Vụ tai nạn chết người tại mỏ đá Lèn Cò (công ty TNHH Đông Thành) huyện Yên Thành chỉ là “giọt nước tràn ly” trong công tác chấp hành nội quy ATLĐ của công nhân, bởi hơn một năm qua, công ty này vẫn đang trong quá trình xây dựng cơ sở hạ tầng để đi vào khai thác theo đúng quy định được cấp phép của cơ quan chức năng.
Doanh nghiệp lo ít, lao động lo nhiều
Sau khi vụ tai nạn tại mỏ đá Lèn Cò của công ty TNHH Đông Thành xảy ra ngày 5-7-2015 làm công nhân Phan Doãn Bích (49 tuổi, trú quán xã Tăng Thành, huyện Yên Thành) tử vong, thì chỉ một tuần sau đó hàng chục cơ quan báo chí trung ương và địa phương và nhiều đoàn kiểm tra của bộ xây dựng, bộ tài nguyên môi trường… đã có hàng chục buổi làm việc với công ty này và tìm hiểu nguyên nhân của vụ tai nạn cũng như các vấn đề liên quan đến cấp phép, an toàn lao động đối với việc khai thác của công ty.
Khu vực mỏ đang khai thác
Có mặt cùng với đoàn kiểm tra, chúng tôi được chứng kiến hàng chục công nhân kể cho nghe việc tai nạn hi hữu do nạn nhân không nắm được thông báo của ngày nghỉ và trở thành ngày “định mệnh”. Điều này đã gây không ít phiền toái và ảnh hưởng đến hàng trăm công nhân khai thác đá đúng quy trình lâm vào cảnh “dở khóc, dở cười” vì thất thu nhập trong khi chờ cơ quan chức năng xác minh.
Chị Nguyễn Thị Ngọc, một công nhân trú xã Đồng Thành, huyện Yên Thành cho biết: “Chúng em được trang bị đầy đủ quần áo bảo hộ lao động, dây bảo hiểm và các vật dụng liên quan đến công việc của từng chức danh nên chỉ mới lao động tại đây 6 tháng nhưng gia đình chúng em đã có thu nhập ổn định. Không chỉ gia đình chúng em mà hơn 30 công nhân khác trong xã cũng sống nhờ vào công việc tại mỏ đá này”.
Công nhân được trang bị các thiết bị bảo hộ khi làm việc
Theo đó lúc 6 giờ sáng ngày 5-7, giám đốc công ty ông Phan Đăng Hảo đã cho công nhân toàn công ty nghỉ việc vì phát hiện trời mưa, đường trơn nên khai thác không đảm bảo an toàn.
Tuy nhiên do vừa mới chuyển từ công ty khác về công ty Đông Thành được hơn 1 ngày nên công nhân Phan Văn Bích không nhận được thông báo và một mình lên núi khai thác và chưa kịp làm việc thì bảo vệ phát hiện lên núi gọi về.
Trong lúc đi về do đường trơn, trời mưa nên anh Bích bị trượt chân rơi tử nạn.
Mặc dù lúc đó đang ở xa, nhưng nhân được thông tin, giám đốc Phan Đăng Hảo đã kịp thời gọi điện báo ngay cho công an huyện Yên Thành và cơ quan chức năng bảo vệ hiện trường và làm thủ tục xử lý.
Tại thời điểm xảy ra tai nạn, đúng như những gì mà công nhân phản ánh, toàn bộ công nhân công ty được nghỉ việc, riêng nạn nhân tử nạn do không nắm rõ quy trình dẫn đến hàng trăm công nhân bị ảnh hưởng.
Chỉ sau đó 3 ngày, vào ngày 8-7, phía doanh nghiệp và gia đình nạn nhân đã có văn bản thỏa thuận hộ trợ gia đình nạn nhân (có cơ quan chức năng chứng kiến).
Cơ quan chức năng nói gì?
Có mặt tại công an huyện Yên Thành trước lúc đoàn kiểm tra tại doanh nghiệp Đồng Thành, chúng tôi được trung tá Phạm Ngọc Cảnh, trưởng công an huyện Yên Thành cho biết: “Cơ quan điều tra đã xử lý đúng trình tự và tạo điều kiện tốt để họ hoạt động theo đúng pháp luật”.
Được biết doanh nghiệp khai thác đá công ty TNHH Đông Thành là doanh nghiệp vừa được cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An cấp phép hoạt động vào đầu năm 2014 và đang trong quá trình xây dựng cơ sở hạ tầng như đường moong tránh tai nạn và hạ thấp độ cao khai thác theo quy trình cũng như hoàn thiện đường tránh theo thiết kế trong vòng 18 tháng.
Đường moong tránh tai nạn được xây dựng gần xong để đi vào khai thác chính
Từ đó việc khai thác đá vừa qua chỉ mới phục vụ cho công tác an toàn lao động mà chưa thu được lợi nhuận nên gặp những trường hợp như trên với mỗi ngày tiếp hàng chục đoàn, chưa kể hàng chục phóng viên báo chí (phần nhiều chưa hiểu hết quy trình khai thác) đã khiến doanh nghiệp lao đao.
Tiếp chúng tôi trong văn phòng UBND xã Đồng Thành, chủ tịch xã cho biết: “Công ty TNHH Đồng Thành là một doanh nghiệp luôn hoàn thành xuất sắc mọi khoản thuế đối với nhà nước và là một trong 5 doanh nghiệp tiêu biểu được chủ tịch UBND Nghệ An tặng bằng khen. Không những thế doanh nghiệp này còn giúp đỡ địa phương trong công tác xóa đói giảm nghèo, đền ơn đáp nghĩa với nhiều lần hộ trợ từ thiện nên việc công ty “gặp nạn” khiến chúng tôi cũng buồn thêm”.
Để “mục sở thị”, một vị trong văn phòng ủy ban xã đã đưa chúng tôi đi khảo sát mô hình xây dựng đường moong tránh tai nạn và công tác xử lý đá rơi và kho vật tư trang cấp cho công nhân nhằm đảm bảo an toàn cho việc khai thác mỏ…
Được biết cho đến thời điểm này, công ty trách nhiệm hữu hạn Đồng Thành vẫn đang hoạt động bình thường và theo đúng nghị định 21 của chính phủ về quy trình khai thác mỏ.
Tuy nhiên việc vi phạm của một số mỏ khai thác đã hết niên hạn, cấp phép, không đảm bảo ATLĐ tại địa bàn các huyện Diễn Châu, Quỳnh Lưu, Tân Kỳ, Đô Lương… cần lấy bài học từ mỏ đá Lèn Cò của công ty TNHH Đông Thành làm bài học xương máu để khi xảy ra sự cố còn có thể đứng vững, tồn tại theo đúng pháp luật, đừng đẩy hàng trăm lao động vào chỗ lao đao vì thiếu công ăn việc làm, không có thu nhập.