(CAO) Toà trọng tài PCA vừa công bố phán quyết đối với vụ Philippines kiện các yêu sách Trung Quốc ở biển Đông.
Theo Reuters dẫn thông báo từ Toà trọng tài Thường trực (PCA) ở The Hague, Hà Lan, cho biết Trung Quốc không có cơ sở pháp lý để đòi quyền lịch sử với các nguồn tài nguyên bên trong "đường lưỡi bò". Tuyên bố đòi quyền lịch sử dựa trên "đường lưỡi bò" của Trung Quốc đi ngược lại với Công ước của Liên Hợp Quốc.
Cũng theo Reuters, phán quyết bao gồm 497 trang, trong đó nhấn mạnh một điểm quan trọng là tòa trọng tài thuộc PCA cũng kết luận không có thực thể nào ở quần đảo Trường Sa có thể mang lại vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) cho Trung Quốc.
Ngoài ra, toà PCA cũng kết luận lực lượng tuần tra Trung Quốc có thể gây nguy hiểm đâm, đụng với tàu đánh cá và hoạt động xây dựng của họ gây ra tổn hại không thể phục hồi được đối với rạn san hô ở đây.
Theo ABS-CBN, Tòa đã xem xét tính hợp pháp của các hành động Trung Quốc gây ra tại Biển Nam Trung Hoa. Tòa nhận thấy một số khu vực nằm trong vùng kinh tế đặc quyền (EEZ) của Philippines, và theo tòa, Trung Quốc đã vi phạm chủ quyền của Philippines trong EEZ qua cách:
(a) Can thiệp vào công tác khai thác dầu khí và ngư nghiệp của Philippines,
(b) Xây dựng đảo nhân tạo, và
(c) Không ngăn các ngư dân Trung Quốc đến đánh cá trong EEZ này.
Tòa cũng nhận định rằng ngư dân Philippines có quyền đánh cá truyền thống tại Bãi Scarborough và Trung Quốc đã ngăn cản quyền của họ.
Tòa nhận định rằng các tàu hải tuần của Trung Quốc đã tạo ra một cách phi pháp rủi ro nghiêm trọng cho các vụ va đập khi họ thực hiện việc ngăn cản các tàu thuyền Philippines.
Biểu tình bên ngoài Lãnh sự quán Trung Quốc tại Manila, Philippines, ngày 12/7, vài giờ trước khi Tòa án Trọng tài Thường trực (PCA) ở Hague ra phán quyết về vụ kiện Biển Đông của Philippines.- Ảnh: BBC
CNN đưa tin ngay sau khi có phán quyết của Tòa, Philippines cho biết nước này “khẳng định một cách mạnh mẽ về việc tôn trọng phán quyết của tòa. Phán quyết này sẽ là cột mốc quan trọng, một đóng góp quan trọng đối với việc phân xử các tranh chấp đang diễn ra ở Biển Đông”.
Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay cho biết nước ông hoan nghênh phán quyết của tòa Trọng tài. Yasay cũng cho biết các chuyên gia của Philippines đang nghiên cứu kỹ lưỡng phán quyết của phiên tòa đồng thời kêu gọi các bên liên quan “kiềm chế và bình tĩnh”.
Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay trong buổi họp báo chiều nay.
Hội đồng trọng tài của PCA. Ảnh: PCA.
Ngày 29-6, Tòa án Trọng tài Thường trực (PCA) ở The Hague đa ra thông báo: Phán quyết sẽ được gửi qua e-mail cho các bên. Phán quyết cũng sẽ được gửi đến đại sứ quán của các nước đã được cấp quy chế quan sát viên trong các buổi điều trần. Sẽ không có cuộc họp trực tiếp hoặc lễ ra phán quyết.
Ngày 22/1/2013, Philippines đệ đơn lên PCA, kiện Trung Quốc vi phạm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982.
Trước đó vào năm 2012, Trung Quốc đã điều tàu đến cưỡng chiếm quyền kiểm soát bãi cạn Scarborough – nơi ngư trường dồi dào hải sản nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines trên Biển Đông khiến Manila phải đâm đơn kiện ra tòa quốc tế.
Trung Quốc từ chối tham gia vụ phân xử này. Đáp lại, tòa án trọng tài thường trực tuyên bố trong thông cáo: “Việc Trung Quốc không tham gia quá trình tố tụng không ảnh hưởng đến quyền xét xử của tòa. Quyết định đơn phương khởi kiện của Philippines không vi phạm thủ tục giải quyết tranh chấp theo UNCLOS.”