20 năm tù lần 1, lần 2… "chia đôi" (!)
Trong 2 ngày 21 và 22/3/2024, TAND tỉnh Hậu Giang mở phiên xét xử sơ thẩm lần 2 với HĐXX do Thẩm phán Hồ Hữu Thắng ngồi ghế chủ tọa. Ngoài 2 bị cáo Nguyễn Hữu Thảo - cựu PGĐ Trung tâm mua sắm Nguyễn Kim Hậu Giang (Nguyễn Kim HG) và Hoàng Văn Hải - Trưởng phòng Kho vận Nguyễn Kim HG, "nhân vật chính" là cựu Trưởng phòng Kinh doanh (TPKD) Trung tâm mua sắm Nguyễn Kim Kiên Giang (Nguyễn Kim KG) Đỗ Tuấn Phong, cũng xuất hiện tại tòa với tư cách "người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan". Ngày 04/7/2022, Phong bị TAND tỉnh Kiên Giang xử phạt 20 năm tù về tội "Tham ô tài sản", hiện đang chấp hành án.
Sau phần khai mạc, đại diện Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) tỉnh Hậu Giang đọc bản cáo trạng số 54, do Viện trưởng Nguyễn Thanh Liêm ký ngày 30/11/2023, quy kết: Vì động cơ vụ lợi cá nhân, từ tháng 01 - 9/2018, Thảo chỉ đạo Hải xuất 184 sản phẩm (tivi, máy lạnh, tủ lạnh...) trị giá 2,058 tỷ đồng bán không đúng với quy định của Công ty Nguyễn Kim (trụ sở 63 - 65 - 67 Trần Hưng Đạo, Q1, TPHCM). Trong đó, có 49 sản phẩm trị giá 430,4 triệu đồng bán cho Trần Thị Loan và Trần Chiến Thắng, Thảo đã tự mình định đoạt lấy số tiền này để quyết toán cho 27 sản phẩm đã bán cho Phong trước đó. Hành vi này của Thảo đã phạm vào tội "Tham ô tài sản" theo Điều 353 BLHS 2015.
Hai bị cáo Thảo và Hải (đeo kính) tại phiên tòa sơ thẩm lần 2
Đối với 135 sản phẩm còn lại, trị giá 1,628 tỷ đồng bán cho Phong, Thảo chỉ đạo xuất kho trái quy định. Để che giấu hành vi của mình, Thảo không cho nhân viên dưới quyền biết việc lấy hàng khỏi kho để báo cáo công nợ lên hệ thống. Hành vi này đã phạm vào tội "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng" theo Điều 221 BLHS 2015.
Hải biết Thảo chỉ đạo xuất hàng khỏi kho không hóa đơn, chứng từ, để ngoài sổ sách kế toán là sai quy định nhưng vẫn giúp sức cho Thảo, gây thất thoát cho Công ty Nguyễn Kim. Hành vi của Hải đã phạm tội theo Điều 221 BLHS với toàn bộ số tiền 2,058 tỷ đồng.
Giống như các phiên tòa trước, Thảo liên tục kêu oan. Cựu PGĐ chứng minh hoàn toàn không có động cơ vụ lợi cá nhân. Tất cả sản phẩm khi xuất khỏi kho, Thảo đều có ký nhận với Hải. Do công nợ của Phong đã quá hạn, nên 2 kế toán Phạm Văn Thành, Lưu Thị Ngọc Nguyên đề xuất dùng số tiền 430,4 triệu đồng trả thay cho Phong các đơn hàng từ ngày 24 đến 30/8/2018, nhằm mục đích đạt "chỉ tiêu doanh số" của tháng 8/2018. Số tiền này kế toán đã thu vào hệ thống Nguyễn Kim HG. Khi bán hàng cho Phong, Thảo lấy tư cách là PGĐ đại diện Nguyễn Kim HG, còn Phong là TPKD Nguyễn Kim KG. Tất cả hàng hóa Phong mua khi trả tiền, kế toán thu cho Nguyễn Kim HG.
Trả lời HĐXX, Phong xác định tổng số tiền mua hàng của Nguyễn Kim HG 4,798 tỷ đồng, đã thanh toán 2,771 tỷ, còn nợ 2,027 tỷ là đúng. Tuy nhiên, ngay sau đó, Phong khai chỉ còn nợ khoảng 1,6 tỷ đồng, mua hàng với tư cách cá nhân. Số tiền này Phong sẽ nhờ bên vợ trả trong 2 - 3 năm (?!).
Sau xét hỏi, đến phần luận tội, đại diện VKS giữ quan điểm truy tố, đề nghị xử phạt Thảo từ 7 - 8 năm tù theo Điều 353, từ 10 - 11 năm tù theo Điều 221 BLHS. Đối với Hải, VKS đề nghị từ 3 - 4 năm tù theo Điều 221 BLHS. Do Hải bổ sung giấy mắc bệnh tiểu đường, nên VKS đề nghị hạ xuống còn 3 năm tù, cho hưởng án treo.
Các luật sư (LS) nêu quan điểm: Thảo không có hành vi chiếm đoạt 430,4 triệu đồng như bị cáo đã trình bày. Số tiền này đã được kế toán Nguyên lập danh sách theo dõi. Ngoài ra còn nhiều chứng cứ khác chứng minh Thảo không tư túi đồng nào.
Biên bản "nhận trách nhiệm" về số tiền bán hàng cho Phong còn thiếu
Quyết định "hủy bỏ QĐ bổ sung khởi tố bị can" của VKSND tỉnh Hậu Giang
Liên quan hành vi "vi phạm kế toán", nếu Thảo và Hải phạm tội, cả 3 kế toán và các nhân viên tham gia cũng có tội. Chủ thể của tội này là người có chức vụ kế toán, trong khi Thảo là PGĐ phụ trách kinh doanh.
HĐXX nhận định: Thảo chỉ vì mục đích bán hàng "chạy doanh số", không có vụ lợi cá nhân. Tất cả hàng hóa khi xuất ra khỏi kho, sau đó Thảo đều ký nhận với Hải là Trưởng phòng kho vận, nên hàng hóa vẫn còn trong sự kiểm soát của Nguyễn Kim HG. Do đó, Thảo không phạm vào tội "Tham ô tài sản".
Từ đó, HĐXX tuyên phạt Thảo 10 năm tù về tội "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng"; Hải 3 năm tù cho hưởng án treo. Đối với Khuê Khúc Tam Kỳ (TPKD Nguyễn Kim HG) và Nguyễn Thị Bé Xinh (kế toán) có hành vi giúp sức, Tòa trả hồ sơ điều tra bổ sung nhưng VKS đã trả lời (không truy cứu) nên HĐXX không xem xét hành vi của 2 người này.
Án sơ thẩm lần 2 này gần như đảo ngược với lần 1, tuyên bố ông Thảo phạm tội "Tham ô tài sản" toàn bộ số tiền 2,058 tỷ đồng, xử 20 năm tù.
Lại kêu oan…
Trao đổi với PV Chuyên đề CATP sáng 25/3/2024, ông Thảo cho biết, ông sẽ kháng cáo và tiếp tục kêu oan.
Liên quan "kỳ án" này, ngày 31/01/2019, ông Thảo bị khởi tố về tội danh "Tham ô tài sản" toàn bộ 2,058 tỷ đồng theo Điều 353 BLHS. Cũng số tiền này, ngày 12/11/2019, Cơ quan tiến hành tố tụng khởi tố ông Thảo 2 tội "Tham ô tài sản" với 430,4 triệu đồng (Điều 353) và "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng" với 1,62 tỷ đồng (Điều 221).
Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 19/01/2021, đại diện VKSND tỉnh Hậu Giang nhận ra việc truy tố ông Thảo 2 tội danh là "chưa phù hợp" nên xin rút truy tố để củng cố hồ sơ.
Ngày 24/02/2021, Viện trưởng VKSND tỉnh Hậu Giang ký QĐ số 01/QĐ-VKS-P1 "hủy bỏ QĐ bổ sung khởi tố bị can", xác định: "Hành vi Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng của Nguyễn Hữu Thảo là không có căn cứ mà phạm vào tội Tham ô tài sản".
Ngày 31/3/2021, VKSND tỉnh Hậu Giang ra cáo trạng, quay lại truy tố Thảo tội "Tham ô tài sản" 2,058 tỷ đồng như lúc đầu. Hải cũng bị truy tố tội này, vai trò đồng phạm.
Ngày 24/01/2022, TAND tỉnh Hậu Giang tuyên phạt Thảo 20 năm tù theo Điều 353 BLHS. TAND Cấp cao tại TPHCM mở phiên xét xử phúc thẩm ngày 17/8/2022, tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm, trả hồ sơ cho VKSND tỉnh Hậu Giang điều tra lại.
Ông Thảo bức xúc: "Sau hơn 1 năm bị cả VKSND Cấp cao và TAND Cấp cao tại TPHCM "tuýt còi", VKSND tỉnh Hậu Giang ra cáo trạng mới, quay lại truy tố tôi 2 tội mà trước đó chính đại diện cơ quan này thừa nhận tại tòa là "chưa phù hợp". Lẽ ra phải thận trọng xem xét, thì HĐXX sơ thẩm lần 2 lại tuyên phạt tôi 10 năm tù về tội danh mới, khiến nỗi oan thêm chồng chất".
Cựu PGĐ lên tiếng: Hồ sơ vụ án thể hiện rõ, từ tháng 02 - 9/2018, Nguyễn Kim HG đã xuất hàng bán cho Phong với tổng số tiền gần 4,8 tỷ đồng. Phong đã thanh toán được 2,771 tỷ đồng, còn nợ hơn 2 tỷ. Việc xuất bán hàng không đúng quy định của Công ty Nguyễn Kim, Thảo và các nhân viên đều biết rõ nên tất cả đồng ký tên vào biên bản "nhận trách nhiệm" về số tiền hơn 2 tỷ đồng mà Phong chưa trả, được xác định là "khoản công nợ". Cụ thể: Thảo chịu 72% (hơn 1,5 tỷ đồng); Hoàng Văn Hải chịu 10%; Khuê Khúc Tam Kỳ (TPKD) chịu 5%, Quách Xuân Thu (TPKD) chịu 3%; Phạm Văn Thành (kế toán) chịu 5%; Đỗ Hiền Tuấn (chuyên viên dịch vụ và chăm sóc khách hàng) chịu 3%; Nguyễn Văn Loan (chuyên viên kinh doanh tổng hợp) chịu 2%. Ngoài ra, Nguyễn Kim HG còn 2 kế toán khác là Nguyễn Thị Bé Xinh và Lưu Thị Ngọc Nguyên cũng liên quan.
Tại phiên tòa phúc thẩm, VKSND Cấp cao tại TPHCM nêu rõ: "Cấp sơ thẩm có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm". TAND Cấp cao tại TPHCM nhận định: "Cấp sơ thẩm đánh giá chưa đúng tính chất, mức độ hành vi của các nhân viên Kỳ, Xinh, Thành, Loan". HĐXX sơ thẩm lần 2 đã yêu cầu điều tra bổ sung làm rõ hành vi của Kỳ và Xinh nhưng rồi cũng dễ dàng bỏ qua.
Theo nhóm luật sư trợ giúp pháp lý cho ông Thảo, án sơ thẩm lần 2 có dấu hiệu oan sai và bỏ lọt tội phạm. Việc ông Thảo kháng cáo kêu oan để Tòa cấp phúc thẩm xem xét là có căn cứ...
(CATP) Vụ án này đã được Báo Công an TPHCM (nay là Chuyên đề CATP) theo sát ngay từ đầu và có nhiều bài phản ánh. Trong đó, bài viết: "Án "siêu lạ” miền Tây: Không tư túi một xu, lãnh 20 năm tù về tội... tham ô (?!)" đăng ngày 23/02/2022, đã được TAND Cấp cao tại TPHCM sử dụng làm chứng cứ đóng "bút lục 2825". Hơn 18 tháng sau khi án sơ thẩm của TAND tỉnh Hậu Giang bị hủy vì chưa đủ cơ sở quy kết bị cáo "tham ô” 2,058 tỷ đồng, ông Nguyễn Hữu Thảo chuẩn bị hầu tòa với 2 tội danh "Tham ô tài sản" và "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng"…