Tuy nhiên, hơn 1 năm nay, UBND huyện Mang Thít vẫn loay hoay giám định xem đây là cát hay là đất mới có hướng xử lý.
Ngày 29-5, ông Nguyễn Hùng Phú (Trưởng phòng TN&MT) huyện Mang Thít cho biết vừa nhận được kết quả giám định lần 3 đối với mẫu khoáng sản tang vật thu được từ bãi bồi - nơi UBND huyện này cho ông Nguyễn Văn Lịch thuê nuôi trồng thủy sản. Kết quả giám định lần này là “sét pha xám nâu”, chứ không phải là cát như kết quả giám định ban đầu.
Ông Phú giải thích thêm: “Huyện đã thuê trung tâm thẩm định giá trị đất là 70 ngàn đồng/m3, còn giá trị cát thì cao hơn nhiều. Sau khi có kết quả giám định, xác định giá trị tang vật, UBND huyện Mang Thít mới tiến hành họp hội đồng để xem xét, thống nhất giá trị đất mà ông Lịch hút trộm rồi mới trình hồ sơ cho UBND tỉnh ra quyết định xử phạt”.
Đến nay đã hơn 1 năm, việc ông Lịch hút trộm khoáng sản dưới sông Cổ Chiên vẫn chưa được xử lý dứt điểm.
Sau khi được cho thuê đất, ông Lịch đã đưa phương tiện khai thác khoáng sản trái phép.
Như Báo Công an TPHCM thông tin, tháng 6-2007, UBND huyện Mang Thít ban hành quyết định số 778/QĐ-UBND về việc cho ông Nguyễn Văn Lịch thuê 65.781m2đất bãi bồi để nuôi trồng thủy sản tại ấp An Hương 1, xã Mỹ An. Địa điểm tiếp giáp sông Cổ Chiên, cập mé sông hướng ra ngoài khơi 145m. Thời hạn thuê đất là 20 năm (từ 2007 – 2027), với giá 75 đồng/m2/năm, với hình thức nộp tiền hàng năm. Sau khi được thuê đất, ông Lịch không triển khai dự án.
Tháng 2-2015 (sau 8 năm được thuê đất), Sở TN&MT ban hành kết luận số 277/KL-STNMT kết luận kiểm tra phần đất do ông Lịch quản lý với kiến nghị UBND huyện Mang Thít thông báo cho ông Lịch biết và phải có văn bản xin gia hạn. Nếu quá 30 ngày kể từ ngày thông báo mà ông Lịch không thực hiện thì lập thủ tục thu hồi giao cho UBND xã Mỹ An quản lý.
Sau đó, ông Lịch không có đơn xin gia hạn triển khai dự án vào thời điểm trên.
Thay vì thu hồi dự án theo quy định thì bất ngờ vào năm 2019 dự án lại được triển khai, khiến cho nhiều người dân địa phương, hộ nuôi cá và nhà máy sản xuất mất ăn mất ngủ, trong đó có giai đoạn 2 dự án “Nghiên cứu hoàn thiện công nghệ sản xuất phân bón vô cơ đa thành phần bằng công nghệ sử dụng khí nóng tạo hạt” của Công ty TNHH MTV On Oanh.
Tổng kinh phí thực hiện dự án là 91 tỷ đồng, trong đó hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước (Quỹ Đổi mới khoa học - công nghệ Quốc gia) là hơn 20,2 tỷ đồng. Dự án đã được UBND, HĐND tỉnh Vĩnh Long thống nhất và thông qua.
Từ đơn tố cáo của người dân, ngày 19-5-2021, Thanh tra Sở TN&MT Vĩnh Long đã phối hợp với Phòng TN&MT huyện Mang Thít, Long Hồ và UBND xã Mỹ An tiến hành khảo sát khu vực phần đất ông Lịch thuê. Kết quả kiểm tra có 1 xáng đang hoạt động bơm hút cát từ lòng sông Cổ Chiên lên phần đất của ông Lịch thuê.
Qua làm việc, ông Lịch cho biết việc thực hiện dùng xáng hút bơm bùn, đất, cát từ lòng sông Cổ Chiên lên phần đất thuê để đắp bờ ao dù chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép (với tổng khối lượng khoảng 1.000m3). Tại biên bản làm việc ngày 28-5, ông Lịch cam kết nếu còn vi phạm sẽ hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Theo ghi nhận thời điểm đó, dù bị lập biên bản nhưng sau đó việc bơm hút bùn, cát vẫn diễn ra và tiếp tục bị người dân phản ánh.
Ngày 2-6, Thanh tra Sở TN&MT tiếp tục phối hợp với Phòng TN&MT Mang Thít, UBND xã Mỹ An và Văn phòng Đăng ký Đất đai tỉnh Vĩnh Long tiến hành khảo sát, đo đạc lại phần đất thi công bơm hút bùn, đất, cát của ông Lịch thuê.
Kết quả đo đạc, phần bùn, đất, cát ông Lịch bơm san lấp đê bao hơn 5.200m3.
Trước đó, kết quả phân tích mẫu lần 1 là khoáng sản (cát), sau khi công bố kết quả, ông Lịch đã có đơn đề xuất giám định lại. Kết quả phân tích mẫu lần 2 là “sét pha xám nâu”.
Về dự án của ông Lịch, thạc sĩ Nguyễn Hữu Thiện (chuyên gia độc lập về sinh thái ĐBSCL) nhận định: Dự án này có tính chất là một dự án lấn sông, cản trở dòng chảy, có dấu hiệu vi phạm nhiều luật: Tài nguyên nước, Bảo vệ môi trường, Phòng chống thiên tai.
“Về mặt tác động, dự án có tính chất lấn sông này làm hẹp dòng chảy, ảnh hưởng đến dòng chảy của sông Cổ Chiên. Việc lấn sông cũng làm thay đổi hướng dòng chảy, làm gia tăng sự va đập dòng chảy vào bờ bên kia và đổi hướng dòng chảy ở phía hạ lưu. Trong trường hợp này, Cồn Phú Đa có thể bị đe dọa sạt lở ở phía đầu cồn.
Ngoài ra, hành vi khai thác cát lòng sông trái phép của dự án này làm cho đáy sông sâu hơn và gây gia tăng sạt lở bờ sông. Tóm lại, vì sông Cổ Chiên là một nhánh chính của sông Cửu Long, một dự án như thế cần phải được xem xét cẩn thận về khía cạnh pháp lý và tác động để không tạo ra một tiền lệ xấu cho hệ thống sông Cửu Long - mạch máu của ĐBSCL”, chuyên gia Nguyễn Hữu Thiện nhấn mạnh.