QUÀ TẶNG TỪ "TRÊN TRỜI RƠI XUỐNG"
Cuộc sống bình yên của bà P.T.C. (74 tuổi, ngụ Q.Tân Phú, TPHCM), một người về hưu, đã hoàn toàn bị xáo trộn trong những ngày gần đây. Mọi chuyện bắt đầu bằng một cuộc điện thoại vang lên giữa buổi trưa yên tĩnh. Đầu dây bên kia là một giọng nữ trẻ, nói năng lễ phép, tự xưng là nhân viên "Trung tâm mua sắm của Đài truyền hình HTV". Người này đọc chính xác họ tên và địa chỉ của bà, rồi vui vẻ thông báo bà là khách hàng may mắn nhất được tri ân một chiếc ghế mát-xa nhập khẩu từ Hàn Quốc trị giá 70 triệu đồng và một phiếu mua hàng giá trị.
Để nhận quà, bà C. chỉ cần đóng trước 10% thuế giá trị gia tăng (VAT). Ban đầu bà có chút do dự, nhưng đối tượng đã khéo léo trấn an: "Dạ thưa bác, đây là quy định của nhà nước ạ, hàng giá trị cao đều phải có thuế. Bác chỉ cần hoàn thành nghĩa vụ này là bên con cho xe chở ghế đến tận nhà lắp đặt ngay". Tin lời, bà C. đã chuyển 2,9 triệu đồng vào tài khoản do chúng cung cấp.
Mạo danh FPT Shop lừa đảo nhận quà tri ân 0 đồng
Nhưng đó chỉ là khởi đầu cho một chuỗi bi kịch. Vài ngày sau, chúng tiếp tục gọi điện, dẫn dụ bà đóng thêm hàng loạt khoản phí vô lý khác: "phí vận chuyển bảo hiểm cho hàng giá trị cao" 5 triệu đồng, rồi 15 triệu đồng "phí làm thủ tục hải quan". Mỗi lần bà C. do dự, chúng lại dùng lời lẽ ngon ngọt để dẫn dụ, khẳng định đây là "thủ tục cuối cùng". Với tâm lý "đã đâm lao phải theo lao", bà C. đã nhiều lần một mình ra ngân hàng, gom góp số tiền dành dụm nhiều năm để chuyển cho các đối tượng.
Chỉ đến khi tổng số tiền đã chuyển lên đến 85 triệu đồng mà món quà vẫn biệt tăm, bà mới nhận ra mình bị lừa. Câu chuyện của bà C. không chỉ là mất mát về tiền bạc, đó còn là một cú sốc tâm lý nặng nề. Bà C. cảm thấy dằn vặt, tự trách mình quá cả tin, đồng thời lo sợ bị con cháu trách mắng. Cảm giác này là tình trạng chung của rất nhiều nạn nhân, khiến họ không dám trình báo sự việc với gia đình hay cơ quan công an, vô tình tạo điều kiện cho tội phạm tiếp tục hoành hành.
Thực tế, không chỉ người lớn tuổi, bất kỳ ai cũng có thể trở thành nạn nhân. Một trường hợp điển hình khác là chị L. (30 tuổi, ở TPHCM). Theo chị L, chiều 02/6, nhận được một cuộc gọi từ một người tên Như, tự xưng là nhân viên của FPT Shop. "Người này thông báo tôi nằm trong danh sách khách hàng được tặng quà tri ân 0 đồng, đề nghị tôi kết bạn Zalo để gửi thông tin cụ thể và danh sách các món quà mà tôi có thể chọn".
Sau khi kết bạn, đối tượng này cho biết quà tặng là 0 đồng, nhưng tôi sẽ phải trả "phí vận chuyển hàng cồng kềnh" là 300.000 đồng. Vài ngày sau, kẻ lừa đảo tiếp tục yêu cầu chị chuyển thêm 700.000 đồng với lý do "đơn hàng giá trị cao cần mua thêm gói bảo hiểm". Sau khi chuyển tổng cộng 1 triệu đồng, chị L. từ chối chuyển thêm và bị chặn mọi liên lạc. "Đến lúc này, tôi mới nhận ra bộ nồi nhôm 6 lớp hiệu Elmich hóa ra chỉ là một cái bẫy được giăng ra hết sức tinh vi" - chị L. cay đắng cho biết.
Không chỉ riêng FPT, hàng loạt thương hiệu siêu thị, điện máy lớn khác cũng đang bị các đối tượng mạo danh để lừa đảo một cách trắng trợn. Trao đổi với báo chí, đại diện FPT Shop đã nhiều lần phải lên tiếng: "Chúng tôi khẳng định FPT Shop không có bất kỳ chương trình nào yêu cầu khách hàng phải trả phí để nhận quà hay trúng thưởng. Các chương trình tri ân, khuyến mãi đều được thông báo công khai, minh bạch trên website chính thức và các kênh truyền thông chính thống của chúng tôi. Kính mong quý khách hàng hết sức cảnh giác trước các hành vi mạo danh tinh vi này".
FPT Shop nhiều lần lên tiếng cảnh báo khách hàng
CẠM BẪY "NHIÊM VỤ ONLINE"
Bên cạnh chiêu lừa tặng quà, một biến tướng khác là "việc nhẹ lương cao" cũng đang nở rộ. Các đối tượng mời chào người dân tham gia "làm việc tại nhà” bằng cách xem video, nhấn quan tâm trang các nhãn hàng, thương hiệu thời trang, like tăng tương tác để nhận tiền thưởng. Sau khi "thả mồi" bằng cách trả tiền sòng phẳng cho các nhiệm vụ nhỏ, chúng sẽ dẫn dụ nạn nhân thực hiện các "nhiệm vụ thương mại điện tử" - yêu cầu bỏ tiền túi ra trước để mua hàng và hứa hẹn trả hoa hồng cao. Khi nạn nhân chuyển số tiền lớn, chúng sẽ viện đủ lý do để khóa tài khoản và chiếm đoạt toàn bộ.
Phân tích từ các cơ quan chức năng, đằng sau những màn kịch này là các đường dây tội phạm hoạt động rất có tổ chức. Một ví dụ điển hình cho quy mô của các đường dây này là vụ án vừa được Công an tỉnh Đắk Lắk triệt phá vào đầu năm 2025. Cầm đầu đường dây tại đây là HNguyên Niê Kdăm (40 tuổi), người đã tuyển dụng hàng chục nhân viên để thực hiện hành vi lừa đảo.
Hàng ngày, nhóm này sử dụng thông tin trái phép của hàng chục ngàn người dân, thực hiện trên 100.000 cuộc gọi lừa đảo bằng chiêu bài mạo danh "Công ty TNHH công nghệ TikTok" tặng quà tri ân hoặc tuyển người "làm việc tại nhà”. Qua thống kê sơ bộ, toàn bộ đường dây đã chiếm đoạt hàng nghìn tỷ đồng, riêng nhóm của HNguyên đã được trả công trên 200 tỷ đồng.
HNguyên Niê Kdăm và đồng bọn
Các đối tượng này đầu tư rất bài bản vào việc tạo vỏ bọc khi lập ra hàng loạt website, fanpage giả mạo, sau đó sử dụng một đội quân tài khoản ảo để "seeding" - tạo ra các bình luận, đánh giá giả mạo nhằm dẫn dụ nạn nhân. Để tránh bị truy vết, HNguyên đã yêu cầu nhân viên sử dụng phần mềm gọi điện qua Internet và lắp đặt 3 đường truyền Internet tốc độ cao. Đặc biệt, nhóm này quy định cứ sau 15 ngày sẽ xóa toàn bộ dữ liệu trên trang nhằm tiêu hủy chứng cứ. Khi đã có "con mồi", đội ngũ tư vấn được đào tạo sẽ sử dụng các kỹ năng thao túng tâm lý, tạo áp lực để thúc đẩy nạn nhân chuyển tiền vào các tài khoản ngân hàng "rác".
Trước tình hình phức tạp này, các cơ quan chức năng đã liên tục đưa ra những cảnh báo và hướng dẫn cụ thể để người dân tự bảo vệ mình. Các chuyên gia của Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp không gian mạng Việt Nam (VNCERT/CC) đã nhiều lần đưa ra cảnh báo, khuyến cáo người dân phải rất thận trọng trước các lời đề nghị hoặc giới thiệu tham gia các chương trình, hội nhóm từ các cuộc gọi không rõ ràng.