo. Kịch bản cung ứng cho cả quý 2/2022 cũng đã có.
Nêu câu hỏi chất vấn đầu tiên dành cho Bộ trưởng Công thương, đại biểu Trần Quốc Tuấn (Trà Vinh) muốn Bộ có giải pháp căn cơ để giải quyết tình trạng nguồn cung xăng dầu thiếu hụt, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu thua lỗ.
Hồi âm đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, dù nguồn cung xăng dầu gặp nhiều khó khăn nhưng Bộ Công thương đã đưa ra nhiều giải pháp để đảm bảo đủ nguồn cung trong nước.
“Tới giữa tháng 2 nguồn cung xăng dầu trong nước đủ đáp ứng tới hết tháng 3. Tháng 2, tổng nguồn cung trong nước khoảng 3 triệu m3, trong đó nguồn tồn dư là khoảng 1,2 triệu m3. Nguồn cung không lúc nào thiếu" – Bộ trưởng Diên nói.
Sau thời điểm trên, theo ông Diên, Bộ Công Thương có kế hoạch, phân giao các doanh nghiệp tăng nhập khẩu lên gấp đôi sản lượng bình thường, 1 triệu m3 trở lên.
Đề cập đến việc điều hành giá xăng dầu, Bộ trưởng Công thương cho hay, dù giá thế giới tăng từ 40-60% nhưng giá trong nước chỉ tăng từ 25-40%.
“Chúng tôi sử dụng Quỹ bình ổn chi 1000 - 1.500 đồng một lít tuỳ loại, để giữ ổn định giá xăng dầu trong nước” – Bộ trưởng Diên nêu và cho rằng, nhờ giải pháp này mà mức tăng giá xăng dầu trong nước thấp hơn mức tăng của giá xăng dầu thế giới.
Thắc mắc về điều này, đại biểu Trần Văn Sáu (Đồng Tháp) nêu câu hỏi: "Quá trình điều hành giá xăng dầu như vậy có gì mâu thuẫn? Thiệt hại đó do ai gánh chịu?”.
Bộ trưởng Công Thương nhắc lại, giá xăng dầu trong nước thấp hơn giá thế giới do chủ yếu sử dụng linh hoạt các công cụ bình ổn giá, như Quỹ bình ổn giá xăng dầu.
Các đại biểu dự phiên chất vấn từ đầu cầu Nhà Quốc hội
Ông Diên khẳng định, nếu không trích từ quỹ Bình ổn giá thì không thể có giá thấp hơn thế giới.
Bộ trưởng thông tin thêm, bối cảnh thực hiện cơ chế thị trường có sự quản lý Nhà nước thì việc duy trì Quỹ bình ổn rất quan trọng. Dù vậy, quỹ cũng có hạn, hiện chỉ còn khoảng 600 tỷ đồng, trong khi tại nhiều doanh nghiệp thì quỹ đã âm.
“Do quỹ này không còn nhiều, liên Bộ Tài chính – Công thương đã đề xuất và Chính phủ có Nghị quyết đề nghị Uỷ ban Thường vụ Quốc hội giảm 50% thuế bảo vệ môi trường” – ông Diên chia sẻ.
Nếu chính sách trên được thông qua, áp dụng từ 1/4 tới, lãnh đạo Bộ Công thương hy vọng giá xăng dầu sẽ giảm.
Trường hợp giá thế giới tiếp tục tăng cao, theo Bộ trưởng Diên, sẽ nghiên cứu giảm tiếp các loại thuế, phí khác... Nếu hết công cụ thuế, phí mà giá vẫn cao, thì để giữ ổn định vĩ mô, kiềm chế lạm phát, có thể đề xuất cấp có thẩm quyền sử dụng các quỹ an sinh hỗ trợ các đối tượng nghèo, doanh nghiệp sử dụng nhiều xăng dầu.
Tiếp tục câu chuyện về nguồn cung xăng dầu, đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang) tranh luận: “Nguồn cung xăng dầu được Bộ trưởng giải thích là không thiếu, do việc tăng nhập khẩu để đảm bảo nguồn cung, tức là phụ thuộc nguồn bên ngoài. Vậy vai trò của các nhà máy lọc dầu trong nước trong đảm bảo nguồn cung thế nào?”.
Trả lời, ông Diên thừa nhận, vai trò của nhà máy trong nước hiện nay là một “ẩn số” trong phương trình giải bài toán nguồn cung trong nước.
Việt Nam hiện có hai nhà máy lọc dầu lớn. Nhà máy Bình Sơn do Tập đoàn Dầu khí Quốc gia (PVN) đầu tư hoạt động ổn định, công suất cung cấp 30-35%. Trong khi đó nhà máy Nghi Sơn là nhà máy liên doanh với đối tác nước ngoài thì hoạt động không hiệu quả.
Vấn đề nội tại của Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn, được Bộ trưởng Diên chỉ ra, chủ yếu là vấn đề tài chính. Hiện PVN, với tư cách là một bên đối tác, đang phối hợp với các cơ quan chức năng để đấu tranh, yêu cầu hai liên doanh còn lại thực hiện đúng cam kết cung ứng dầu ra thị trường trong nước.
Cho biết nguồn nguyên liệu đầu vào của Nghi Sơn là nhập hoàn toàn từ dầu thô của Kuwait, ông Diên giải thích, trong bối cảnh biến động giá, việc khan hiếm nguồn cung là không thể tránh.
“Khi nào PVN cam kết chắc chắn trước Bộ Công Thương rằng sản lượng lấy từ Nhà máy Nghi sơn đảm bảo nguồn cung theo kế hoạch thì Bộ Công Thương mới dừng kế hoạch nhập xăng dầu" – ông Diên nhấn mạnh.