(CAO) Chỉ vì quy định phòng dịch COVD-19 của H.Ia Hdrai (Kon Tum), mà hơn 500 ha cây trồng của người đồng bào dân tộc thiểu số ở H.Ia Grai (Gia Lai) có nguy cơ bỏ hoang.
Dù đang là vào vụ thu hoạch lúa, nhưng nhà ông Ksor Hliêu (ngụ làng Yom, xã Ia Khai, H.Ia Grai, Gia Lai) cả 4 lao động chính đều ở nhà. Không đi làm, ông Hliêu chỉ biết rủ thêm hàng xóm sang nhà uống trà cho hết ngày.
Phà và thuyền vận chuyển người và vật tư sản xuất từ xã Ia Khai qua xã Ia Tơi phải bỏ không
Ông Hliêu chia sẻ: “Nhà mình có hơn 1ha lúa ở bên bờ kia sông Sê San, thuộc xã Ia Tơi, H.Ia Hdrai, Kon Tum nhưng hơn 1 tháng rồi không qua chăm sóc được. Đi thuyền qua là có chốt kiểm soát ở bến không cho lên bờ. Còn đường bộ phải đi 150km mới tới rẫy. Nếu thu xong hoạch cũng không có phương tiện chở về nên không ai đi bộ được cả. Như mọi năm, nhà mình đã thu hoạch lúa xong. Còn năm nay, lúa có chín thì chuột và chim phá”.
Tương tự, gia đình anh Rơ Chăm Troe có hơn 4 sào lúa đã chín, do vướng quy định phòng dịch của địa phương nên không thể sang thu hoạch. Vài ngày nữa không thu hoạch được, coi như hơn 4 sào lúa của gia đình anh Troe mất trắng.
“Kinh tế gia đình phụ thuộc 4 sào lúa và một số ít cây điều. Năm nay, xã Ia Tơi không cho đi thuyền qua nên không chăm sóc cho cây trồng được. Giờ đến vụ thu hoạch, họ cũng không cho chèo thuyền qua để gặt lúa. Cứ đà này, gia đình năm nay không biết lấy gì ăn”, anh Troe buồn rầu nói.
Người dân vẫn thường ra bến thuyền ngóng để mong được qua sông
Lâu nay, người đồng bào dân tộc thiểu số ở xã Ia Khai vẫn có tập quán đi thuyền sang bên xã Ia Tơi canh tác lúa và nhiều loại cây công nghiệp khác. Còn người dân xã Ia Tơi cũng đi đường sông qua bên này để mua lương thực, vận chuyển người ốm đau. Tuy nhiên, mấy tháng nay, khi có lệnh cấm đi đường sông, sản xuất của người dân 2 bên bờ sông bị đình trệ, đời sống bị đảo lộn.
Ông Siu Thê, Già làng của làng Yom, xã Ia Khai cho biết, đất sản xuất và mồ mả tổ tiên của làng hầu hết ở bên xã Ia Tơi. Đất này dân làng canh tác từ thời chưa tách huyện, tách tỉnh. Lâu nay, người dân vẫn canh tác bình thường, nhưng từ cuối năm 2020, phía xã Ia Tơi hạn chế dân bên này qua nên gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt mấy tháng gần đây, dân đi thuyền qua chăm sóc, thu hoạch cây trồng đều không được.
“Dân trong làng đã làm giấy xác nhận có đất sản xuất bên Kon Tum và giấy cam kết phòng dịch COVID-19 nhưng đều không được chấp thuận. Trong khi đó, đất sản xuất của làng ở bên xã Ia Tơi đều xa khu dân cư, nên sẽ không tiếp xúc với người dân bên đó”, già làng nói.
Già làng Yom trình bày vụ việc
Bà Nguyễn Mai Lương – Chủ tịch UBND xã Ia Khai cho biết, trên địa bàn có khoảng 300 hộ với hơn 500ha đất sản xuất của người dân nằm trên địa bàn xã Ia Tơi. Xã Ia Khai hiện chưa có cá F0 nào và thuộc vùng xanh. Từ tháng 4-2021, phía xã Ia Tơi kiểm soát đường sông không cho người dân xã Ia Khai sang canh tác, yêu cầu phải đi đường Quốc lộ 14C. Đi đường sông chỉ có 1km, còn đi quốc lộ 14C để đến đất sản xuất cách 120km, trong khi không phải bà con nào cũng có phương tiện để đi đường bộ.
“Đa số cây trồng của người dân canh tác ở xã Ia Tơi đang trong giai đoạn thu hoạch, nếu không được sang sẽ ảnh hưởng đến đời sống, kinh tế, xã hội. Việc ngăn cấm cũng sẽ nảy sinh mâu thuẫn dẫn đến mất an ninh trật tự. Đặc biệt, một số người dân sẽ bất chấp nguy hiểm, lén lút đi thuyền nhỏ trong đêm để tránh sự kiểm soát, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn đường thuỷ”, bà Lương cho biết thêm.
Ông Đỗ Văn Đông – Phó Chủ tịch UBND H.Ia Grai cho biết, huyện đã nhận được báo cáo của UBND xã Ia Khai về việc người dân ở địa bàn không thể đi đường sông sang huyện Ia Hdrai canh tác. UBND huyện đã có văn bản gửi UBND tỉnh và Ban chỉ đạo phòng- chống dịch COVID-19 Gia Lai, kiến nghị phía Kon Tum tạo điều kiện cho người dân ở địa bàn được đi qua sông để sản xuất ở xã Ia Tơi. Qua nhiều kênh, lãnh đạo H.Ia Grai cũng đã liên hệ với H.Ia Hdrai để được giải quyết sớm.