(CATP) Như Chuyên đề Công an TPHCM thông tin, dự án tuyến đường số 1 (TP.Trà Vinh) có nhiều "tai tiếng". Đến nay, công trình đã hoàn thành đưa vào sử dụng nhưng vẫn chưa nghiệm thu, quyết toán. Đặc biệt, hàng trăm hộ dân mỏi mòn chờ tái định cư ngay trên phần đất của chính mình. 16 năm qua, họ sống trong căn nhà tạm bợ, không sửa chữa, không sửa sang bởi không còn là chủ trên mảnh đất của mình...
Nông dân bị thiệt thòi
Khi được hỏi về những bức xúc mình, những người dân có đất liên quan đến dự án tuyến đường số 1 không giấu bức xúc: "Đất của chúng tôi không dính vào quy hoạch nhưng bị cán bộ "bẻ” cong con đường vào đất của họ. Họ giàu thêm giàu. Nông dân mất đất chẳng được tái định cư. Thân phận chúng tôi bị treo hàng chục năm trời".
Dẫn chúng tôi dọc quanh căn nhà trống trước dột sau, hai bên cỏ mọc um tùm, ông Nguyễn Hùng (58 tuổi, ngụ phường 9, TP.Trà Vinh) lắc đầu ngao ngán: "16 năm qua, khi cán bộ địa phương "bẻ” cong con đường, người dân có đất dính vào quy hoạch sống như thân chùm gởi. Nhà dột không sửa mà cũng chẳng được xây mới nên mùa mưa dột tứ tung. Mang tiếng chủ đất, nhưng chúng tôi bị tước quyền làm chủ”.
Theo lời ông Hùng, năm 2009, khi triển khai dự án tuyến đường số 1, gia đình có hơn 1.300m2/1.400m2 đất bị thu hồi. Theo quy định lúc bấy giờ, ông Hùng được bồi thường gần 440 triệu đồng và được bố trí 300m2 đất tái định cư trên tuyến đường này. "Tôi còn lại vỏn vẹn 100m2 đất. Từ đó đến nay đã hơn 10 năm, nhưng không thấy chính quyền giao đất tái định cư. Tôi nhiều lần gõ cửa cơ quan chức năng nhưng vẫn chưa có kết quả. Tôi cũng mong sớm giải quyết để ổn định cuộc sống. Lúc trước ở đây cũng đông người sống lắm. Tuy nhiên, lúc làm đường họ bị lấy đất phải đi ở trọ, đợi làm đường xong cất nhà nhưng đợi lâu quá, có người đi tỉnh khác mưu sinh. Tôi cũng có đi đòi đất, đi chỗ này họ chỉ chỗ kia, đi chỗ kia họ chỉ chỗ nọ, riết rồi mất tinh thần luôn", ông Hùng tâm sự.
Người dân địa phương cho biết, lúc triển khai dự án, sau khi đo đạc, áp giá bồi hoàn..., tỉnh đã phê duyệt hạn mức giao đất là 22,5% đối với các hộ thuộc phường 6, và 24% đối với các hộ dân ở phường 9. Nghĩa là, cứ 1.000m2 sẽ được bố trí lại 225 và 240m2 đất ở đô thị. Nhưng theo quy định hiện nay, mỗi hộ chỉ được giao tối đa 150m2 đất ở đô thị. Điều này đã đẩy thành phố vào thế khó, không thể giao đất cho dân, dù dự án đã được triển khai hơn 10 năm. Cũng như ông Hùng, những người dân đủ điều kiện tái định cư phải nộp tiền cơ sở hạ tầng như mua lại giá rẻ. Do đó, tiền bồi thường sau khi nộp cơ sở hạ tầng, người dân còn lại không được bao nhiêu. Thế nhưng chính quyền địa phương không thực hiện lời đã hứa.
Ông Nguyễn Hùng bên khu đất bị thu hồi
Bà Sơn Thị A., một hộ bị ảnh hưởng bởi dự án tại phường 9 (TP.Trà Vinh) nhớ lại, trước khi tiến hành đo đạc, chính quyền địa phương đến nhà vận động bà giao đất làm đường. Lúc đó, viễn cảnh tươi sáng sau khi tuyến đường hoàn thành, hai bên đường sẽ là khu đô thị sầm uất. Trước những lời "rót mật vào tai", bà A. đồng ý thu hồi hơn 1.000m2 đất. "Cũng may, tôi còn 100m2 che cái chòi để ở. Nếu giao hết cho Nhà nước đến giờ không biết ở đâu. Đã hơn 13 năm, nhưng chính quyền vẫn không bố trí tái định cư cho tôi. Tôi đã rất nhiều lần đi hỏi, nhưng họ chỉ qua chỉ lại đổ trách nhiệm cho nhau. Giờ tôi quá chán nản rồi", bà A. cho hay.
Bao giờ mới xử lý theo đúng pháp luật?
Đến nay, tuyến đường số 1 đã hoàn thành, nằm ở vị trí đắc địa ngay trung tâm TP.Trà Vinh. Tuy nhiên, hai bên đường vắng hoe, cỏ mọc um tùm, nhà cửa thưa thớt, xe cộ cũng ít khi qua lại. Theo điều tra, tổng số đất bị thu hồi bởi dự án là hơn 264.000m2. Dự án có 253 hộ dân và 3 tổ chức bị thu hồi đất để làm dự án, tổng kinh phí bồi thường hơn 22 tỷ đồng. Trong số này, có hơn 40.700m2 đất thuộc quyền sở hữu của 20 cán bộ và chủ doanh nghiệp trong tỉnh sau khi "bẻ” cong đường. Chỉ riêng ở Sở GTVT đã có 8 cán bộ bị thu hồi hơn 17.000m2 đất để làm đường dài thêm và tăng kinh phí hàng chục tỷ đồng. Tỉnh Trà Vinh dự kiến bố trí tái định cư và phân phối lại quỹ đất 65.029m2 cho 253 hộ gia đình và cá nhân, tất cả đều thuộc diện tái định cư tại chỗ. Thực tế đến nay vẫn chưa có một khu đất tái định cư nào được giao.
Tuyến đường bị "bẻ” cong vào đất "quan" để nhận bồi thường
Lần giở hồ sơ tuyến đường số 1, dư luận hết sức băn khoăn bởi lẽ, vụ việc sai phạm rõ ràng nhưng xử lý theo hình thức chiếu cố. Thanh tra tỉnh 2 lần thanh tra đều phát hiện sai phạm. Thanh tra xác định, khi thực hiện dự án có sự thông đồng giữa chủ đầu tư và nhà thầu gây thiệt hại ngân sách, cán bộ có dấu hiệu trục lợi khi "bẻ” cong tuyến đường. Hành vi của ông Phan Thanh Sơn, Giám đốc Sở Giao thông - Vận tải có dấu hiệu Cố ý làm trái. Thanh tra đề nghị chuyển hồ sơ sang cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Trà Vinh nhưng chưa được chuyển. Ông Sơn bị xử lý kỷ luật hình thức cảnh cáo và về hưu. Các cán bộ còn lại chỉ bị kiểm điểm rút kinh nghiệm.
Đến khi thực hiện lại dự án giao cho doanh nghiệp tư nhân Bình An lại có dấu hiệu sai phạm. Chủ đầu tư ưu ái cho doanh nghiệp vi phạm luật đấu thầu, mời thầu. Và cho đến nay, việc nghiệm thu, quyết toán công trình vẫn không thực hiện. UBND tỉnh Trà Vinh mượn ngân sách từ quỹ đất tạm ứng cho doanh nghiệp tư nhân Bình An số tiền 71 tỷ đồng chẳng biết đến bao giờ thu hồi được.
Một lần nữa, sai phạm chồng sai phạm trong dự án đầy tai tiếng tại tỉnh Trà Vinh. Điều dư luận quan tâm là đến bao giờ quyền lợi người dân mất đất mới được xem xét. Câu trả lời nhường cho lãnh đạo tỉnh Trà Vinh.
(CATP) Cục Phòng chống tham nhũng, Thanh tra Chính phủ đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh Trà Vinh cung cấp toàn bộ hồ sơ, dự án (DA) tuyến đường số 1 (Chuyên đề Công an TPHCM đã có nhiều bài phản ánh).