Ngày 26/2/2021, tại Hội nghị bảo vệ phát triển rừng năm 2021 của tỉnh Đắk Lắk, đại diện Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Đắk Lắk cho biết, trong năm 2020, đơn vị đã tiếp nhận 248 vụ phá rừng, vận chuyển lâm sản trái phép, đã khởi tố 41 vụ/134 bị can; đang tiếp tục điều tra mở rộng một số vụ án phá rừng, quy mô, để mất hàng chục ngàn ha rừng.
Cán bộ kiểm lâm kiểm đếm gỗ lậu bắt được
Công ty thuê đất rừng để bảo vệ, quản lý nhưng lại để mất rừng!
Báo cáo của UBND tỉnh Đắk Lắk thể hiện, có khoảng 51.000ha rừng bị tàn phá, lấn chiếm tại các lâm trường, dự án lâm nghiệp. Quá trình sắp xếp, đổi mới tại các công ty lâm nghiệp, dự kiến UBND tỉnh Đắk Lắk sẽ giao về cho các địa phương quản lý, sử dụng hơn 34.000ha đất. Thế nhưng, số diện tích này đều không còn rừng hoặc diện tích rừng không đáng kể, phần lớn đất đai đã bị lấn chiếm trái pháp luật.
Theo báo cáo của Sở TN&MT tỉnh này, đến nay các công ty lâm nghiệp đã để gần 20.000ha rừng bị lấn chiếm, xâm canh; hơn 25.500ha đất do các công ty lâm nghiệp giao về cho địa phương cũng chung tình trạng này. Điển hình trong các đơn vị bị mất rừng gồm có: Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Chư Phả, huyện Ea Hleo (hơn 14.500ha); Công ty TNHH MTV lâm nghiệp M’Đrắk, huyện M'Đrắk (hơn 7.400ha); Công ty TNHH MTV lâm nghiệp buôn Ja Vầm, huyện Cư Mgar (hơn 3.100ha), Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Ea Kar, huyện Ea Kar (gần 3.000ha), Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Phước An (hơn 2.200ha).
Ngoài ra, riêng tại huyện Ea Sup, 4 công ty TNHH MTV lâm nghiệp khác, gồm: Cư Mlan, Rừng Xanh, Ia Lốp và Ia Mơ thiếu trách nhiệm để mất hơn 22.000 ha rừng. Vụ việc đang được Phòng CSĐT tội phạm kinh tế Công an tỉnh thụ lý.
Hồ sơ từ Cơ quan điều tra thể hiện, từ năm 2006 đến 2016, 4 công ty trên (Cư M'lan, Rừng Xanh, Ia Lốp và Ia Mơ) để mất rừng, đất lâm nghiệp bị lấn chiếm trái phép với quy mô lớn, trong một thời gian dài mà nguyên nhân được cho là do sự buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm của người đứng đầu các công ty. Tuy nhiên, sau đó những người đứng đầu công ty này chỉ bị xử lý kỷ luật nhẹ tại đơn vị công tác hoặc được thăng chức cao hơn.
Rừng do Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Cư M'lan quản lý bị lấn chiếm
Theo đó, từ tháng 5-2020, trước những thông tin, tài liệu qua phát hiện, kiểm tra của các cơ quan chức năng trên địa bàn tỉnh, huyện; UBND tỉnh Đắk Lắk đã giao Sở NN&PTNT chủ trì, thành lập tổ công tác, cùng các sở: Tài chính, TN&MT, Công an tỉnh, Thanh tra tỉnh, Chi cục Kiểm lâm tỉnh, Sở Tư pháp và UBND huyện Ea Súp tiến hành rà soát, thu thập toàn bộ hồ sơ, tài liệu liên quan đến vụ việc, hiện trạng, phương án sử dụng đất đối với 4 công ty lâm nghiệp trên; kiểm tra lại số lượng kiểm kê rừng đã được phê duyệt năm 2014 có bảo đảm chính xác hay không…
Sau đó, từ các báo cáo về tính chất của vụ việc, UBND tỉnh Đắk Lắk đã đồng ý đề xuất của Công an tỉnh về việc giải quyết vụ việc có dấu hiệu thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại 4 công ty nêu trên, do buông lỏng quản lý, liên tục để mất rừng.
Trong số hơn 22.000 ha rừng bị tàn phá, lấn chiếm, làm mất đất rừng xảy ra chỉ ở riêng huyện Ea Sup, Công ty TNHH MTV Cư M'lan để mất tới hơn 10.500 ha rừng, đất rừng (hơn 8.900 ha rừng sản xuất và hơn 1.500 rừng phòng hộ); Công ty Rừng Xanh để lấn chiếm, xâm canh trái phép hơn 2.270 ha (trong đó có hơn 1.626 ha rừng tự nhiên).
Được biết, năm 2017, Công ty TNHH MTV Rừng Xanh và Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Cư M'lan sáp nhập lại thành công ty hai thành viên với tên gọi mới là Công ty TNHH Chế biến thực phẩm và Lâm nghiệp Đắk Lắk nằm trên địa bàn huyện Ea Súp. Sau khi nhập lại, công ty này cũng được giao cho thuê, giao quản lý một diện tích rừng khá lớn trên địa bàn huyện Ea Súp, nhưng do công tác quản lý, bảo vệ rừng yếu kém nên nhiều diện tích rừng tiếp tục bị tàn phá, lấn chiếm thêm đến gần 1.000 ha rừng, đất rừng.
Một vụ phá rừng dọc QL29 thuộc địa phận huyện Ea Sup
Khởi tố hàng loạt cán bộ liên quan
Liên quan vụ thiếu trách nhiệm để mất rừng tràn lan tại huyện Ea Kar, Công an Đắk Lắk cho biết đang mở rộng điều tra để xem xét trách nhiệm của hàng loạt cán bộ, lãnh đạo địa phương.
Theo đó, từ phản ánh của người dân về tình trạng buông lỏng quản lý, để mất rừng tràn lan tại Công ty Lâm nghiệp Ea Kar, Cơ quan điều tra đã thiết lập chuyên án để điều tra. Trong giai đoạn 1, Công an tỉnh Đắk Lắk đã bắt 5 đối tượng trực tiếp phá rừng tại các tiểu khu thuộc lâm phần quản lý của Công ty Lâm nghiệp Ea Kar. Qua giám định, có khoảng 28.000m3 gỗ đã bị đốn hạ, thiệt hại khoảng 29 tỉ đồng. Cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can Nguyễn Hồng Mạnh - giám đốc Công ty Lâm nghiệp Ea Kar và 8 cấp dưới (gồm phó giám đốc, trưởng, phó phòng nghiệp vụ) về hành vi "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".
Hiện Cơ quan Công an vẫn tiếp tục mở rộng điều tra để xem xét trách nhiệm của các cán bộ, lãnh đạo các xã liên quan đến hành vi thiếu trách nhiệm dẫn đến rừng bị đốn hạ tràn lan tại Công ty Lâm nghiệp Ea Kar.
Vào các ngày 6/12/2020 và 24/2/2021, Hạt kiểm lâm phối hợp công an xã Cư Kbang, Công ty TNHH chế biến thực phẩm và Lâm nghiệp Đăk Lăk kiểm tra tuyến đường liên huyện Ea Súp, Ea H’leo thuộc xã Cư Mlan, huyện Ea Súp đã phát hiện và tạm giữ 8 xe công nông vận chuyển gần 200 lóng gỗ tròn cắt khúc, khối lượng gần 4.000m3.