APP: MỖI ĐỊA PHƯƠNG MỘT KIỂU
Việc sử dụng phần mềm (app) để kiểm soát lượng người ngoại tỉnh là giải pháp công nghệ được nhiều nước tiên tiến trên thế giới sử dụng đạt hiệu quả. Tuy nhiên, tại nhiều chốt kiểm soát (KS) dịch ở các tỉnh, thành hiện nay thì mỗi nơi xài một kiểu (!). Dù Bộ Y tế (YT) đã thống nhất là app PCCovid-19 trên toàn quốc, nhưng xem ra quy định (QĐ) này vẫn chưa “đủ trọng lượng”! Bên cạnh đó, nhiều tỉnh “đẻ” ra QĐ phải ký cam kết, khai thêm trên bản giấy khi vào địa phương đó càng khiến vấn đề thêm phức tạp.
Mới đây, khi chúng tôi từ TPHCM ra Nha Trang DL, cũng với hành trình 300km nhưng chỉ có Cảnh sát giao thông (CSGT) chốt phía bắc TP.Cam Ranh (tỉnh Khánh Hòa) kiểm tra qua app VNEID hoặc PC-Covid, chụp lại thông tin trên màn hình điện thoại (ĐT) đã khai sẵn, không mất thời gian ghi giấy.
Đến đầu tuần này, lượng người và ôtô cá nhân, xe tải từ TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai... tiếp tục nối nhau qua Chốt KS dịch đèo Chuối, QL20 (thị trấn Mađaguôi, huyện Đạ Huoai), cửa ngõ phía nam của tỉnh Lâm Đồng, thì đây đúng là “cửa ải” để vượt đèo Bảo Lộc, đến TP.Đà Lạt du lịch.
Tất cả các loại xe tải, ôtô, xe máy đều phải dừng tại đây để khai báo y tế (KBYT). Do thiếu bảng thông báo từng khu vực ứng với mỗi loại xe nên du khách nhốn nháo hỏi thăm dưới thời tiết nóng bức trong những lều dã chiến. Sau khi tìm được khu vực KBYT cho ôtô cá nhân, du khách “mướt mồ hôi” xin tờ khai thông tin điền vào nơi đi -đến, số ĐT, họ tên chủ khách sạn, biển số xe... Dưới trời nóng hầm hập, cả trăm con người chen chúc hỏi xin giấy, mượn bút dẫn đến khả năng lây nhiễm dịch rất cao, không khí như cái chợ vỡ.
Chưa hết, đa số du khách đến từ TPHCM sử dụng phần mềm KBYT PC-Covid-19 (được Bộ YT quy định thống nhất trong cả nước) và đã tiêm 2 mũi vắc-xin phòng dịch, nhưng lực lượng trực chốt KS dịch đèo Chuối chỉ sử dụng phần mềm... Vietnam Health Declaration! Do đó, khi đến chốt người dân mới tải phần mềm này và khai báo, kéo dài thêm thời gian, sau đó du khách quét mã QR tại đây và nhân viên YT chụp lại thì mới được cấp giấy chứng nhận (GCN) đã KBYT thành công để có thể qua chốt vào Lâm Đồng.
Xét nghiệm 150 nghìn đồng/lần tại Phòng khám Medlatec (Q.Phú Nhuận, TPHCM)Ngày 10-11, trước phản ứng của dư luận, Chốt KS dịch đèo Chuối đã bỏ quy định KBYT, bản cam kết trên giấy. Đối với ôtô con, xe máy, xe DL thực hiện khai báo phần mềm Vietnam Heatlth Declaration, kiểm tra GCN xét nghiệm (XN) PCR hoặc test nhanh kháng nguyên đối với người về từ vùng đỏ (cấp 4); khai báo xong, lực lượng YT tại chốt cấp phiếu thông tin và trình CSGT để lưu thông qua chốt.
Ngoài việc bị “hành” xài đủ app, người dân còn bị bắt khai thêm trên bản giấy, bạn đọc phản ánh khi vào Bình Định, Gia Lai cũng phải thực hiện điều này, nhất là tại các tỉnh miền Tây. Chốt Gò Quao, QL61 giáp ranh Kiên Giang, Hậu Giang cũng tương tự. Chốt cửa ngõ vào xã Ngan Dừa (huyện Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu), tài xế phải xuống xe KBYT bằng giấy, kiểm tra giấy tiêm chủng hoặc giấy test nhanh + CMND/CCCD + thùng xe + cam kết không xuống xe rồi đứng nghe nhân viên YT giới thiệu quy trình vào tỉnh này Chốt từ cầu Cổ Chiên (Trà Vinh) thêm vụ đóng dấu “đã KBYT” lên tay.
Tài xế Nguyễn Văn Thành (50 tuổi, ngụ TP.Trà Vinh) có mặt tại chốt KS ở phía đầu tỉnh này bức xúc: “Cái dấu mộc đó đóng qua tay người này lên tay người khác, nhỡ đóng lên tay người mắc Covid rồi người khác có dính vô cái mọc đó không?”. Chốt KS dịch xã Hội An (huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang) cũng bắt người dân khai báo bằng giấy, vừa mất thời gian vừa dễ lây nhiễm dịch đồng thời dẫn đến tình trạng kẹt xe thường xuyên. Trong khi đó, bên phía xã Mỹ An Hưng (huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp) kiểm tra bằng app rất thuận tiện, khó lây nhiễm.
Trên thế giới, các nước phát triển đã quản lý bằng công nghệ (chụp lại màn hình KBYT của người dân) thì nhiều chốt làm việc quá rườm rà, không phù hợp, cần bỏ ngay. Trên app PC-Covid-19 có đầy đủ thông tin cá nhân, giúpích cho việc truy vết (nếu có), vì thế không cần bản giấy nữa.
TEST COVID: MỖI NƠI MỖI GIÁ!
Bên cạnh việc xài đủ loại app khai báo, việc loạn giá XN đang xảy ra nhan nhản, khiến người dân đau đầu khi lưu thông liên tỉnh. Tại điểm test nhanh dịch vụ là Phòng khám Medlatec (đường Thích Quảng Đức, P5Q.Phú Nhuận, TPHCM), giá test 150 nghìn đồng, nhưng Phòng khám Dotor Khoa (đường Gò Dầu, P. Tân Sơn Nhì, Q.Tân Phú, TPHCM) bị đẩy lên 450 nghìn đồng. Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn (đường Phan Xích Long, P2Q. Phú Nhuận) dù đã niêm yết với Sở YT chỉ hơn 200 nghìn đồng, nhưng thực tế tính cả công... test thì bệnh nhân phải trả hơn 300 nghìn đồng. Cách cộng công test là kiểu lách quy định của Sở YT. Giá test rẻ nhất hiện nay là Bệnh viện Q1 khi chỉ có 83 nghìn đồng; trong khi giá test tại các tỉnh, thành “nhảy múa” liên tục và không thống nhất.
Việc các nơi “hét” giá test dịch vụ đã làm “nóng” nghị trường quốc hội trong phiên chất vấn ông Nguyễn Thanh Long - Bộ trưởng Bộ YT - sáng 10-11. Từ 10-11, Bộ YT đã qui định giá dịch vụ xét nghiệm SARS-CoV-2 mới nhất theo Thông tư 16/2021, quy định giá dịch vụ xét nghiệm SARS-CoV-2, bao gồm việc lấy mẫu, bảo quản mẫu, thực hiện và trả kết quả, áp dụng trong các trường hợp: thanh toán chi phí xét nghiệm SARS-CoV-2 theo quy định pháp luật về bảo hiểm YT; người sử dụng dịch vụ xét nghiệm SARS-CoV-2 tự chi trả và các trường hợp được ngân sách nhà nước chi trả theo Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm.
Theo quy định mới nhất này, điều người dân quan tâm nhất là xét nghiệm SARS-CoV-2 Ag test nhanh: mức giá (chưa bao gồm XN sinh phẩm) là 16.400 đồng, mức giá tối đa bao gồm cả sinh phẩm XN không quá 109.700 đồng/lần. Như vậy giá XN đã được quy định rõ ràng, dẫu Bộ YT ban ành quá chậm nhưng đã có cơ sở xử lý các bệnh viện, phòng khám lấy giá quá cao như vừa qua. Chúng tôi đề nghị Thanh tra ngành YT kiểm tra đột xuất các điểm test nhanh, xử phạt những nơi “hét” giá, vi phạm thông tư của Bộ YT; nếu tiếp tục vi phạm về giá test, Sở YT phải rút ngay giấy phép hoạt động để tạo sự thống nhất về giá, nhất là trong những ngày dịch bệnh tiếp tục diễn biến phức tạp.
Cả nước đang sống chung với dịch để phát triển kinh tế, kích cầu DL thì vẫn còn nhiều địa phương gây quá nhiều bất tiện cho người dân. Cần lắm sự vào cuộc quyết liệt của của từng tỉnh, thành để gỡ các “nút khó”, đảm bảo an sinh và thuận tiện trong việc đi lại, chứ không phải là tình trạng “cát cứ”, vô hình chung gây khó khăn cho người có nhu cầu đi lại giữa các địa phương.