Lãnh đạo UBND huyện nói gì?
Sau khi Báo Công an TPHCM đăng bài, ngày 11-11-2021, UBND H.Châu Thành A có Văn bản số 1520/UBND do Phó chủ tịch Lê Hoàng Nhân ký, phản hồi một số thông tin liên quan đến vụ việc.
Theo Phó chủ tịch Lê Hoàng Nhân, dự án xây dựng công trình kè kênh xáng Xà No (gọi tắt là dự án) có 44 gia đình và 1 tổ chức bị ảnh hưởng. Đến nay, chỉ còn hộ ông Võ Văn Đoàn chưa nhận tiền, giao mặt bằng. Gia đình ông Đoàn có 13 nhân khẩu, sinh sống tại 3 căn nhà. Trong đó, 1 căn bị giải tỏa trắng bởi dự án, 2 căn còn lại đều là nhà kiên cố cấp 4 ở ấp Tân Lợi và ấp Thị Tứ (thị trấn Một Ngàn).
Ngày 20-12-2017, UBND H.Châu Thành A ban hành Quyết định số 5868/QĐ-UBND, thu hồi 107,4m2 đất ở đô thị của hộ ông Đoàn để thực hiện dự án. Theo sổ mục kê và bản đồ địa chính, diện tích đất này do Nhà nước quản lý. Cùng ngày 20-12-2017, UBND huyện ban hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án. Trong đó, hộ ông Đoàn được phê duyệt bồi thường tổng số tiền là 1,312 tỷ đồng, đã nhận xong.
Đối với phần đất 92,2m2 (liền kề phần đất 107,4m2), được hỗ trợ 263,35 triệu đồng, nhưng ông Đoàn chưa nhận. Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Hậu Giang đã chuyển số tiền này vào tài khoản của Trung tâm mở tại Kho bạc Nhà nước tỉnh.
Ngày 17-5-2019, ông Đoàn có đơn khiếu nại, yêu cầu giải quyết một suất tái định cư cho ông và vợ là bà Lê Thị Ba (hộ chính); 3 suất tái định cư cho các con ông Đoàn (hộ phụ). Ngày 3-3-2020, Chủ tịch UBND H.Châu Thành A ký quyết định giải quyết khiếu nại, cho rằng không có cơ sở xem xét, giải quyết 4 suất tái định cư cho hộ ông Đoàn. Lý do là ông Đoàn không được bồi thường về đất (chỉ hỗ trợ 90% giá đất); 2 hộ phụ đã có nhà ở và 1 hộ phụ thì có con dâu đã cắt khẩu đi nơi khác.
Toàn bộ cơ sở kinh doanh của gia đình ông Đoàn phải di dời để bàn giao mặt bằng
Phó chủ tịch Nhân kết luận: Hộ ông Đoàn đã được huyện áp giá bồi thường, hỗ trợ "đúng, đủ” theo quy định của pháp luật. Hộ này đã được huyện, thị trấn tổ chức tuyên truyền, vận động nhiều lần, nhưng đến nay chưa chấp hành bàn giao mặt bằng, làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án. Do đó, Chủ tịch UBND H.Châu Thành A ban hành quyết định cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ ông Đoàn.
Liên quan đến việc cưỡng chế, Phó chủ tịch Nhân phản hồi: Ngày 8-7-2021, Chủ tịch UBND H.Châu Thành A ban hành Quyết định số 2901/QĐ-UBND về cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ ông Đoàn. Ngày 20-9-2021, Văn phòng UBND tỉnh Hậu Giang có văn bản truyền đạt ý kiến của Thường trực UBND tỉnh cho UBND huyện, gia hạn việc cưỡng chế 30 ngày kể từ ngày hết giãn cách xã hội để phòng, chống dịch Covid-19.
Cần thanh tra toàn diện dự án?
Ngày 18-2-2022, ông Võ Quốc Sử (Chủ tịch UBND H.Châu Thành A) ký Quyết định 485/QĐ-UBND về cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ ông Đoàn, thời gian thực hiện đến cuối tháng 8-2022. Ngày 25-3-2022, Phó chủ tịch Lê Hoàng Nhân ký thông báo nêu rõ: Đến 8 giờ ngày 30-3-2022, nếu hộ ông Đoàn không tự nguyện bàn giao 199,6m2 đất thì 30 phút sau, Ban thực hiện cưỡng chế thu hồi đất (do Phó chủ tịch Nhân làm Trưởng ban) sẽ tiến hành cưỡng chế.
Sáng 29-3-2022, Tổ vận động (thuộc Ban thực hiện cưỡng chế) đến nhà ông Đoàn, vận động bàn giao mặt bằng. Tổ vận động cho gia đình ông Đoàn 15 ngày (đến 13-4-2022) để di dời, nếu quá hạn sẽ bị cưỡng chế, mọi chi phí gia đình phải chịu.
Trong đơn kêu cứu đề ngày 31-3-2022, vợ chồng ông Đoàn - bà Ba cho biết, sẵn sàng bàn giao mặt bằng. Tuy nhiên, gia đình ông Đoàn thỉnh cầu lãnh đạo tỉnh Hậu Giang khẩn trương chỉ đạo làm rõ một số vấn đề liên quan đến dự án, nhằm đảm bảo tính công bằng, thượng tôn pháp luật.
Theo đó, thứ nhất là cả 2 lô đất bị thu hồi (107,4m2 và 92,2m2), hộ ông Đoàn có quá trình sử dụng ổn định hơn 40 năm. Trường hợp này, dù ông Đoàn có nhận chuyển nhượng hợp lệ hay không cũng được xác định là người chiếm hữu ngay tình. Hộ ông Đoàn sử dụng đất ổn định, hợp pháp nên được cấp giấy chứng nhận ("sổ đỏ”) và được bồi thường, hỗ trợ theo đúng pháp luật. Thực tế, trong số 44 hộ dân bị thu hồi đất để thực hiện dự án, nhiều trường hợp giống như hộ ông Đoàn, thậm chí có hộ sử dụng đất sau ông Đoàn cả chục năm, nhưng vẫn được cấp "sổ đỏ”, nhận bồi thường thỏa đáng.
Thứ hai, gia đình ông Đoàn có đến 18 nhân khẩu (huyện xác định chỉ có 13 người là không đúng) sinh sống, gắn bó với mảnh đất này suốt 3 thế hệ. Trên khu đất còn có cơ sở kinh doanh vật tư nông nghiệp, được huyện cấp giấy phép kinh doanh từ năm 1991. Toàn bộ cơ ngơi được gầy dựng suốt mấy chục năm, nhưng chỉ được bồi thường hơn 1,57 tỷ đồng, trong khi huyện không xem xét, giải quyết về tái định cư. Với số tiền này, gia đình ông Đoàn không thể nào mua đất, cất nhà, tự tái định cư khi giá nhà đất tăng vùn vụt như hiện nay.
Điều khiến vợ chồng người kêu cứu bức xúc là trong 44 hộ dân bị thu hồi đất làm dự án, chỉ duy nhất gia đình ông Đoàn không được giải quyết tái định cư vì "không có cơ sở xem xét". Vậy cơ sở nào để hàng chục hộ dân đều được xem xét tái định cư, UBND H.Châu Thành A cần công khai từng trường hợp?
Thứ ba, UBND H.Châu Thành A cho rằng, gia đình ông Đoàn đã có nhà và đất trước thời điểm quy hoạch đất làm dự án tại Quyết định số 1153/QĐ-UBND ngày 12-7-2007 của UBND tỉnh Hậu Giang, nên không được tái định cư. Tính từ lúc tỉnh quy hoạch đến khi huyện ra quyết định thu hồi đất vào ngày 20-12-2017 là hơn 10 năm. Lẽ ra huyện phải căn cứ vào thời điểm ban hành quyết định thu hồi đất để xác định hộ ông Đoàn có nơi ở nào khác không, từ đó giải quyết tái định cư; chứ không thể chọn mốc thời gian của hơn một thập niên trước (!). Làm như thế vừa trái luật, vừa không phù hợp với chính sách nhân đạo của Nhà nước về hỗ trợ tái định cư đối với người bị thu hồi đất.
Những vấn đề mà vợ chồng ông Đoàn - bà Ba nêu cần được UBND tỉnh Hậu Giang làm rõ. Đề nghị lãnh đạo UBND tỉnh Hậu Giang chỉ đạo thanh tra toàn diện dự án, xử lý rốt ráo, để người dân "tâm phục, khẩu phục", chấm dứt khiếu nại.
Luật sư Nguyễn Minh Tường (Công ty Luật Phan Nguyễn, TPHCM), bảo lưu quan điểm rằng hộ ông Đoàn có quá trình sử dụng đất ổn định hơn 40 năm, được xác định là người sử dụng đất hợp pháp. Theo Khoản 2, Điều 101 Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan, ông Đoàn đủ điều kiện để được bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Do đó, lãnh đạo UBND H.Châu Thành A cần xem xét, giải quyết thấu lý, đạt tình.