Đánh trúng tâm lý
Trong các vụ lừa đảo nguy hiểm nhất vẫn là việc các đối tượng giả danh cơ quan pháp luật (Công an, Tòa án, Viện kiểm sát) để đe dọa, dụ dỗ nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản chúng đưa ra do đánh trúng vào tâm lý nạn nhân. Các vụ lừa đảo tinh vi này không những gây thiệt hại tài sản lớn mà còn ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự.
Sau khi giả danh Công an gọi điện, các đối tượng thường thông báo cho nạn nhân biết tài khoản ngân hàng của họ có liên quan đến vụ án hình sự về "một đường dây tội phạm về ma túy và rửa tiền", "cơ quan điều tra đang thi hành lệnh bắt tạm giam" (!)... để yêu cầu nạn nhân di chuyển đến chỗ khác tạm trú rồi báo người nhà là bị bắt cóc, buộc chuyển tiền cho chúng. Mặc dù thủ đoạn của kẻ lừa đảo đã được Công an khuyến cáo, thông tin tuyên truyền rất nhiều nhưng vẫn còn nhiều người tiếp tục mắc bẫy.
Một nạn nhân đến cơ quan Công an trình báo
Đơn cử, chị V.T.L.T (SN 1981, ngụ phường Bình Minh, Tây Ninh) bất ngờ nhận được điện thoại 09131764... gọi đến, tự xưng là cán bộ Công an phường, yêu cầu chị cập nhật thông tin cá nhân theo địa giới hành chính mới. Tiếp đó, một số điện thoại khác 03373918... liên lạc với chị, xưng tên là P.V.Đ đang công tác tại Công an tỉnh Tây Ninh, hướng dẫn T. vào ứng dụng định danh điện tử VNeID để cài đặt.
Đối tượng cung cấp đường link https://www.z... để chị T. truy cập thực hiện các thao tác quét gương mặt, dấu vân tay... Sau khi thực hiện xong, tài khoản ngân hàng của chị T. đã biến mất trên điện thoại. Lo lắng bị mất tiền, T. lập tức liên hệ với ngân hàng để kiểm tra thì toàn bộ số tiền gần 1 tỷ đồng trong tài khoản đã bị rút hết.
Một trường hợp khác, chị N.T.P (SN 1969, ngụ xã Tân Phú, Tây Ninh) bị một đối tượng gọi điện thoại xưng là cán bộ Công an phường Hòa Cường (TP.Đà Nẵng) thông báo chị đang liên quan đến vụ án hình sự xảy ra tại đây và kêu P. kết bạn Zalo, bật tính năng video để gặp 2 người mặc sắc phục công an ngồi tại bàn làm việc.
Hai người này giới thiệu mình là "trung úy Đạt" và "thiếu tá Thuận", thuộc Đội Trọng án, yêu cầu P. "báo án" gấp với lý do có người mạo danh chị sử dụng số điện thoại và thẻ CCCD mở một tải khoản ngân hàng với số tiền là 1.473.000.000 đồng. Do nghi đối tượng có liên quan đến hoạt động "rửa tiền" của đường dây tội phạm ma túy nên CATP Đà Nẵng đã ra lệnh bắt tạm giam để điều tra.
Để xác minh, các đối tượng yêu cầu chị P. kết bạn qua Facebook với một người tên là L.T.H, xưng là kiểm soát viên Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Đối tượng này yêu cầu P. phải mở một tài khoản ngân hàng mới, đăng ký dịch vụ Smart Banking rồi nạp 1,473 tỷ đồng vào tài khoản để "chứng minh" có phải là "tiền sạch" hay không. Trong thời gian chờ kết quả, các đối tượng yêu cầu chị phải giữ bí mật, không được cho người nhà biết, nếu không sẽ bị quy tội "tiết lộ thông tin mật".
Tiếp đó, bọn chúng kêu chị P. cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng gồm số tài khoản ngân hàng mới mở, mật khẩu OTP... để "thẩm tra". Chỉ ít phút sau, điện thoại của chị P. thông báo toàn bộ số tiền trong tài khoản ngân hàng đã bị rút hết!
Khuyến cáo của Công an đến người dân
Không hoảng sợ khi bị "khủng bố"
Theo Ban chỉ đạo Phòng chống tội phạm tỉnh Tây Ninh, tình hình tội phạm lừa chiếm đoạt tài sản tiếp tục diễn biến phức tạp, chiếm tỉ lệ cao trong số vụ tội phạm về trật tự xã hội. Trong năm qua, tỉnh Tây Ninh xảy ra gần 30 vụ lừa chiếm đoạt tài sản, gây thiệt hại gần 20 tỷ đồng, hầu hết đều là tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng.
Có trường hợp, Công an phường được người dân báo tin có đối tượng sử dụng số điện thoại 02877735... xưng là cán bộ Công an phường gọi đến kêu khai báo thông tin cá nhân, kích hoạt tài khoản định danh điện tử từ mức độ 2 lên mức độ 3 (trong khi mức độ 3 không có), rồi như để nhanh chóng thuận tiện cho công việc, chúng yêu cầu người dân kết bạn Zalo với số trên để được hướng dẫn... Do người dân đã được Công an tuyên truyền thông tin trước nên đã gọi điện và Công an phường kịp thời giải thích, xác định đây là đối tượng mạo danh, mọi người cần cảnh giác để tránh bị lừa chiếm đoạt tài sản.
Hiện nay, các đối tượng sử dụng cách thức gọi điện thoại đến nạn nhân, giả danh Công an kêu cập nhật thông tin địa giới hành chính mới qua ứng dụng VNeID, nhưng thực chất là ứng dụng giả mạo có giao diện giống với ứng dụng VNeID thật. Sau khi người dân cập nhật thông tin cá nhân trên tài khoản VNeID giả mạo thì ứng dụng này được cấp quyền truy cập thiết bị ở mức cao (bao gồm cả đọc dữ liệu cá nhân, đọc tài khoản ngân hàng, đọc tin nhắn chứa mã OTP...), bọn lừa đảo sẽ kiểm soát được ứng dụng tài khoản ngân hàng trên điện thoại của người dân, tiếp đó thực hiện lệnh chuyển tiền để chiếm đoạt tài sản.
Để phòng ngừa thủ đoạn lừa đảo trên, Công an khuyến cáo người dân chỉ cài đặt ứng dụng VNeID từ nguồn chính thống trên App Store (đối với hệ điều hành iOS cho điện thoại iPhone) và CH Play (đối với hệ điều hành Android); tuyệt đối không cài đặt ứng dụng VNeID từ nguồn khác, từ các đường link lạ. Đồng thời, để tránh bị lừa đảo, người dân không bật chế độ cài đặt ứng dụng từ nguồn không xác định trên điện thoại vì có nguy cơ mất an toàn trên thiết bị; không cung cấp thông tin cá nhân của mình qua điện thoại.
Điều quan trọng là không hoảng sợ khi nhận được điện thoại khủng bố, tin nhắn đe dọa hoặc các thông tin mà người lạ gửi đến có nội dung xấu liên quan đến cá nhân và người thân, nhất là thông báo liên quan đến các vụ án, vụ việc hình sự. Nếu có người lạ mặt trên mạng xã hội kết bạn làm quen, mời tham gia các hội nhóm mà không rõ họ là ai, có mục đích gì thì không nên bắt chuyện, tham gia.
Ngoài ra, khi các cá nhân không quen biết yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hoặc yêu cầu chuyển tiền hay làm một số việc thì tuyệt đối không được làm theo. Tốt nhất, khi nhận được các cuộc gọi, tin nhắn hoặc các nội dung nghi ngờ là hoạt động lừa đảo thì người dân phải báo ngay cho cơ quan chức năng để được hướng dẫn xử lý.