Cơ sở vật chất cho thể thao xuống cấp
Đã lâu lắm rồi, người dân TPHCM chưa được xem trận đấu nào của đội tuyển Việt Nam trên sân Thống Nhất; cũng chưa được thưởng thức những trận thể thao đỉnh cao như các giải bóng chuyền có đội tuyển nữ Việt Nam thi đấu. Giải bóng chuyền nữ quốc tế VTV Ferroli Cup 2025 vừa rồi cũng được tổ chức tại Nhà thi đấu tỉnh Vĩnh Phúc. Nhiều giải bóng chuyền quốc tế, các trận đấu của đội tuyển bóng đá quốc gia cũng thi đấu ở các sân phía Bắc hoặc Hà Nội, nơi có cơ sở vật chất tốt hơn nhiều.
Không phải người dân TPHCM không mê thể thao đỉnh cao, mà do TP thiếu cơ sở vật chất, thiếu sân thi đấu chuẩn quốc tế. Tại giải cầu lông YONEX-Sunrise Vietnam Open 2025 vừa diễn ra từ ngày 09 - 14/9/2025 tại Nhà thi đấu Nguyễn Du, TPHCM thu hút rất đông khan giả, thậm chí trận chung kết khán giả phải mua vé chợ đen vì nhà thi đấu nhỏ, không chứa được nhiều người. Rõ ràng, TPHCM thiếu những cơ sở vật chất cho thể thao đỉnh cao, nên người dân bị thiệt thòi.
Sân bóng đá Thống Nhất, cơ sở thể thao lớn nhất của TPHCM. Đây là sân vận động (SVĐ) lâu đời nhất Việt Nam, được xây dựng từ năm 1929, khánh thành năm 1931. Sân có sức chứa gần 20.000 chỗ ngồi, bấy lâu nay đã xuống cấp nghiêm trọng. Khán đài hư hỏng, đường pitch bong tróc, phòng chức năng dột nước, ẩm thấp, sân không thể rút nước, lầy lội. Do lo ngại đổ sập, khán đài B đóng cửa, không đón khán giả từ năm 2023, khán giả chỉ ngồi ở 3 khán đài còn lại.
Mặt cỏ sân Thống Nhất đã được sửa sang, làm mới, bảo đảm chất lượng thi đấu, là sân nhà của CLB Công an TPHCM. Ảnh: CLB Công an TPHCM
Chủ tịch Liên đoàn bóng đá Việt Nam Trần Quốc Tuấn từng chia sẻ, rất muốn đưa đội tuyển quốc gia vào TPHCM thi đấu, nhưng không thể thực hiện do sân Thống Nhất xuống cấp, không đáp ứng được yêu cầu.
Rất may, tháng 7 vừa qua, UBND TPHCM đã chuyển giao CLB TPHCM về Công an TPHCM và đổi tên thành CLB Công An TPHCM. Để chuẩn bị cho trận ra mắt, chào đón đội bóng nhiều truyền thống CA TPHCM trở lại, sân Thống Nhất đã được chỉnh trang nhiều hạng mục để phục vụ công tác tổ chức trận đấu. Theo đó, SVĐ Thống Nhất được cải tạo khu khán đài A, C, D, sân cỏ, đường chạy, hệ thống hạ tầng kỹ thuật và một số hạng mục khác; xây mới khu khán đài B, C1, D1 với quy mô 3 tầng, với vốn đầu tư 149 tỷ đồng.
TPHCM cũ có dân số gần 10 triệu người, là nơi có nhu cầu rất lớn về tập luyện thể dục, thể thao, song các nhà thi đấu còn ít, chưa đáp ứng kịp. Ngoài sân Thống Nhất xuống cấp, thành phố còn có nhiều dự án thể thao chậm trễ kéo dài, điển hình như dự án Khu liên hợp thể dục thể thao (TDTT) quốc gia Rạch Chiếc có quy mô 466ha, Nhà thi đấu Phan Đình Phùng được dỡ ra rồi để đó năm này qua năm khác, trơ gan cùng tuế nguyệt. Trong khi đó, các nhà thi đấu TDTT Quận 3 cũ, Lãnh Binh Thăng, Nguyễn Du còn khá khiêm tốn, chưa đủ tầm vóc tổ chức các giải thể thao chuyên nghiệp chứ nói chi đến các giải quốc tế. Khu thể thao Phú Thọ cũng "biến mất", đến nỗi tại phiên họp kinh tế - xã hội thường kỳ tháng 5/2025 của UBND TPHCM, Chủ tịch UBNDTP Nguyễn Văn Được cho biết, nhiều người dân bày tỏ tiếc nuối khi trường đua Phú Thọ nổi tiếng một thời hiện không còn nữa.
Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) cũng thiếu cơ sở vật chất cho thể thao
Khi TPHCM mở rộng địa giới, sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, tổng diện tích của TPHCM sau sáp nhập đạt 6.773 km², tương đương 2,04% diện tích cả nước, dân số mới ước tính 13,608 triệu người, chiếm 13,4% dân số cả nước. Do vậy, nhu cầu hạ tầng phục vụ cho thể thao càng lớn, đặc biệt là thể thao đỉnh cao.
Bình Dương có SVĐ Gò Đậu, có quy mô sức chứa khoảng 18.250 chỗ ngồi. Sân có diện tích hơn 4ha và có 4 khán đài, được đánh giá là một trong những SVĐ có cơ sở vật chất tốt và đáp ứng tiêu chuẩn thi đấu chuyên nghiệp tại Việt Nam, nhưng vẫn không thể tổ chức các giải đấu quốc tế có quy mô lớn.
Trước khi sáp nhập, Bình Dương dự kiến sẽ xây SVĐ mới của tình có quy mô khoảng 20 - 30ha, với 80.000 chỗ ngồi và được thiết kế theo hướng đa năng, có thể tổ chức được môn bóng đá và các môn điền kinh trong nước và cấp quốc tế, kể cả SEA Games, thậm chí các trận đấu World Cup. Hy vọng công trình này vẫn được tiếp tục thực hiện, để TPHCM mới có những SVĐ đẳng cấp quốc tế.
Bà Rịa - Vũng Tàu cũng có sân bóng đá khá đẹp - sân Bà Rịa, nhưng quy mô nhỏ, chỉ chứa khoảng 10.000 khán giả, cũng cần nâng cấp, để có thể tổ chức các trận thi đấu quốc tế.
TPHCM sau sáp nhập có 2 đội thi đấu ở V-League là Công an TPHCM và Becamex TPHCM, cùng với 4 đội thi đấu ở Giải hạng Nhất là CLB TPHCM, Trẻ TPHCM, Đại học Văn Hiến và Gia Định FC, nâng tổng số đội bóng chuyên nghiệp của thành phố lên kỷ lục 6 đội. Đó là chưa kể bóng đá nữ TPHCM cũng rất mạnh, cần cơ sở vật chất để phát triển. Do vậy, việc nâng cấp các SVĐ đúng chuẩn là yêu cầu tất yếu, để phong trào thể thao TP phát triển, phục vụ nhu cầu hưởng thụ văn hóa của người dân.
Cần một khu liên hiệp thể thao tầm cỡ quốc tế
Thực tế, TPHCM sau sáp nhập hiện vẫn chưa có 1 CLB bóng đá đẳng cấp quốc tế hay một công trình thể thao lớn nào cỡ như SVĐ hiện đại Bukit Jalik của Malaysia hay SVĐ Gelora Bung Karno của Indonesia, có sức chưa hơn 100.000 người. TPHCM đang trở thành một siêu đô thị bậc nhất Đông Nam Á và khu vực. Yêu cầu cơ sở hạ tầng thể thao cho một TP lớn như vậy rất cao. Khu liên hiệp TDTT Rạch Chiếc trong tương lai có thể đáp ứng yêu cầu này. Nhưng, đây lại là một dự án rất thăng trầm, "treo" miết hơn 30 năm qua!
Phối cảnh dự án Khu liên hợp TDTT Rạch Chiếc - dự án 30 năm vẫn nằm trên giấy và ngày càng teo tóp lại
Dự án Khu liên hợp TDTT quốc gia Rạch Chiếc có chủ trương đầu tư từ năm 1994. Theo quy hoạch ban đầu, dự án có quy mô 466ha, gồm các công trình thể thao đạt chuẩn Olympic như: SVĐ 50.000 chỗ dành cho bóng đá và điền kinh, nhà thi đấu thể thao tổng hợp... để có thể tổ chức các giải đấu quốc tế lớn. Trong khi TPHCM rất thiếu cơ sở vật chất thể thao để đáp ứng nhu cầu phát triển của thành phố lớn thì sau gần 30 năm quy hoạch, khu liên hợp TDTT quốc gia này vẫn là... đầm lầy. Tại đây vẫn là những lô đất trống xen lẫn nhà dân trồng sen, nuôi cá. Trong khi hàng trăm hộ dân cũng bị "treo" theo quy hoạch.
Điều đáng buồn là sau nhiều lần điều chỉnh, diện tích Khu liên hợp TDTT quốc gia Rạch Chiếc hiện chỉ còn khoảng 212ha. Năm 2017, có tin dự án này được tái khởi động để chuẩn bị cho việc đăng cai SEA Games 31 vào năm 2021. Đây cũng là dự án trọng điểm của TPHCM đã được xác định trong nghị quyết Đại hội Đảng bộ TPHCM khóa XI, dự kiến hoàn thành năm 2021. Nhưng cuối cùng, TPHCM đã rút lui không đăng cai SEA Games 31, Khu liên hợp TDTT quốc gia Rạch Chiếc vì vậy vẫn cứ tiếp tục "treo"!
Tiếp theo đó, dự án này lại được tái khởi động. Tại kỳ họp thứ 13 của HĐND TPHCM khóa X sáng 06/12/2023, UBND TPHCM đã có tờ trình ban hành danh mục dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư trong lĩnh vực y tế, giáo dục - đào tạo, thể thao - văn hóa theo cơ chế đặc thù của Nghị quyết 98. Trong đó, tại Khu liên hợp TDTT quốc gia Rạch Chiếc sẽ có dự án xây SVĐ có mái che (sức chứa 50.000 chỗ), có bố trí đường chạy điền kinh với mức đầu tư lên đến 7.000 tỷ đồng. Ngoài ra, còn có dự án nhà đua xe đạp lòng chảo (khán đài 5.000 chỗ) tích hợp đường đua xe môtô, kết hợp sân bóng đá ngoài trời có mức đầu tư 4.000 tỷ đồng...
Đó là kế hoạch. Mới đây, Tập đoàn Sun Group đề xuất đầu tư các dự án tại một số khu vực ở TP, triển khai các dự án hạ tầng xã hội trọng điểm tại TP.Thủ Đức (cũ) theo phương thức đối tác công tư (PPP) - hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao), với cơ chế đối ứng bằng quỹ đất và quyền đầu tư tại Khu đô thị Trường Thọ (khoảng 147ha). Các dự án này gồm: Khu liên hợp TDTT quốc gia Rạch Chiếc có quy mô khoảng 187ha và Khu công viên lịch sử - văn hóa dân tộc khoảng 395ha và một số dự án khác. Hy vọng, đây là lần tái khởi động có hiệu quả để TPHCM có một khu liên hợp TDTT hiện đại, xứng tầm với một siêu đô thị mới.
Nếu không có cơ sở vật chất tốt cho thể thao, phong trào thể thao, thể thao chuyên nghiệp TPHCM mới rất khó phát triển. TPHCM phải có cơ sở vật chất đạt chuẩn quốc tế để có thể đăng cai những giải tầm vóc như Thái Lan vừa qua đã đăng cai giải vô địch bóng chuyền nữ thế giới 2025, Philippines đăng cai giải bóng chuyền nam thế giới 2025.
Lấy ví dụ, Thái Lan đăng cai giải bóng chuyền nữ thế giới 2025, rất có lợi. Theo báo Khaosod, tổng giá trị kinh tế lưu thông tại Thái Lan - thông qua giải đấu này - được ước tính vào khoảng 8,4 tỷ baht, tương đương hơn 260 triệu USD, lãi ròng khoảng 200 triệu USD. Giải được phát sóng rộng rãi khắp thế giới, giúp quốc gia Thái Lan xuất hiện liên tục trên các kênh quốc tế, từ đó nâng cao hình ảnh đất nước như một điểm đến du lịch và thể thao hàng đầu Đông Nam Á. Hiệu ứng này được giới chức Thái Lan đánh giá là "vàng ròng" cho ngành du lịch trong nhiều năm tới. Theo báo Nation Thailand, thành công của giải này hứa hẹn sẽ giúp Thái Lan giữ vững vị thế "ông vua tổ chức sự kiện" trong khu vực Đông Nam Á, hướng đến việc đăng cai nhiều giải đấu đẳng cấp thế giới trong tương lai.
Đó là chưa kể, để tổ chức giải này, bóng chuyền Thái Lan học hỏi rất nhiều ở những đội tuyển mạnh, cả hệ thống kỹ thuật cho môn bóng chuyền nữ cũng được hiện đại hóa, giúp bóng chuyền nữ Thái Lan sẽ phát triển rất mạnh trong tương lai.
TPHCM muốn cạnh tranh với Thái Lan, Philippines ở lĩnh vực này, muốn thể thao chuyên nghiệp phát triển, không thể không đầu tư cơ sở vật chất hiện đại cho thể thao chuyên nghiệp.