Rút đơn khởi kiện, nguyên đơn thành bị đơn

Tòa án nhân dân TPHCM cho biết, do nguyên đơn là vợ chồng ông Phan Quý - bà Lê Thị Bích Thủy rút đơn khởi kiện nên đơn vị đã đình chỉ giải quyết yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn. Phía bị đơn là ông Lê Văn Dư có yêu cầu phản tố trong vụ án về việc yêu cầu công nhận hợp đồng (HĐ) chuyển nhượng phần diện tích đất tranh chấp. Đến nay, bị đơn vẫn giữ yêu cầu phản tố nên TANDTP thay đổi địa vị tố tụng giữa các bên. Cụ thể, bị đơn Lê Văn Dư trở thành nguyên đơn và vợ chồng ông Phan Quý từ nguyên đơn trở thành bị đơn.

Theo nội dung vụ án, năm 1999 ông Huỳnh Hữu Lời (SN 1958, ngụ đường Điện Biên Phủ, P.Đa Kao, Q1, TPHCM) chuyển nhượng bằng hình thức giấy tay 3.500m² đất thuộc thửa 504, tờ bản đồ số 40, P15Q. Gò Vấp, TPHCM cho vợ chồng ông Phan Quý (SN 1953) và bà Lê Thị Bích Thủy (SN 1957, cùng ngụ đường Hà Huy Giáp, P.Thạnh Lộc, Q12, TPHCM). Ngày 03-02-2002, vợ chồng ông Quý bán lại 500m² đất cũng bằng "HĐ chuyển nhượng viết tay - không có công chứng" cho ông Khâu Văn Sĩ (SN 1959, ngụ đường Dương Quảng Hàm, P5Q. Gò Vấp).

Đến năm 2005, ông Quý được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ) đối với toàn bộ diện tích 3.500m². Ngày 18-4-2009, vợ chồng ông Quý tiếp tục bán bằng "HĐ chuyển nhượng viết tay - không có công chứng" cho ông Lê Văn Dư (SN 1978) và ông Lê Sĩ Thắng (SN 1984, cùng ngụ đường số 2 - Lê Đức Thọ, P15Q.Gò Vấp) mỗi người 87m² và hứa sẽ thực hiện việc tách thửa toàn bộ phần diện tích đã bán. Tuy nhiên, sau đó hai ông Dư, Thắng nhiều lần nhắc nhưng vợ chồng ông Quý - bà Thủy không thực hiện.

Sau khi nhận chuyển nhượng của vợ chồng ông Quý - bà Thủy, ông Dư và ông Thắng cùng chuyển nhượng lại đất cho ông Sĩ (tổng cộng 674m²). Đến năm 2015, ông Sĩ bán lại toàn bộ 674m² đất cho ông Dư. Nhận chuyển nhượng lại toàn bộ 674m² đất, gia đình các ông Dư, Thắng đã chuyển về đây sinh sống ổn định, không tranh chấp với ai, tiến hành kê khai tạm trú tạm vắng và được chính quyền địa phương cấp số nhà để quản lý.

Ông Lê Văn Dư và Lê Sĩ Thắng có mặt tại TAND cấp cao TPHCM chờ kết quả từ phiên họp giám đốc thẩm

Đến tháng 6-2017, ông Quý khởi kiện ông Dư, ông Thắng, ông Sĩ ra TAND quận Gò Vấp, yêu cầu tòa tuyên các "HĐ chuyển nhượng đất viết tay - không có công chứng" giữa ông Quý với các ông Dư, Thắng, Sĩ trước đây là vô hiệu.

Bản án sơ thẩm số 507/2019/DS-ST ngày 07-11-2019 của TAND quận Gò Vấp đã tuyên hủy HĐ chuyển nhượng đất giữa ông Quý với ông Sĩ, công nhận hai HĐ chuyển nhượng đất giữa ông Quý với ông Dư, ông Quý với ông Thắng. Không đồng ý, các bên kháng cáo. Viện trưởng Viện KSND quận Gò Vấp cũng có kháng nghị bản án sơ thẩm.

Bản án phúc thẩm số 621/2020/DS-PT ngày 01-7-2020 của TANDTP đã tuyên không công nhận việc chuyển nhượng QSDĐ giữa ông Quý với các ông Dư, Sĩ, Thắng; không công nhận việc chuyển nhượng QSDĐ giữa ông Sĩ, Thắng với ông Dư; đồng thời không công nhận QSDĐ của ông Lê Văn Dư đối với 674m². Tòa buộc các bị đơn trả 674m² đất cho nguyên đơn và nhận lại số tiền đã trả cho nguyên đơn trước đây kèm số tiền lãi với lãi suất 9%/năm.

Sau khi tòa tuyên án, uất ức bởi bản án có nhiều khuất tất, một đương sự trong vụ án đã lao ra lan can tòa định nhảy xuống tự tử nhưng được các phóng viên theo dõi phiên tòa kịp thời ngăn lại.

Chiều 24-7-2020, TAND cấp cao tại TPHCM đã mở phiên giám đốc thẩm xem xét vụ tranh chấp HĐ chuyển nhượng đất giữa ông Phan Quý và ông Lê Văn Dư do có kháng nghị của Chánh án TAND cấp cao tại TPHCM. Hội đồng xét xử giám đốc thẩm đã chấp nhận kháng nghị của Chánh án TAND cấp cao, QĐ hủy bản án sơ thẩm số 507/2019/DS-ST ngày 07-11-2019 của TAND quận Gò Vấp và bản án phúc thẩm số 621/2020/DS-PT ngày 01-7-2020 của TAND TPHCM, do kết luận trong bản án, QĐ không phù hợp với những tình tiết khách quan của vụ án và có sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật.

Bên cạnh đó, QĐ giao hồ sơ vụ án cho TAND quận Gò Vấp xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định pháp luật. Nếu không có chứng cứ nào khác để xác định HĐ chuyển nhượng QSDĐ vô hiệu thì phải áp dụng điều 129 Bộ luật Dân sự 2015 để công nhận HĐ chuyển nhượng giữa nguyên đơn Phan Quý với các bị đơn Khâu Văn Sĩ, Lê Sĩ Thắng, Lê Văn Dư.