(CATP) Ngày 13/10, ông Huỳnh Xuân Chính - Chủ tịch UBND huyện Phú Ninh (Quảng Nam) đã ký văn bản chỉ đạo, giao nhiệm vụ xử lý tình trạng khai thác vàng trái phép và hỗ trợ Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng tỉnh Quảng Nam (BQLDA) - chủ đầu tư Dự án đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu. Theo đó, giao Công an huyện Phú Ninh tiếp tục tổ chức kiểm tra, truy quét các tụ điểm khai thác vàng trái phép trên địa bàn xã Tam Lãnh, trong đó tập trung xử lý dứt điểm các vi phạm trong phạm vi diện tích đang thực hiện đóng cửa mỏ.
Tiến hành thu giữ, phá hủy hoặc làm mất tác dụng các công cụ, phương tiện sử dụng để khai thác, chế biến khoáng sản trái phép và xử lý nghiêm, kiên quyết đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm; đặc biệt là những đối tượng tổ chức việc khai thác vàng trái phép. Trong trường hợp đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định để răn đe, giáo dục và có biện pháp quản lý, không để tái diễn tình trạng khai thác vàng trái phép tại các khu vực đã tổ chức truy quét, đẩy đuổi. Báo cáo kết quả kiểm tra, xử lý về UBND huyện để theo dõi, chỉ đạo và tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.
Đối với UBND xã Tam Lãnh, UBND huyện yêu cầu làm việc với các hộ dân có cây trồng trong phạm vi diện tích khu vực mỏ vàng Bồng Miêu để vận động, yêu cầu khẩn trương chặt hạ cây cối, bàn giao đất thực địa cho chủ đầu tư thi công dự án đóng cửa mỏ. Trước đó, BQLDA tỉnh cho biết, công trình được khởi công vào ngày 22/7/2023. Tuy nhiên, do nạn khai thác vàng trái phép và người dân khu vực dự án chưa chặt cây bàn giao mặt bằng nên công trình chưa thể triển khai thi công dự án đóng cửa mỏ.
Lực lượng công an tổ chức truy quét
"vàng tặc" ở Bồng Miêu
Thời gian qua, Công an tỉnh, UBND huyện Phú Ninh, Công an huyện và xã Tam Lãnh đã tích cực tổ chức truy quét, đẩy đuổi nạn khai thác vàng trái phép, chính quyền địa phương cũng đã tích cực vận động người dân chặt cây bàn giao mặt bằng. Nhưng đến nay nạn khai thác vàng trái phép vẫn tiếp diễn và chỉ có một vài hộ dân chặt cây bàn giao mặt bằng trước ngày 20/9/2023 để đơn vị thi công dựng lán trại và tập kết thiết bị, còn lại một số hộ chưa thống nhất bàn giao mặt bằng cho dự án.
Để sớm triển khai thi công hoàn thành công tác đóng cửa mỏ theo chỉ đạo của UBND tỉnh, chủ đầu tư đề nghị UBND huyện Phú Ninh, Công an huyện Phú Ninh, UBND xã Tam Lãnh tiếp tục triển khai công tác truy quét, xử lý dứt điểm tình trạng khai thác vàng trái phép, ổn định tình hình an ninh trật tự khu vực đóng cửa mỏ để đơn vị thi công tiếp cận quản lý mặt bằng công trình. Hỗ trợ bảo vệ thi công để nhà thầu công triển khai thi công đảm bảo tiến độ dự án.
Phá hủy các lán trại, máy móc khai thác vàng trái phép
Trước đó, Chuyên đề Công an TPHCM đã có bài "Người dân đổ xô đào đãi vàng ở Bồng Miêu" phản ánh nạn khai thác vàng trái phép tại đây. Mỏ vàng Bồng Miêu được khai thác từ thời Pháp thuộc, là một trong những mỏ vàng có trữ lượng lớn nhất cả nước. Năm 2005, Công ty TNHH Bồng Miêu được cấp phép khai thác, giấy phép hết hạn năm 2016. Năm 2018, Tòa án ban hành quyết định mở thủ tục phá sản đối với công ty. Theo Luật Khoáng sản, mỏ hết thời hạn khai thác phải đóng cửa nhưng công ty này phá sản nên không thể triển khai. Mỏ vàng lại không được quản lý chặt chẽ nên người dân từ nhiều nơi kéo về khai thác. Thực trạng này khiến địa phương mất tài nguyên nhưng không thể thu thuế; đất đai bị đào bới; hóa chất, bùn thải ra môi trường không được xử lý; tiềm ẩn nguy cơ sập hầm, sạt lở núi, mất an ninh trật tự.
Tháng 3/2022, sau khi Quảng Nam nhiều lần kiến nghị, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phê duyệt đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu trên diện tích 368ha với kinh phí 19,5 tỷ đồng, giao địa phương thực hiện. Kinh phí từ nguồn ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường trước đó của Công ty TNHH Khai thác vàng Bồng Miêu và bổ sung từ ngân sách tỉnh. Nhà thầu sẽ xây tường chắn cửa lò chính, nổ mìn đánh sập cửa lò khai thác trái phép, tháo dỡ công trình trên bề mặt, san lấp mặt bằng, thu gom xử lý chất thải, trồng cây và giám sát môi trường sau khi đóng cửa mỏ. Dự kiến dự án sẽ hoàn thành cuối năm 2024.