Quy trình cấp "sổ đỏ”
Hộ gia đình ông Tâm có quyền sử dụng 1.822m2 đất tại thửa 159, tờ bản đồ số 11 thuộc xã Thường Thới Tiền (cũ), H.Hồng Ngự. Nguồn gốc đất được cha là ông Phạm Thanh Liêm để lại từ năm 1978. Ông Tâm được UBND H.Hồng Ngự cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN QSDĐ) ngày 18/11/2005.
Trình tự và thủ tục nộp, xét cấp GCN QSDĐ theo đúng quy định. Cụ thể, ngày 14/4/2005, ông Tâm nộp đơn xin cấp GCN QSDĐ tại UBND xã Thường Thới Tiền. Ngày 21/6/2005, UBND xã này công khai "danh sách các trường hợp đủ điều kiện cấp GCN QSDĐ" trong thời gian 15 ngày. Ngày 12/7/2005, ông Tâm lập "tờ khai xác định mốc thời gian sử dụng đất" và được UBND xã Thường Thới Tiền xác nhận về thời gian sử dụng đất: "Nguồn gốc đất do cha là Phạm Thanh Liêm để lại cho con là Phạm Minh Tâm sử dụng từ năm 1978, đến nay không tranh chấp là sự thật". Người ký xác nhận là ông Trần Văn Nghị - Phó Chủ tịch (PCT) UBND xã.
Cùng ngày, ông Nguyễn Phương Tính - Cán bộ địa chính xã Thường Thới Tiền thực hiện việc trích lục bản đồ địa chính thửa đất 159, tờ bản đồ số 11. Qua đó, UBND xã ký xác nhận trên đơn xin cấp GCN QSDĐ của ông Tâm, nội dung: "Nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất: năm 1978; Tình trạng tranh chấp, khiếu nại về đất đai: không; Sự phù hợp với quy hoạch sử dụng đất: phù hợp". Cùng ngày 12/7/2005, UBND xã Thường Thới Tiền phát hành Tờ trình số 219/TT-UB cấp GCN QSDĐ do ông PCT Trần Văn Nghị ký, gửi đến UBND H.Hồng Ngự.
Khu đất tranh chấp của ông Tâm
Ngày 26/8/2005, Chi cục Thuế H.Hồng Ngự ban hành thông báo nộp tiền lệ phí trước bạ nhà, đất. Cùng ngày, ông Tâm đã hoàn thành việc nộp tiền lệ phí trước bạ (theo giấy nộp tiền vào ngân sách Nhà nước số 0006743, ngày 26/8/2005). Ngày 16/11/2005, Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất (VPĐK QSDĐ) thuộc Phòng Tài nguyên môi trường (TN-MT) H.Hồng Ngự xác nhận kết quả thẩm tra: "Đủ điều kiện cấp GCN QSDĐ, diện tích 1.822m2". Cùng ngày, VPĐK QSDĐ xác nhận "bản trích lục bản đồ địa chính thửa đất".
Ngày 17/11/2005, Phòng TN-MT đã thực hiện việc kiểm tra hồ sơ và xác nhận trên đơn xin cấp của ông Tâm, nội dung: "Đủ điều kiện cấp giấy". Người ký xác nhận là ông Nguyễn Trạng Sư - Trưởng phòng TN-MT H.Hồng Ngự. Ngày 18/11/2005, Phòng TN-MT phát hành Tờ trình số 1604/TT/TN-MT "V/v cấp GCN QSDĐ" gửi đến UBND huyện Hồng Ngự. Sau đó, UBND H.Hồng Ngự cấp GCN QSDĐ số AD738063 cho ông Tâm. Người ký phát hành là ông Phan Văn Tắng - PCT UBND H.Hồng Ngự.
Các văn bản "chỏi" nhau
Sau khi có "sổ đỏ”, cho rằng một số hộ dân lấn chiếm, xây nhà trên đất của mình, ông Tâm đã làm đơn khởi kiện đến TAND H.Hồng Ngự. Vụ án dân sự được thụ lý lần đầu số 106/2010/TLDS-ST ngày 07/10/2010. Sau đó, được đưa ra xét xử sơ thẩm, đến cấp phúc thẩm bị hủy, rồi xét xử lại (tổng cộng có 3 lần xét xử sơ thẩm, 3 lần xét xử phúc thẩm). Trong đó, TAND H.Hồng Ngự đã có văn bản hỏi về nguồn gốc đất của ông Tâm. Cơ quan chuyên môn là Phòng TN-MT H.Hồng Ngự tại công văn số 60/P.TNMT ngày 17/3/2011 có nội dung: "Việc cấp GCN QSDĐ cho hộ ông Tâm, có số vào sổ H00797 được UBND huyện ký ngày 18/11/2005, đúng trình tự và thủ tục của Luật Đất đai hiện hành. Tại thời điểm cấp GCN QSDĐ có công khai tại UBND xã, trụ sở Ban nhân dân các cấp".
Tuy nhiên, ngày 25/7/2011 và 13/3/2013, UBND H.Hồng Ngự có phát hành, gửi đến TAND H.Hồng Ngự 2 công văn số: 520/UBND-HC, 235/UBND-HC "về việc cung cấp thông tin cho TAND huyện". Theo đó, UBND H.Hồng Ngự khẳng định: Việc UBND huyện cấp GCN QSDĐ cho hộ ông Tâm ngày 18/11/2005 là... chưa phù hợp quy định pháp luật về đất đai, vì vào thời điểm cấp GCN QSDĐ đã có nhà của 5 hộ ông Văn Văn Thối, bà Lê Thị Út, bà Văn Thị Nương, ông Võ Văn Giúp và bà Văn Thị Hoa. Lý do, cán bộ địa chính xã không khảo sát, đo đạc thực tế mà xác lập thủ tục trình cấp có thẩm quyền cấp GCN QSDĐ cho hộ ông Tâm.
Điều đáng nói, người ký phát hành 2 công văn nêu trên là ông Nguyễn Trạng Sư - nguyên PCT UBND H.Hồng Ngự giai đoạn năm 2011 - 2013, cũng chính là nguyên Trưởng phòng TN-MT năm 2005 (là người đã ký xác nhận kiểm tra hồ sơ ngày 17/11/2005 trên đơn xin cấp GCN QSDĐ của ông Tâm, cũng là người ký tờ trình số 1604/TT/TN-MT ngày 18/11/2005 của Phòng TN-MT trình UBND H.Hồng Ngự cấp GCN QSDĐ cho ông Tâm). Ngoài ra, cơ quan phát hành 2 công văn trên là UBND H.Hồng Ngự, cũng chính là Cơ quan đã xem xét, duyệt và ký cấp GCN QSDĐ cho ông Tâm từ năm 2005.
Tòa sơ thẩm đưa 2 công văn nêu trên làm cơ sở giải quyết vụ án và đã tuyên hủy một phần GCN QSDĐ của ông Tâm và TAND tỉnh Đồng Tháp đã tuyên giữ nguyên bản án sơ thẩm. Ngày 07/11/2016, UBND H.Hồng Ngự ban hành Quyết định số 10062/QĐ-UBND và thu hồi 1.060,5m2 thuộc một phần thửa đất mà ông Tâm đã được cấp GCN QSDĐ trước đó.
Ông Tâm cho rằng, từ việc thiếu trách nhiệm trong khi thi hành công vụ của cán bộ địa chính, UBND xã Thường Thới Tiền, VPĐK QSDĐ, Phòng TN-MT, UBND H.Hồng Ngự đã làm khổ chủ thiệt hại. Cụ thể là: không thực hiện khảo sát, đo đạc thực tế thửa đất, xác nhận ranh mốc, người đang sinh sống, người sở hữu nhà và tài sản trên đất; không thực hiện việc thẩm tra, kiểm tra hồ sơ mà đã xác lập thủ tục trình, xem xét, duyệt và ký cấp GCN QSDĐ không phù hợp quy định pháp luật, gây thiệt hại cho ông Tâm là bị thu hồi 1.060,5m2 đất. Theo ông Tâm, giá đất thị trường hiện nay khoảng 8 triệu đồng/m2, do đó giá trị thiệt hại khoảng hơn 8 tỷ đồng.
Né tránh giải quyết khiếu nại?
Ngày 15/3/2024, ông Tâm gửi văn bản yêu cầu các cơ quan, lãnh đạo tỉnh Đồng Tháp chỉ đạo kiểm tra xử lý, giám sát việc thực hiện khắc phục hậu quả, bồi thường thiệt hại và thông báo để công dân được biết đối với các vi phạm quy định của một số cơ quan, cán bộ thuộc H.Hồng Ngự. Theo thông tin tra cứu vận đơn trên website https://ems.com.vn/tra-cuu/tra-cuu-buu-gui (của Tổng Công ty Chuyển phát nhanh Bưu Điện) thì đến ngày 19/3/2024, các cơ quan đã nhận được văn bản đề nghị của ông Tâm.
Ngày 24/5/2024, ông Tâm tiếp tục gửi văn bản đề nghị (Lần 2) đến nhiều cơ quan của tỉnh Đồng Tháp. Đến ngày 26/6/2024, ông Tâm nhận được phiếu hướng dẫn số 232/BTCD của Ban tiếp công dân, Văn phòng UBND tỉnh Đồng Tháp. Theo đó, đơn vị này đề nghị ông Tâm gửi đơn đến Tòa án để giải quyết.
Theo khổ chủ, các cơ quan này đã không thực hiện thủ tục trả lời đơn khiếu nại của công dân theo quy định tại Điều 28, Luật Khiếu nại 2011. Khi nhận được văn bản đề nghị của công dân, UBND tỉnh Đồng Tháp đã không tiến hành kiểm tra, xác minh sự việc cũng như không triệu tập đương sự và các cơ quan, cá nhân có liên quan để giải quyết theo quy định mà lại có hành vi né tránh giải quyết đề nghị của công dân, bao che các sai phạm của cán bộ địa phương.