Biệt đội chó nghiệp vụ của lính biên phòng
Đội huấn luận chó nghiệp vụ thuộc biên chế của Phòng Tham mưu Bộ Chỉ huy BĐBP TP.Đà Nẵng đóng quân trên đường Hoàng Sa (quận Sơn Trà), ngay cạnh bán đảo Sơn Trà. Nơi đây đang nuôi dưỡng, huấn luyện đội chó nghiệp vụ. Đại úy Trần Văn Kiên (SN 1980) – Đội trưởng và đại úy Nguyễn Hữu Thứ (SN 1981) - Đội phó cùng các cán bộ chiến sĩ niềm nở đón khách, say sưa kể chuyện về chó nghiệp vụ.
Chó nghiệp vụ của Bộ đội Biên phòng TP.Đà Nẵng thực hiện tình huống cắn bắt đối tượng
“Đó là người bạn đồng hành không thể thiếu, hỗ trợ cho BĐBP trong quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới của Tổ quốc. Để có một chú chó nghiệp vụ là cả một quá trình lâu dài, cẩn trọng. Chó sau khi được chọn sẽ được huấn luyện bài bản để đáp ứng tốt nhất trong công việc trong mọi tình huống”, đại úy Kiên trao đổi.
Đơn vị hiện có 8 chó nghiệp vụ có tuổi từ 3 đến 8 năm. Đây là loại chó Béc-giê giống Đức, được xuất thân từ Trường Trung cấp Huấn luyện chó nghiệp vụ (Trường Trung cấp 24 Biên phòng - Bộ Tư lệnh BĐBP). Mỗi cán bộ khi học ở trường được phân công 1 chú chó. Học viên và chó cùng tốt nghiệp, cùng trở về đơn vị công tác. Học viên lấy bằng sơ cấp sau 9 tháng và bằng trung cấp sau 24 tháng, được gọi là huấn luận viên (HLV).
Cán bộ chiến sĩ biên phòng và chó nghiệp vụ thành một đội ăn ý
Đại úy Kiên tốt nghiệp sơ cấp năm 2002 và năm 2010 tốt nghiệp trung cấp. Người bạn đồng hành của anh là Ka Zu (8 tuổi) tốt nghiệp loại giỏi, lớn tuổi nhất. Chú chó Rô Tô của đại úy Thứ đã được 6 tuổi có trọng lượng (40kg) lớn nhất trong đàn chó nghiệp vụ. Chú chó nhỏ tuổi nhất (SN 2014) là Rechto của thiếu úy Hồ Sỹ Đức cũng đã trưởng thành và tham gia huấn luyện, làm tốt nhiệm vụ không kém các “đàn anh”…
Hàng tuần, chó nghiệp vụ luyện tập theo giáo án của các HLV như nhảy qua vòng tròn lửa, luồn dây thép gai, vượt tường cao, chờ hiệu lệnh tác chiến, thực hiện tình huống truy bắt đối tượng… Mỗi nhiệm vụ khác nhau sẽ có các bài tập chung của đội và riêng. Đội chó được huấn luyện dưới điều kiện thời tiết, khí hậu, địa hình khác nhau để đảm bảo phù hợp với thực tế nhiệm vụ. Luyện tập tình huống truy bắt đối tượng là thao tác khó, đòi hỏi sự nhịp nhàng của HLV và bạn đồng hành.
Chó nghiệp vụ trong các bài luyện tập
Chó nằm im, thè lưỡi ra hướng mắt về khu vực nghi vấn. Dù đối tượng ở sát bên cạnh nhưng không có lệnh của HLV thì chó phải đứng im. Đến thời điểm hợp lý, HLV hô “xung phong” thì chó lao đến tấn công, làm cho đối tượng mất sức chiến đấu và HLV chạy đến khống chế đối tượng. Mỗi buổi tập, các HLV thay nhau làm diễn viên và mặc dù đã có bảo hộ nhưng không ít lần các HLV bị cắn sưng tấy, in dấu răng chó nghiệp vụ.
Tham gia đánh án, lập chiến công
Đại úy Thứ tiết lộ: “Trong chiến tranh, chó nghiệp vụ được xem như là một quân nhân. Nay theo như quy ước của bộ tư lệnh biên phòng, chó nghiệp vụ được xem như là vũ khí nhóm 1 cùng với tàu ngầm, tên lửa”.
Nhiều năm qua, các HLV cùng đàn chó đã tham gia nhiều chuyến công tác, đánh án. Kỷ niệm đáng nhớ của đại úy Kiên cùng con Ka Zu là tham gia nhiệm vụ vào tháng 4-2014 khi liên tục xảy ra mất cắp ở bán đảo Sơn Trà, kẻ gây án tinh vi xóa sạch dấu vết hiện trường. Công an quận Sơn Trà lập chuyên án đấu tranh.
Đại úy Nguyễn Hữu Thứ chăm sóc, chải chuốt lông cho chú chó
Cán bộ chiến sĩ cho chó nghiệp vụ ăn uống
Nhờ sự giúp đỡ của BĐBP cùng Ka Zu, chuyên án đã bắt được các đối tượng. Chó có nhiệm vụ đánh hơi tang vật”, truy tìm nghi phạm khi đối tượng đang lẩn trốn. Từ cơ sở đó, cùng với sự đấu tranh sắc bén, đồng bộ, linh hoạt, ban chuyên án bắt gọn nhóm đối tượng.
Đội chó còn tham gia lệnh điều động của đơn vị, cùng công an đánh án (chủ yếu án ma túy), công tác khám xét, bảo vệ, chặn bắt đối tượng. Trong quá trình khám nhà, nơi ở của nghi phạm thì một chó nghiệp vụ có thể thay thế công việc cho 5 người. Trước APEC 2017, đội chó tham gia tập luyện chống khủng bố trên biển. Trong APEC 2017, các HLV cùng chó nghiệp vụ được điều động làm nhiệm vụ tuần tra dọc bờ biển, nơi có các resort, hội nghị quốc tế... diễn ra các hoạt động APEC, nơi ở của nguyên thủ để đảm bảo tuyệt đối an toàn.
Một lần trong lúc tuần tra bờ biển gần khách sạn nơi Tổng thống Mỹ Donal Trump ở, chó nghiệp vụ phát hiện có vật thể lạ di chuyển từ biển vào, nguy cơ đe dọa đến sự an toàn của nguyên thủ và khi được lệnh của HLV thì nhanh chóng tiếp cận. Triển khai các biện pháp nghiệp vụ, kiểm tra cho kết quả vật thể lạ là chiếc thuyền gỗ bị hư hỏng trôi dạt vào bờ, không chứa chất nổ, vũ khí thì BĐBP kéo thuyền gỗ vào bờ. Đó là một trong những yêu cầu cẩn trọng để đảm bảo an toàn nhất trong nhiệm vụ.
Thức ăn hàng ngày của chó nghiệp vụ được lựa chọn kỹ lưỡng
Đại úy Kiên cho biết, để chó và người thành một đội ăn ý từ tập luyện cho đến nhiệm vụ thì các HLV phải yêu thương, quý trọng bạn đồng hành như bản thân mình. Quá trình chăm sóc chó nghiệp vụ hết sức đặc biệt như lời đại úy Thứ chia sẻ: “Chăm sóc chó như chăm người yêu, như nuôi dưỡng đứa con trai nhỏ của mình. Mỗi cán bộ chiến sĩ vừa là HLV và cũng vừa là bác sĩ thú y và từng đồng chí phải chịu trách nhiệm về con cưng của mình”.
Đại úy Trần Hữu Kiên (Đội trưởng) cùng chú chó Ka Zu
Để tưởng nhớ, tri ân những chú chó gắn liền với mình, các chiến sĩ dành một phần đất phía sau đơn vị làm nghĩa trang. Mỗi chú chó khi qua đời đều được chôn cất, thắp hương theo đúng nghi thức về chó nghiệp vụ và tình cảm riêng của người lính biên phòng đối với đứa con cưng của mình…