Sự trỗi dậy của giới siêu giàu ở Thuỵ Điển

Trên đảo Lidingö có những biệt thự khổng lồ bằng gỗ màu đỏ và vàng trên đỉnh vách đá và những biệt thự tối giản màu trắng với cửa sổ kính suốt từ trần đến sàn.

Cách trung tâm thành phố Stockholm chưa đầy nửa giờ lái xe, đây là một trong những khu phố giàu có nhất Thụy Điển.

Doanh nhân Konrad Bergström bật công tắc đèn trong hầm rượu của mình để lộ ra 3.000 chai rượu mà ông cất giữ ở đó. “Bordeaux của Pháp, đó là thứ tôi yêu thích” – ông nói, nở một nụ cười trắng sáng.

Ở những nơi khác, có hồ bơi ngoài trời, phòng tập thể dục bọc da tuần lộc và hộp đêm làm xưởng, hoàn chỉnh với bồn tiểu lớn bằng kim loại.

Bergström giải thích: “Tôi có rất nhiều bạn bè trong giới âm nhạc nên chúng tôi chơi rất nhiều nhạc”.

Ông kiếm tiền từ việc đồng sáng lập các doanh nghiệp bao gồm một công ty tai nghe và loa, và ngôi nhà này là một trong bốn bất động sản mà ông sở hữu ở Thụy Điển và Tây Ban Nha.

Đó không phải là lối sống đáng ngạc nhiên đối với một doanh nhân thành đạt, nhưng điều có thể khiến các nhà quan sát toàn cầu ngạc nhiên là có bao nhiêu người trở nên giàu có như ông Bergström - hoặc thậm chí giàu hơn - ở Thụy Điển - một quốc gia nổi tiếng toàn cầu về nền chính trị cánh tả.

Mặc dù liên minh cánh hữu hiện đang nắm quyền, quốc gia này vẫn được điều hành bởi các chính phủ do Đảng Dân chủ Xã hội lãnh đạo trong phần lớn thế kỷ trước, được bầu lên dựa trên những lời hứa sẽ phát triển nền kinh tế một cách công bằng, với các khoản thuế tài trợ cho một nhà nước phúc lợi mạnh mẽ.

Tỷ phú Konrad Bergström - Ảnh: BBC

Các chính sách tiền tệ gần đây đã giúp biến đất nước này thành thiên đường cho giới siêu giàu.

Thụy Điển có lãi suất rất thấp từ đầu những năm 2010 cho đến vài năm trước. Điều này khiến cho việc vay tiền trở nên rẻ hơn, vì vậy những người Thụy Điển có tiền mặt dự phòng thường chọn đầu tư vào bất động sản hoặc các khoản đầu tư có rủi ro cao như khởi nghiệp công nghệ, kết quả là nhiều công ty trong số đó đã tăng giá trị.

Mặc dù những người có thu nhập cao nhất ở Thụy Điển bị đánh thuế hơn 50% thu nhập cá nhân của họ - một trong những tỷ lệ cao nhất ở châu Âu nhưng các chính phủ kế tiếp - cánh hữu và cánh tả - đã điều chỉnh một số loại thuế theo hướng có lợi cho người giàu.

Đất nước này đã bãi bỏ thuế tài sản và thuế thừa kế vào những năm 2000, đồng thời thuế suất đối với tiền kiếm được từ cổ phiếu và tiền trả cho cổ đông công ty thấp hơn nhiều so với thuế đánh vào tiền lương.

Thuế suất doanh nghiệp cũng đã giảm từ khoảng 30% vào những năm 1990 xuống còn khoảng 20% ​​- thấp hơn một chút so với mức trung bình của châu Âu.

Nghiên cứu gần đây của Đại học Örebro kết luận rằng hình ảnh truyền thông về các tỷ phú Thụy Điển chủ yếu là tích cực và cho rằng vận may của họ hiếm khi được giải thích trong bối cảnh các chính sách kinh tế đang thay đổi của quốc gia.

Khu nhà của giới siêu giàu ở Thuỵ Điển 

Nhà nghiên cứu truyền thông Axel Vikström cho biết: “Chừng nào những người siêu giàu còn được coi là hiện thân của những lý tưởng của thời đại tân tự do, chẳng hạn như làm việc chăm chỉ, chấp nhận rủi ro và thái độ kinh doanh, thì sự bất bình đẳng đằng sau điều này sẽ không bị nghi ngờ”.

Thật tế thì các cuộc tranh luận về việc đánh thuế người siêu giàu ở Thụy Điển không gay gắt như ở nhiều nước phương Tây khác, chẳng hạn như Mỹ.

Danh sách người giàu của Thụy Điển cũng tiết lộ rằng tài sản của quốc gia vẫn chủ yếu tập trung vào tay đàn ông da trắng, bất chấp lượng dân nhập cư lớn của đất nước và hàng thập kỷ chính sách ủng hộ bình đẳng giới.

Lola Akinmade, một tiểu thuyết gia và doanh nhân người Thụy Điển gốc Nigeria, cho biết: “Đúng, đó là nơi mọi người có thể tạo ra tiền mới, của cải mới, nhưng nó vẫn rất khép kín và tiêu chuẩn kép khá cao về việc ai nhận được tài trợ cho ý tưởng của mình. Thụy Điển là một quốc gia đáng kinh ngạc, dẫn đầu về nhiều mặt, nhưng vẫn còn rất nhiều người bị loại khỏi hệ thống”.