(CATP) Không chỉ người dân mà cán bộ cấp cơ sở cũng rất bất bình trước nạn khai thác đất trái phép tràn lan. Hai xã trọng điểm có nơi hầm sâu đến vài mét, xe chở chạy ngày đêm mà chính quyền lại bình chân như vại. Vì sao có tình trạng này?
Điểm nóng khai thác đất tập trung ở 2 xã tiếp giáp biên giới là Hưng Điền và Hưng Điền B, huyện Tân Hưng, tỉnh Long An. Nhiều người dân trong huyện lắc đầu ngao ngán khi nghe chúng tôi đề cập đến vấn đề trên. "Xe chạy ầm ầm chở đất suốt ngày chứ có lén lút đâu mà nói chính quyền không biết, tại sao để như thế thì chính cán bộ quản lý phải biết rành. Ngược lại chỉ cần ai tự ý lên nền trên đất nông nghiệp, xây nhà vài trăm mét trái phép là họ tới lập biên bản ngay", một người dân ấp Ba Gò, xã Hưng Điền bức xúc nói.
Có mặt tại đây, chúng tôi không khỏi giật mình khi đất ruộng lúa canh tác rất tốt đang bị khai thác rầm rộ của một số cá nhân được cho là đã mua hết diện tích đất này. Tại khu vực ấp Ba Gò, ông Huỳnh Văn Lành đứng tên các thửa đất 987, 1005, 1372, tờ bản đồ số 5, 6 loại đất lúa với tổng diện tích 15.757m2; ông Phạm Văn Pha đứng tên các thửa đất số 1355, 1371, tờ bản đồ số 5 tổng diện tích 24.089m2; ông Bùi Văn Gul đứng tên các thửa đất số 1362, 1368, 1374, tờ bản đồ số 5, loại đất lúa, tổng diện tích 14.537m2; ông Nguyễn Chí Linh đứng tên các thửa đất 1344, 1352, 1361, 1365 tờ bản đồ số 5, loại đất lúa, tổng diện tích gần 17.000m2 và ông Phạm Văn Trãi đứng tên các thửa đất số 977, 15 tờ bản đồ số 6, 7, loại đất lúa, tổng diện tích 9.247m2. Đám ruộng ngày nào giờ thành cái ao rộng như con sông mênh mông nước giữa đồng lúa chờ thu hoạch.
Máy múc tại khu vực hầm đất
Đến gần cuối tháng 6-2020, thửa đất của ông Huỳnh Văn Lành, diện tích bị khai thác trên diện tích gần 9.500m2, độ sâu khai thác trung bình khoảng 3m. Khu đất thuộc quyền sử dụng đất của ông Phạm Văn Pha, diện tích đã khai thác gần 11.500m2, độ sâu khai thác trung bình khoảng 3m.
Khu đất thuộc quyền sử dụng đất của ông Bùi Văn Gul đã khai thác trên diện tích gần 6.300m2, độ sâu khai thác trung bình 3m. Khu đất của ông Nguyễn Chí Linh đã khai thác trên diện tích khoảng 1.500m2, độ sâu khai thác trung bình 3m. Trong khi đó, khu đất thuộc quyền sử dụng của ông Phạm Văn Trãi đã khai thác trên diện tích gần 2.300m2, độ sâu khai thác trung bình khoảng 2m.
Nạn khai thác đất trái phép diễn ra ở một vùng đất rộng lớn, hàng ngày chính quyền, người dân qua lại thường xuyên, vậy mà điều khó hiểu chẳng thấy UBND xã hay UBND huyện kiểm tra đình chỉ hoạt động. Nhiều người đặt câu hỏi: Có vấn đề gì hay không?
Khu vực xã Hưng Điền B (liền kề xã Hưng Điền) tình trạng này cũng đã xuất hiện khá lâu. Theo lãnh đạo UBND xã, ngày 8-9 vừa qua, xã cùng các phòng ban chuyên môn huyện kiểm tra thực tế về tình hình khai thác đất trái phép tại đây. Theo đó, đoàn tiến hành xác minh vụ việc, lập biên bản cũng như cho chủ đất ký cam kết không được phép khai thác, đồng thời đề nghị cấp trên xem xét, xử lý theo quy định.
Dân địa phương cung cấp, có 3 đơn vị tự thỏa thuận mua bán tại chỗ với chủ đất ở xã Hưng Điền rồi khai thác để bán, có chủ khai thác đất rồi vận chuyển về An Giang để làm gạch. "Cứ mỗi lần có đoàn đến kiểm tra, việc khai thác đã dừng lại trước đó khá lâu giống như có ai báo trước. Khi đoàn kiểm tra đi rồi thì mọi chuyện đâu vào đấy".
Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Long An xác nhận, Chỉ thị 12 của UBND tỉnh về việc tăng cường công tác quản lý hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh thì trách nhiệm kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm khai thác khoáng sản trái phép thuộc về địa phương. Nếu xã nào xảy ra khai thác đất trái phép thì lãnh đạo UBND xã phải chịu trách nhiệm cá nhân trước Chủ tịch UBND cấp huyện. Còn Chủ tịch UBND cấp huyện phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh.
Vì sao việc khai thác đất trái phép không được ngăn chặn từ đầu? Vai trò chức năng của chính quyền ở đâu? Chính quyền hai xã và huyện Tân Hưng có biết không? Đó là những câu hỏi mà người dân huyện này đề nghị chính quyền có câu trả lời thỏa đáng.