Nghi vấn giả mạo giấy tờ, chiếm đoạt tiền bồi thường khi thu hồi đất?

Thu hồi đất nhưng không đền bù

Đầu tháng 09/2023, Chuyên đề Công an TPHCM nhận được phản ánh về dấu hiệu các sai phạm trong việc bồi thường khi thu hồi đất của UBND tỉnh Bình Dương.Theo trình bày, bà Bồ Thị Thu là mẹ của bà Bồ Thị Kim Loan (SN 1968) và bà Bồ Thị Kim Anh (SN 1961, cùng ngụ TP.Thuận An, Bình Dương). Hộ gia đình bà Thu có 1 thửa đất tọa lạc tại ấp 4 xã An Phú (nay là P.An Phú, TP.Thuận An, tỉnh Bình Dương) với diện tích 9.718m2. Thửa đất này đã được UBND H.Thuận An cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (CNQSDĐ) ngày 08/12/1998 cho hộ gia đình bà Bồ Thị Thu. Gần đó, hộ gia đình bà Võ Kim Liên (SN 1948, cùng ngụ P.An Thạnh, TP.Thuận An, tỉnh Bình Dương) có 1 thửa đất tọa lạc tại xã An Phú, với diện tích 8.239m2. Thửa đất này đã được UBND H.Thuận An cấp Giấy CNQSDĐ ngày 06/08/1998, cho hộ gia đình bà Võ Kim Liên.

Ngày 27/01/2004, UBND tỉnh Bình Dương ban hành Quyết định số 658/QĐ-CT về việc thu hồi đất do các hộ gia đình, cá nhân đang quản lý, sử dụng giao cho Công ty Becamex IDC Corp để bồi thường trong khu Viet Sing. Nội dung là giao cho Công ty Thương mại - Đầu tư và phát triển (BECAMEX CORP) quản lý toàn bộ diện tích đất thu hồi nêu trên để tổ chức kiểm kê, xác minh nguồn gốc đất đai trên 342 thửa, làm cơ sở bồi thường đất và tài sản cho người bị thu hồi theo quy định của pháp luật hiện hành... Danh sách kèm theo quyết định này có tên Bồ Thị Thu (số thứ tự trong danh sách là 82, số hồ sơ 94, diện tích thu hồi và đã đền bù 9.718m2) và Võ Kim Liên (số thứ tự trong danh sách là 58, số hồ sơ 76, diện tích thu hồi và đã đền bù 8.239m2). Ngày 02/04/2004, UBND tỉnh Bình Dương ban hành Quyết định số 2926/QĐ-CT thu hồi 66 Giấy CNQSDĐ, giao đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 81/QSDĐ/2004 cho Công ty Becamex IDC Corp (trong đó có thu hồi Giấy CNQSDĐ của bà Bồ Thị Thu và bà Võ Kim Liên).

Văn bản trả lời của của Sở TN-MT tỉnh Bình Dương liên quan vụ việc

Mặc dù Quyết định của UBND tỉnh Bình Dương thu hồi toàn bộ thửa đất, nhưng trên thực tế, chỉ có một phần diện tích đất bị thu được đưa vào xây dựng dự án của Becamex IDC Corp, phần lớn đất còn lại được để trống cho đến nay, trong đó có 2 thửa đất của bà Bồ Thị Thu và Võ Kim Liên.

Bà Bồ Thị Kim Loan, Bồ Thị Kim Anh và bà Võ Kim Liên có biết: Theo chủ trương thu hồi đất của UBND tỉnh Bình Dương, không biết chính xác diện tích đất của gia đình mình có bị thu hồi hay không. Vì trong suốt quá trình thực hiện thu hồi đất, Công ty Becamex IDC Corp đã không sử dụng để xây dựng khu dân cư Việt Sing đến phần đất của hộ gia đình nhà các bà. Trong quá trình đi làm thủ tục để xin cấp lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với phần đất của hộ gia đình, bà Bồ Thị Kim Loan và bà Bồ Thị Kim Anh và bà Võ Kim Liên mới được các cấp chính quyền của TP.Thuận An, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Dương thông báo bằng văn bản cho biết, thửa đất đứng tên hộ gia đình bà Bồ Thị Thu và bà Võ Kim Liên đã bị UBND tỉnh Bình Dương thu hồi (theo Quyết định số 658/QĐ-CT và Quyết định số 1624/QĐ-CT nêu trên) và Giấy CNQSDĐ đứng tên bà Bồ Thị Thu, Võ Kim Liên cũng đã bị thu hồi.

Theo trình bày, đây là lần đầu tiên các bà được biết đến các quyết định thu hồi đất này. Các cấp chính quyền cũng không cung cấp cho các bà bản sao của các quyết định này, mà thông qua các quan hệ xã hội mới xin được bản photo các quyết định. Sau khi xem quyết định, các bà mới biết hộ gia đình mình có quyền lợi được đền bù khi Nhà nước thu hồi đất, được thể hiện trong các quyết định trên. Từ năm 2004 cho đến thời điểm hiện nay, bà Bồ Thị Thu, bà Bồ Thị Kim Loan, Bồ Thị Kim Anh, bà Võ Kim Liên chưa được nhận bất kỳ văn bản, tài liệu, quyền lợi nào từ các cấp chính quyền tỉnh Bình Dương và Becamex IDC Corp theo quy định của Luật đất đai 1993 và 2003.

Có dấu hiệu giả mạo giấy tờ

Cũng theo bà Loan, bà Anh và bà Liên, họ chưa bao giờ được tham gia họp, ký văn bản liên quan đến hồ sơ thu hồi đất và hồ sơ đền bù giải phóng mặt bằng đối với thửa đất của gia đình. Họ cũng chưa nhận được bất kỳ quyền lợi nào (đất đền bù tái định cư...) liên quan đến việc thu hồi đất của gia đình theo quy định của Pháp luật đất đai.

UBND tỉnh có văn bản giao Sở TN-MT rà soát lại vụ việc

Càng cho thấy "dấu hiệu bất thường" hơn nữa là trong quá trình làm việc với các cấp chính quyền, các bà được Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Dương cho biết và cung cấp 1 bản sao "Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất" giữa bà Bồ Thị Thu và ông Bùi Quang Chiến được lập vào ngày 02/12/2002. Theo đó, bà Bồ Thị Thu đã chuyển nhượng toàn bộ diện tích đất của mình cho ông Bùi Quang Chiến. Tương tự, toàn bộ diện tích đất của hộ gia đình bà Võ Kim Liên cũng đã được chuyển nhượng cho ông Nguyễn Văn Hoàng, thông qua "Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất" được lập ngày 01/07/2002. Những "Hợp đồng" này đều có xác nhận của UBND xã An Phú.

Bà Bồ Thị Kim Loan và bà Bồ Thị Kim Anh, bà Võ Kim Liên khẳng định không hề biết hay ký vào hợp đồng và đây là lần đầu tiên các bà biết về việc này. Các chữ ký và dấu lăn tay trong các "Hợp đồng" này không phải là chữ ký của mình và có dấu hiệu bị giả mạo chữ ký? Theo các bà, đây là hành vi cho thấy từ việc giả mạo chữ ký dẫn đến việc giả mạo các giấy tờ khác của Nhà nước liên quan đến việc đền bù khi thu hồi đất?

Từ những dấu hiệu bất thường này, bà Bồ Thị Kim Loan, Bồ Thị Kim Anh và bà Võ Kim Liên đã gửi đơn tố cáo đến Cơ quan CSĐT Công an TP.Thuận An, hiện đang trong quá trình điều tra, xử lý đơn thư tố giác tội phạm.

Văn phòng UBND tỉnh Bình Dương chuyển vụ việc đến CA tỉnh để xác minh

Theo phản ánh, cho thấy các "Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất" này không có giá trị pháp lý để làm căn cứ xác định quyền sử dụng hợp pháp của ông Bùi Quang Chiến, Nguyễn Văn Hoàng đối với thửa đất nhận chuyển nhượng theo các "Hợp đồng" nêu trên. Điều này càng được khẳng định và xác nhận bởi việc ngày 27/01/2004, UBND tỉnh Bình Dương ban hành Quyết định số 658/QĐ-CT về việc thu hồi đất do các hộ gia đình, cá nhân đang quản lý, sử dụng giao cho Công ty Becamex IDC Corp để bồi thường trong khu Viet Sing và điều chỉnh tại Quyết định số 1624/QĐ-CT ngày 18/04/2005. Tại các Quyết định này vẫn thể hiện tên người sử dụng đất bị thu hồi đất và được đền bù đất khi Nhà nước thu hồi đất là bà Bồ Thị Thu và bà Võ Kim Liên - người đứng tên hợp pháp trên Giấy CNQSDĐ.

Do vậy, việc các bà Bồ Thị Kim Loan và bà Bồ Thị Kim Anh là thành viên của hộ gia đình bà Bồ Thị Thu, đồng thời là những người thừa kế hợp pháp của bà Bồ Thị Thu (bà Thu mất năm 2008) và bà Võ Kim Liên không được nhận bất kỳ quyền lợi nào từ các quyết định thu hồi đất nêu trên, càng cho thấy sự việc có dấu hiệu của hành vi vi phạm Luật Hình sự, cụ thể tại Điều 230, Bộ luật hình sự 2017 quy định về tội "vi phạm quy định về Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất".

Các bà Bồ Thị Kim Loan, bà Bồ Thị Kim Anh, bà Võ Kim Liên đã nộp đơn tố cáo, vì cho rằng hành vi làm giả các "Hợp đồng chuyển nhượng" quyền sử dụng đất, làm giả chữ ký và lăn tay của các bà và các thành viên trong gia đình. Mục đích của hành vi phạm tội là để chiếm đoạt các quyền và lợi ích được Nhà nước đền bù khi Nhà nước thu hồi đất, nên rất cần các cơ quan chưc năng sớm phanh phui, đưa ra ánh sáng.