Lợi dụng không gian mạng để thực hiện hành vi phạm tội
Trong quý I/2023, lực lượng CSHS đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan chủ động nắm chắc tình hình tội phạm MBN, triển khai các kế hoạch nghiệp vụ, xác lập đấu tranh, triệt phá nhiều đường dây tội phạm MBN, MBN dưới 16 tuổi trong nội địa và ra nước ngoài.
Toàn quốc phát hiện, điều tra 56 vụ/150 đối tượng phạm tội MBN, xác định được 118 nạn nhân bị mua bán. Trong đó, MBN: 31 vụ/70 đối tượng; MBN dưới 16 tuổi: 25 vụ/80 đối tượng; MBN trong nội địa: 28 vụ/99 đối tượng/51 nạn nhân (xảy ra tại các tỉnh, thành phố: Bắc Kạn, Bình Dương, Bình Phước, Cần Thơ, Đồng Nai, Hà Nội, Hải Dương, TPHCM, Bà Rịa- Vũng Tàu, Lạng Sơn, Ninh Bình, Tuyên Quang); MBN ra nước ngoài: 28 vụ/51 đối tượng/67 nạn nhân.
Ngoài ra, Cục CSHS xác lập mới 2 chuyên án đấu tranh với đường dây tội phạm mua bán, chiếm đoạt mô, bộ phận cơ thể người xảy ra tại Tuyên Quang và các địa phương có liên quan; chuyên án đấu tranh với đường dây MBN dưới 16 tuổi. Đã điều tra, khám phá chuyên án triệt phá đường dây mua bán bộ phận cơ thể người (thận) do đối tượng Đường Khắc Nghĩa (SN 1987, trú tại Thái Bình) và đồng bọn thực hiện tại địa bàn TP Hà Nội và các địa phương phía Bắc. Kết quả, bắt 5 đối tượng…
Công an các địa phương đã đấu tranh, triệt phá nhiều đường dây tội phạm MBN và các hành vi phạm tội khác có liên quan đến MBN. Điển hình: Công an tỉnh Lạng Sơn phát hiện điều tra 7 vụ, 19 đối tượng, lừa bán 7 nạn nhân. Công an tỉnh Bình Dương phát hiện, điều tra 6 vụ, 29 đối tượng, lừa bán 7 nạn nhân. Công an TP Hà Nội phát hiện điều tra 4 vụ, 16 đối tượng, lừa bán 9 nạn nhân. Công an tỉnh Hà Giang phát hiện, điều tra 4 vụ, 5 đối tượng, lừa bán 4 nạn nhân. Công an tỉnh Đồng Nai phát hiện, điều tra 4 vụ, 13 đối tượng, lừa bán 20 nạn nhân; Công an tỉnh Đắk Lắk triệt phá 1 đường dây MBN, MBN dưới 16 tuổi, bắt, khởi tố 6 đối tượng…
Tội phạm MBN tiếp tục diễn biến phức tạp, nhất là việc lợi dụng không gian mạng để thực hiện hành vi phạm tội. Nổi lên tình hình liên quan đến địa bàn Việt Nam – Lào, các đối tượng lợi dụng sự phát triển của công nghệ thông tin như qua internet, điện thoại, sử dụng tên, tuổi, địa chỉ, ảnh giả để kết bạn, làm quen, hứa hẹn đưa ra nước ngoài làm việc nhẹ, lương cao. Sau đó, tổ chức đưa nạn nhân sang Lào (hợp pháp hoặc bất hợp pháp qua các đường mòn, lối mở dọc tuyến biên giới).
Tại Lào, nhiều nạn nhân bị đưa vào các cơ sở kinh doanh có điều kiện để bóc lột sức lao động. Đáng lưu ý, một số đối tượng đã giả danh cơ quan chức năng của Việt Nam để tiếp nhận các công dân Việt Nam do Lào trao trả, sau đó tiếp tục đưa nạn nhân bán vào các cơ sở khác. Cụ thể, ngày 08/12/2022, Công an tỉnh Bò Kẹo, Lào phối hợp lực lượng chức năng tại Đặc khu kinh tế tam giác vàng tiến hành bắt giữ 8 đối tượng (7 người Việt Nam, 1 người Lào) có liên quan tới hoạt động MBN. Bên cạnh đó, Công an Lào đã bắt giữ 2 đối tượng người Việt Nam về hành vi mạo danh cán bộ đại sứ quán Việt Nam tại Lào đến cơ quan chức năng tỉnh Bò Kẹo đón nạn nhân nghi bị mua bán đã được cơ quan chức năng Lào giải cứu, sau đó đưa sang các điểm dịch vụ khác để bóc lột sức lao động.
Hiện vụ án đang tiếp tục điều tra làm rõ. Cục CSHS đã cử tổ công tác trực tiếp phối hợp với các cơ quan chức năng của Lào (Cơ quan Thường trực Bộ Công an tại Lào và Cục Phòng, chống MBN, Tổng cục Cảnh sát, Bộ Công an Lào) để phối hợp điều tra vụ việc MBN do lực lượng chức năng Lào điều tra, khám phá.
Quyết liệt đấu tranh
Để tiếp tục đấu tranh phòng, chống tội phạm này, Cục CSHS đã chỉ đạo lực lượng CSHS Công an các địa phương triển khai thực hiện các kế hoạch chuyên đề nghiệp vụ, chủ động nắm tình hình, diễn biến và các phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm MBN và các loại tội phạm có liên quan (như tổ chức đưa người xuất, nhập cảnh trái phép, tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại, môi giới hôn nhân bất hợp pháp, mua bán bộ phận cơ thể người), nhất là các phương thức, thủ đoạn mới để kịp thời triển khai các biện pháp phòng ngừa, điều tra, xử lý tội phạm; tiếp tục triển khai có hiệu quả các giải pháp đấu tranh phòng, chống tội phạm MBN trong nội địa.
Cục CSHS tham mưu lãnh đạo Bộ cử thành viên và chuẩn bị nội dung tham gia 3 Đoàn khảo sát việc chấp hành các quy định của pháp luật về phòng, chống MBN giai đoạn 2012 -2022 của Ủy ban Tư pháp Quốc hội tại 9 địa phương; phối hợp với Cục Pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp, Bộ Công an hoàn thiện Kế hoạch lập hồ sơ xây dựng dự án Luật Phòng, chống MBN (sửa đổi).
Thực hiện kế hoạch số 1326 giữa Cục CSHS và Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm, Bộ Tư lệnh Bội đội Biên phòng về phối hợp phòng, chống tội phạm MBN giai đoạn 2021-2025, dự thảo kế hoạch điều tra, khảo sát và tổ chức hội thảo trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm trong đấu tranh chống tội phạm MBN năm 2023 nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phối hợp giữa lực lượng CSHS - Bộ đội Biên phòng - Tòa án nhân dân - Viện KSND các cấp và các đơn vị có liên quan trong phòng, chống tội phạm MBN.
Đồng thời, Cục CSHS phối hợp các đơn vị có liên quan chuẩn bị các điều kiện cần thiết phát hành app phần mềm “Người trợ lý ảo” tuyên truyền phòng, chống xâm hại trẻ em, MBN và dự thảo kế hoạch tổ chức các lớp tập huấn nâng cao năng lực cho lực lượng Công an cấp cơ sở phòng ngừa tội phạm sử dụng công nghệ cao để xâm hại trẻ em, MBN; tăng cường hợp tác quốc tế trong phòng, chống xuất nhập cảnh trái phép, MBN, kế hoạch điều tra khảo sát tuyến Việt Nam - Lào về phòng, chống tội phạm MBN…