Dự kiến 4.869 tuyến đường sẽ thu phí
Theo Dự thảo đề án thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố trên địa bàn TPHCM có 6 hoạt động được quy định phải nộp phí bao gồm: làm điểm trông giữ xe có thu phí, tổ chức các hoạt động văn hóa thể thao, làm điểm trung chuyển vật liệu, phế thải xây dựng, điểm trung chuyển rác thải sinh hoạt của doanh nghiệp vệ sinh môi trường, tổ chức kinh doanh dịch vụ mua bán hàng hóa, lắp đặt tạm thời các công trình trong hành lang an toàn giao thông. Trong đó, mức thu cho giữ xe được nhân thêm hệ số K so với các hoạt động còn lại, với mức thu từ 20.000 đến 350.000 đồng/m2/tháng tùy theo mục đích sử dụng và khu vực.
Quang cảnh hội nghị.
Sở Giao thông vận tải và UBND các quận, huyện và TP Thủ Đức sẽ là đơn vị đứng ra thu loại phí này. Mức phí thu dựa vào bảng giá đất được chia theo 5 khu vực của TPHCM, trong đó mỗi khu vực sẽ được phân chia thành 2 nhóm là các tuyến đường trung tâm và các tuyến đường còn lại. Toàn bộ số thu phí phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố trên địa bàn TP sẽ nộp vào ngân sách TP để duy tu, bảo trì lòng đường, hè phố.
Cụ thể, TPHCM có tổng cộng 4.869 tuyến đường có bề rộng từ 5 m trở lên, trong đó có 3.631 tuyến đường có bề rộng lòng đường nhỏ hơn 7,5 m và 1.238 tuyến đường có bề rộng lòng đường từ 7,5 m trở lên. Việc thu phí sử dụng tạm thời vỉa hè, lòng đường dự kiến đem lại nguồn thu ngân sách khoảng 1.522 tỷ đồng mỗi năm. Trong đó, số thu đối với lòng đường, với 550 tỷ đồng/năm, số thu đối với vỉa hè, với 972 tỷ đồng/năm.
Cần đảm bảo tính công khai, minh bạch
Tại hội nghị, các đại biểu cho rằng, dự thảo này quy định mức thu phí tương đối hợp lý, không cao lắm, người dân cũng có thể đóng được. Bên cạnh đó, nhiều ý kiến đề nghị việc sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố cần bảo đảm an toàn giao thông cho người đi bộ; đảm bảo vệ sinh môi trường và mỹ quan TP…
Nhấn mạnh TPHCM hiện có khoảng 12 triệu m2 vỉa hè, nếu được tổ chức bài bản sẽ đem về nguồn lợi khá lớn cho ngân sách, bà Nguyễn Thị Minh Sáu - Trưởng ban Công tác Mặt trận Khu phố 3, Phường 17, quận Bình Thạnh, cho rằng để có thể vừa sử dụng vỉa hè một cách hiệu quả, vừa có thêm nguồn thu cho ngân sách, đề án thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, vỉa hè, cần phải cụ thể bao gồm nhiều mức khác nhau, tùy từng quận, huyện, vị trí và cả các đối tượng nộp phí…
Ở góc nhìn khác, bà Nguyễn Thị Minh Sáu cho rằng TP hiện đang bị quá tải hạ tầng giao thông. Vì thế, nếu triển khai thu phí nên cho phép sử dụng tạm thời lòng đường, vỉa hè cho xe máy; xe ô tô, nên đưa ra các giải pháp thu hút nhà đầu tư xây dựng các bãi để xe, đây là chiến lược lâu dài, giải quyết được bài toán quá tải hạ tầng.
Về công tác thu phí, bà Nguyễn Thị Minh Sáu đề nghị TP nên giao cho một đơn vị đứng ra thực hiện nhằm quản lý chặt chẽ, tránh chồng chéo khi thực hiện. Đồng thời, không nên phân cấp cho chính quyền các quận, huyện thu phí, bởi sẽ làm cho bộ máy cồng kềnh, ngân sách Nhà nước lại phải “nuôi” thêm bộ phận không nhỏ phục vụ công tác này. Chưa kể, mỗi nơi thu một kiểu rất khó quản lý, dễ xảy ra tiêu cực.
Luật sư Trương Thị Hoà góp ý tại hội nghị.
Luật sư Trương Thị Hòa, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn dân chủ và Pháp luật - Ủy viên Ủy ban MTTQ Việt Nam TP, cho rằng dự thảo Đề án thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố trên địa bàn TP của Sở giao thông vận tải TPHCM đã cung cấp rất đầy đủ hiện trạng công tác quản lý, sử dụng lòng đường, hè phố và thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố trên địa bàn TP trên cơ sở khảo sát hiện trạng thực tế, công tác đang thực hiện và cung cấp đầy đủ các số liệu có liên quan đến việc sử dụng, bảo trì lòng đường, hè phố.
“Những quy định này đúng theo quy định của pháp luật. Khoản thu này sẽ góp phần giúp ngành Giao thông có thêm kinh phí duy tu, bảo dưỡng hạ tầng đô thị” - Luật sư Trương Thị Hoà nêu.
Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam Quận 6 Phạm Văn Phố nêu lên việc sử dụng tạm thời, lòng đường, hè phố là chủ trương đúng. Việc thu phí không chỉ chú trọng vào việc tăng thu ngân sách phải hài hòa lợi ích các bên. Đối tượng thụ hưởng, đối tượng bị tác động là từ trực tiếp kinh doanh hoặc hộ dân cho thuê, trong đó có người mua bán hàng rong. Ngoài ra, cần phải đảm bảo là khi thu phí phải mang tính công khai, minh bạch, bảo đảm tính dân chủ và tính công bằng của các đối tượng khi thụ hưởng hoặc bị tác động.
Nhiều cá nhân, tổ chức muốn thuê vỉa hè để kinh doanh
Tại hội nghị, Giám đốc Sở Giao thông vận tải TP Trần Quang Lâm đánh giá cao những ý kiến đóng góp của các đại biểu về trật tự giao thông đô thị trong khi bến bãi còn rất hạn chế. Theo ông Trần Quang Lâm, khi xây dựng đề án, đơn vị đã tham khảo ý kiến của nhiều chuyên gia, các TP lớn trong và ngoài nước về quản lý vỉa hè, thông tin tài chính, văn hóa đô thị. “Về mức phí, Sở đã nghiên cứu, tham khảo từ nhiều nơi lẫn mức độ sẵn sàng chi trả của người dân TP. Mức phí và mức thu này hoàn toàn có căn cứ, cơ sở để trình HĐND TP ban hành toàn diện”- ông Trần Quang Lâm nhấn mạnh.
Giám đốc Sở GTVT Trần Quang Lâm phát biểu tại hội nghị.
Theo ông Trần Quang Lâm, hiện nay ở trung tâm Quận 1 có tuyến phố đi bộ Nguyễn Huệ và Quận 1 cũng tổ chức các hoạt động trong không gian này: Gồm các hoạt động văn hóa ẩm thực, văn hóa đường phố. Rất nhiều người dân và doanh nghiệp muốn thuê vỉa một phần vỉa hè để kinh doanh, vì vậy rất cần ban hành mức phí. Ở đây mục tiêu không phải chỉ tạo nguồn thu, qua đó góp phần điều tiết hoạt động đô thị của TP ngày càng minh bạch.
Sau hội nghị này, ban soạn thảo sẽ tiếp tục tiếp nhận các ý kiến đóng góp của các nhà khoa học, chuyên gia, đại diện hộ gia đình, lực lượng công an về dự thảo đề án và các văn bản liên quan, trình HĐND TP xem xét thông qua trong năm 2023.