Theo báo cáo của nhóm tác giả thuộc Viện Đào tạo và nghiên cứu BIDV, 2 năm qua, trong số ngành “chịu đòn” Covid, du lịch là ngành bị tác động mạnh nhất, suy giảm nhiều và nhanh nhất.
Số liệu thống kê cho thấy, hết tháng 11/2021, khách quốc tế đến Việt Nam chỉ đạt khoảng 3,8 triệu lượt, giảm 96,3%. Khách du lịch nội địa giảm 30,1% so với cùng kỳ. Số lượng doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động kinh doanh 11 tháng trong lĩnh vực vui chơi, giải trí tăng 2,4%; lĩnh vực du lịch, dịch vụ, việc làm tăng 19% so với cùng kỳ năm 2020.
Ngành du lịch vừa trải qua 2 năm "đại hạn"
Nhiều công ty đã cắt giảm 50% nhân sự, 90% hướng dẫn viên du lịch quốc tế không có việc làm và thu nhập. Nhiều hướng dẫn viên du lịch phải chuyển nghề sang các dịch vụ liên quan như nấu ăn, bán hàng trực tuyến, shippers…
Tương tự, doanh thu, đóng góp của du lịch suy giảm nghiêm trọng. Năm 2020, doanh thu du lịch lữ hành đạt 17,9 ngàn tỷ đồng, giảm 59,5%; doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống đạt 510,4 ngàn tỷ, giảm 13% so với năm trước. Tình trạng này tiếp tục xảy ra trong năm 2021, khi doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống đến hết 11 tháng đạt 331,5 ngàn tỷ đồng, giảm 26%; doanh thu du lịch lữ hành chỉ đạt 5,6 ngàn tỷ đồng, giảm 63% so với cùng kỳ.
Tuy nhiên, cũng qua đại dịch Covid-19, nhóm nghiên cứu chỉ ra, đã xuất hiện 6 xu hướng du lịch mới.
Đầu tiên là chứng nhận, hộ chiếu vaccine. Để hỗ trợ phát triển và khai thông luồng khách du lịch quốc tế trước tác động dịch Covid-19, nhiều quốc gia đã triển khai giấy phép, chứng nhận tiêm Vaccine, hộ chiếu vaccine. Đây là chìa khóa để mở cửa ngành Du lịch trong nước, đồng thời tạo điều kiện cho khách du lịch quốc tế được đi lại thuận tiện hơn trong đại dịch.
Thực chất giấy chứng nhận, hộ chiếu vaccine sẽ cung cấp thông tin xác thực về tình trạng tiêm phòng đủ liều 2 mũi vaccine theo quy định và có thể cả chứng nhận kết quả xét nghiệm âm tính đối với virus SARS-CoV-2. Nhiều quốc gia đã sử dụng hình thức chứng nhận này dưới các hình thức chứng chỉ số, người dân và du khách đủ điều kiện sẽ được tiếp cận các hoạt động dịch vụ như bảo tàng, rạp chiếu phim, sân vận động và các hoạt động đông người phù hợp quy định.
Du lịch không chạm: Xu hướng này phát triển do dịch Covid-19 dẫn đến nhiều hạn chế tiếp xúc. Du lịch không chạm không chỉ giúp hạn chế tiếp xúc giữa con người với con người mà còn giữa con người với vật dụng, bề mặt nhưng lại tăng khả năng trải nghiệm của khách du lịch với các thiệt bị và công nghệ tự động hóa và gia tăng trải nghiệm thông qua các giác quan khác của con người.
Hành trình du lịch không chạm được thực hiện từ khâu đăng ký qua các phần mềm, hạn chế tiếp xúc các khâu như di chuyển, xếp hàng chờ đợi, các thủ tục khai báo hải quan, thanh toán điện tử, sử dụng nhận diện khuôn mặt tại checkin-checkout khách sạn, du lịch qua các tuyến luồng xanh.
Núi Bà Đen (Tây Ninh), một trong những điểm đến yêu thích của khách du lịch phía Nam
Du lịch chăm sóc sức khỏe kết hợp nghỉ dưỡng: Dịch Covid-19 làm gia tăng nhu cầu kiểm tra, giữ gìn, bảo vệ sức khỏe và chữa bệnh. Nhu cầu khám chữa bệnh tại các quốc gia đang phát triển sẽ gia tăng, tạo dòng chảy du lịch quốc tế từ các vùng có điều kiện y tế đang phát triển sang các vùng có điều kiện, trình độ y tế phát triển hoặc thúc đẩy nâng cấp, phát triển dịch vụ y tế trong nước.
Hoạt động du lịch kết hợp với khám chữa bệnh, các dịch vụ chăm sóc sức khỏe như nghỉ dưỡng, thư giãn, làm đẹp, tập yoga, dưỡng sinh, tắm khoáng nóng để phục hồi và tái tạo tinh thần sẽ có nhu cầu ngày càng tăng và phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai.
Du lịch nội địa, du lịch gần nhà và ngắn ngày: Các hạn chế đi lại, những lo ngại lây nhiễm và không đảm bảo về điều kiện chăm sóc sức khỏe đã, đang kéo du khách trở lại với du lịch nội địa, du lịch gần nhà, gần nơi cư trú và làm việc.
Xu hướng du lịch gần nhà cũng đa dạng với nhiều hình thức khác nhau như du lịch thăm hỏi người thân, bạn bè, về quê; các hoạt động dã ngoại, sinh hoạt cắm trại được tổ chức gói gọn trong phạm vi gia đình, bạn bè người thân do hạn chế tiếp xúc với xã hội bên ngoài. Du lịch gần nhà đem lại một số lợi ích như có thể chủ động lên kế hoạch và thời gian du lịch, tiết kiệm chi phí và an toàn sức khỏe.
Du lịch MCIE: Là du lịch gắn với các sự kiện tổ chức hội thảo, hội nghị, khen thưởng, tổng kết, triển lãm, sự kiện kinh doanh của các tổ chức và doanh nghiệp. Du lịch MICE có lợi thế hơn các loại hình du lịch khác là nó kết hợp được du lịch, nghỉ ngơi thư giãn và làm việc. Các doanh nghiệp, người lao động sẽ tiết kiệm được ngân quỹ thời gian cá nhân trong năm thông qua kết hợp du lịch với các chương trình, kế hoạch công tác định kỳ.
Du lịch MICE cũng có lợi thế tạo được những tour du lịch lớn cho toàn bộ tổ chức, doanh nghiệp vì vậy cũng tạo nguồn thu lớn hơn các loại hình du lịch đơn lẻ, truyền thống. Hiện nay, du lịch MICE là loại hình tạo nguồn thu du lịch rất lớn tại các quốc gia phát triển vì vậy nó sẽ ngày càng phát triển trong giai đoạn phục hồi và tăng trưởng kinh tế tại nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam.
Du lịch thể thao: Đây là loại hình kết hợp giữa các hoạt động, sự kiện thể thao, giải trí với du lịch. Sự hấp dẫn của du lịch thể thao là không bị hạn chế bởi nhiều yếu tố như văn hóa, giới tính, trình độ và có thể hướng đến mọi đối tượng có nhu cầu giải trí.
Du lịch thể thao cũng tạo sự khác biệt với hoạt động du lịch thông thường khác do tạo được trải nghiệm chủ động, trực tiếp cho khách du lịch thay vì các hoạt động nghỉ dưỡng tĩnh lặng và hạn chế hoạt động ngoài trời.