Ngập lụt, tắc đường… chậm được giải quyết
Chiều nay (19/7), Ban Chỉ đạo Tổng kết Nghị quyết 54-NQ/TW ngày 14/9/2005 của Bộ Chính trị khóa IX về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đồng bằng sông Hồng (ĐBSH) đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020 (Ban chỉ đạo 54) và Tỉnh ủy Bắc Ninh đã tổ chức Hội thảo phát triển công nghiệp và đô thị vùng ĐBSH.
Đây là một trong 6 vùng kinh tế của cả nước, là địa bàn đặc biệt có vị trí quan trọng về chính trị, kinh tế - xã hội, quốc phòng an ninh, có vị trí thuận lợi, hội tụ nhiều lợi thế về phát triển kinh tế - xã hội, là trung tâm hàng đầu về khoa học công nghệ, nhân lực...
Chủ trì Hội thảo, ông Nguyễn Duy Hưng, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo 54 cho biết, sau gần 17 năm thực hiện Nghị quyết 54 và 11 năm thực hiện Kết luận 13 của Bộ Chính trị, phát triển kinh tế - xã hội toàn vùng đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên nhiều lĩnh vực.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, theo ông Hưng, vấn đề phát triển vùng ĐBSH vẫn còn nhiều hạn chế, vấn đề phát sinh mới, nhất là bất cập về quy hoạch và quản lý quy hoạch.
"Gần đây, dư luận nhắc đến nhiều về quy hoạch Thủ đô Hà Nội, đường Lê Văn Lương là điển hình của việc quy hoạch bất cập. Quy hoạch bất cập, không đồng bộ hạ tầng dẫn đến tình trạng mưa to là ngập lụt, tắc đường…" - ông Nguyễn Duy Hưng nêu.
Trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng, tác động ngày càng lớn, Phó trưởng ban Kinh tế Trung ương cho rằng, cần phải đánh giá lại những gì đã làm được, chưa làm được sau 17 năm qua ở vùng ĐBSH trong lĩnh vực công nghiệp và đô thị, đồng thời cần thay đổi nhận thức, tư duy về vấn đề liên kết vùng.
Tại tham luận gửi đến hội thảo, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng chỉ ra những bất cập trong vấn đề phát triển hạ tầng vùng ĐBSH. Thứ trưởng Hùng nhận định, hệ thống hạ tầng đô thị của vùng còn thiếu đồng bộ, chưa đảm bảo sự kết nối giữa đô thị và vùng, nhất là về hạ tầng khung, tình trạng ngập úng vẫn còn, đặc biệt tại các đô thị lớn.
“Tình trạng quá tải, tắc nghẽn giao thông tại các đô thị lớn như Hà Nội chậm được giải quyết. Hạ tầng cấp thoát nước còn nhiều bất cập, chưa có giải pháp hữu hiệu” - tham luận chỉ ra.
Từ thực tế trên, lãnh đạo Bộ Xây dựng cho rằng cần đổi mới, nâng cao chất lượng quy hoạch, Quy hoạch vùng ĐBSH, quy hoạch vùng Thủ đô, quy hoạch tỉnh để tái cấu trúc hệ thống đô thị phù hợp với xu thế phát triển liên kết lãnh thổ, hành lang kinh tế, mạng lưới hạ tầng trong khu vực giữa Đồng bằng sông Hồng và các tỉnh phía Nam Trung Quốc, Lào, Campuchia và Thái Lan, Singapore và khối Châu Á - Thái Bình Dương.
Nhìn nhận công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị trong vùng còn nhiều hạn chế, KTS Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam chỉ ra, mối liên kết vùng còn yếu; kết cấu, chất lượng hạ tầng đô thị còn chưa đáp ứng yêu cầu phát triển, chưa thích ứng với biến đổi khí hậu, ứng phó với thiên tai, dịch bệnh.
Phát triển đô thị xanh văn minh, theo ông Chính, phải có bản sắc, phải có quy hoạch bài bản và thực hiện nghiêm quy hoạch. Quy hoạch phải trên cơ sở mật độ dân cư và sự phát triển đồng bộ của hạ tầng, quản lý phát triển đô thị.
KTS Trần Quốc Chính nêu ý kiến
“Cứ làm xong quy hoạch nhưng nhà đầu tư vào thì lại thay đổi, điều chỉnh, lái thế này, lái thế kia. Như đường Lê Văn Lương, Hà Nội, nhà cứ chồng lên chỉ có lợi cho nhà đầu tư, còn người dân thì khổ” – ông Chính bức xúc.
Dẫn chứng thêm về Khu đô thị Linh Đàm (Hà Nội), ông Chính phàn nàn, diện tích chỉ 3 hecta mà làm tới 21 toà nhà 40 tầng. “Chỉ 3 cái nhà như thế dân số bằng 1 phường. Tôi nghĩ vấn đề quản lý quy hoạch địa phương rất quan trọng”- ông Chính nhận định.
Cần thể chế vùng đủ mạnh
Tham gia thảo luận, TS. Trần Anh Tuấn, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, Chủ tịch Hội Khoa học hành chính Việt Nam kiến nghị thành lập Hội đồng tư vấn vùng đối với các vùng trong cả nước, trong đó có vùng ĐBSH.
Hội đồng tư vấn phát triển vùng, theo ông Tuấn, không phải là một cấp hành chính, mà là một tổ chức được các thành viên do Trung ương, Chính phủ và các địa phương trong vùng giới thiệu. Hội đồng sẽ thực hiện một số nhiệm vụ liên quan đến nhiệm vụ liên kết phát triển kinh tế - xã hội.
Nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn tham luận
Quan tâm đến đề xuất này, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Duy Hưng cho biết, sau 17 năm thực hiện, Nghị quyết 54 đã có một số kết quả như vùng nào cũng có những thể chế riêng, đã có một số liên kết hiệu quả như giao thông vì nội tại nhu cầu kết nối của mỗi địa phương.
Dù vậy, ông Hưng phản ánh, nhiều lĩnh vực còn cạnh tranh lẫn nhau như đầu tư, thu hút lao động… “Rất nhiều địa phương kêu về quy định pháp luật đầu tư, chi ngân sách để đầu tư phát triển còn trói buộc” - ông Hưng phản ánh.
Vẫn theo lãnh đạo Ban Kinh tế Trung ương, thể chế điều phối hiện vẫn chỉ thu hẹp ở Ban Chỉ đạo. Khi các vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ, Miền Trung hay Đông Nam bộ muốn hiệu quả thì phải đủ thể chế để cho các địa phương liên kết trong vùng. Cần có thể chế vùng đủ mạnh để tăng cường hiệu quả để thực hiện nghị quyết vùng.
Nêu ý kiến sau đó, Phó chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam Lê Văn Nghị lại cho rằng, không nên lặp lại “câu chuyện” Ban Chỉ đạo vùng vì “tự nhiên lại tạo ra cấp trung gian, rất mất thời gian mà cuối cùng thì cấp giải quyết vẫn là Chính phủ”.
Ông Nghị đề xuất lập cơ quan điều phối vùng đặt ngay trong Văn phòng Chính phủ hoặc trực thuộc Chính phủ.
“Như vậy Chính phủ vẫn là điều hành, phân phối nguồn lực cũng như thiết kế cơ chế chính sách. Do đó, tôi không ủng hộ thành lập Ban Chỉ đạo như vậy nhiệm vụ chung chung mà lãnh đạo (Ban chỉ đạo) lại còn kiêm nhiệm nữa thì không hiệu quả, không hiệu lực” - ông Nghị nêu quan điểm.