Yêu cầu trên được Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nêu ra tại cuộc họp chiều nay (20/4) về tháo gỡ khó khăn cho xuất khẩu gạo.
Tại cuộc họp này, ông Lê Quốc Doanh, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT cho biết, dự kiến kế hoạch sản xuất lúa năm 2020 sản lượng đạt khoảng 43,5 triệu tấn thóc. Trong đó, kết thúc vụ Đông Xuân sản lượng ước đạt 20,2 triệu tấn thóc (dự kiến kết thúc thu hoạch vào 30/6).
Toàn cảnh phiên họp
“Nhu cầu tiêu dùng trong nước là 29,96 triệu tấn, trong đó, dự trữ trong nước khoảng 3,8 triệu tấn thóc. Dự kiến lượng gạo xuất khẩu trong năm 2020 sau khi trừ đi nhu cầu tiêu dùng và dự trữ trong nước sẽ có từ 6,5-6,7 triệu tấn gạo. Riêng vụ Đông Xuân lượng gạo dự kiến xuất khẩu khoảng 3 triệu tấn” - ông Lê Quốc Doanh dự tính.
Còn Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh thông tin, sau khi Bộ Công thương ban hành quyết định số 1106/QĐ-TTg công bố hạn ngạch xuất khẩu gạo tháng 4/2020, cơ quan này đã nhận được nhiều ý kiến của các doanh nghiệp xuất khẩu gạo phản ánh việc đăng ký tờ khai xuất hiện một số bất cập khi không được thông báo về thời gian bắt đầu tiếp nhận tờ khai hoặc không tiếp cận được hệ thống. Cá biệt có trường hợp đăng ký được nhưng sau đó lại bị mất tờ khai trên hệ thống.
Vì việc này, Thứ trưởng Khánh cho biết, ngày 15/4, Bộ Công thương đã có văn bản đề nghị Bộ Tài chính xem xét, giải quyết các kiến nghị của doanh nghiệp, đồng thời đề nghị Bộ Tài chính công bố danh sách các thương nhân đã đăng ký tờ khai hải quan xuất khẩu theo hạn ngạch 400.000 tấn để các thương nhân nắm rõ hơn về quy trình triển khai nghiệp vụ hải quan cũng như có thông tin chi tiết về việc thực hiện tờ khai hải quan xuất khẩu.
Phản hồi, Thứ trưởng Bộ Tài Chính Vũ Thị Mai khẳng định, trong thời gian từ 0h - 6h15 ngày 12/4, đã có 38 doanh nghiệp đăng ký 519 tờ khai xuất khẩu với số lượng gạo đã đăng ký tờ khai xuất khẩu là 399.989 tấn.
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng kết luận phiên họp
Đối với các lô hàng gạo hiện đang tồn tại cảng chưa xuất khẩu, Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ cho phép xuất khẩu các lô hàng gạo đã đưa vào cảng trước ngày 24/3/2020 nhưng chưa đăng ký tờ khai hải quan trong tháng 4/2020 được xác nhận bởi doanh nghiệp, đơn vị kinh doanh cảng, cơ quan hải quan (143.453 tấn). Số lượng xuất khẩu gạo sẽ trừ vào hạn ngạch tháng 5/2020.
Liên quan đến việc dự trữ lương thực, theo bà Mai, hiện Cục Dự trữ Nhà nước đã ký hợp đồng 7.700 tấn, còn lại 170.300 tấn nhà thầu trúng thầu nhưng từ chối ký hợp đồng.
“Tổng cục Dự trữ đã có kế hoạch lựa chọn nhà thầu để tổ chức đấu thầu lại 182.300 tấn gạo theo hình thức đầu thầu rộng rãi, thời điểm mở thầu là ngày 12/5/2020, dự kiến thời hạn nhập kho trước ngày 30/6/2020” – bà Mai nói.
Kết luận tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng cho rằng, việc bảo đảm an ninh lương thực là vấn đề chiến lược, trọng đại liên quan đến đời sống nhân dân, an ninh, quốc phòng. Trong bối cảnh dịch bệnh, thời tiết diễn biến khó lường như hiện nay, theo Phó Thủ tướng, việc xuất khẩu gạo cần phải xem xét kỹ lưỡng, thận trọng, trước hết phải bảo đảm an ninh lương thực quốc gia.
Đồng thời với đó, Phó Thủ tướng lưu ý giảm thiểu việc gián đoạn chuỗi sản xuất lúa gạo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng cho người nông dân và các tổ chức kinh doanh có liên quan.
Nhìn nhận tồn tại trong quá trình điều hành xuất khẩu gạo vừa qua, Phó Thủ tướng cho rằng, trách nhiệm chính thuộc về Bộ Công thương, Tài chính và các cơ quan liên quan.
“Sự phối hợp trong quá trình thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng giữa Bộ Tài Chính và Bộ Công thương là chưa chặt chẽ, hài hoà. Điều này ảnh hưởng lớn đến nỗ lực của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong viêc vừa phòng chống dịch vừa tập trung phát triển sản xuất, đảm bảo an ninh lương thực, đảm bảo đời sống của người dân” – Phó Thủ tướng chỉ ra.
Ông cũng yêu cầu các Bộ, ngành liên quan khắc phục ngay những bất cập hiện nay, kiểm tra thực tế các DN có gạo đang tồn đọng tại cảng nhưng chưa mở được tờ khai, phát hiện những doanh nghiệp khai khống hoặc được cấp hạn ngạch nhưng chưa có gạo nhằm điều hoà, không để thiệt hại cho DN.
Cùng với đó, Phó Thủ tướng yêu cầu tạm ứng trước hạn ngạch 100.000 tấn gạo từ hạn ngạch xuất khẩu trong tháng 5/2020 để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp hiện có gạo tồn đọng tại cảng nhưng chưa mở được tờ khai hải quan.