Hạ tầng trì trệ
Ngày 15-3-2001, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định 282/QĐ-TTg thu hồi 825.280m2 đất tại P.Phước Long A và P.Phước Bình (Q9 - nay là TP.Thủ Đức) giao cho Công ty Xây dựng và Dịch vụ nhà quận 10 (gọi tắt là Công ty Địa ốc 10) sử dụng 785.529m2 đất trong diện tích thu hồi để xây dựng hạ tầng trục chính KDC Bắc Rạch Chiếc.
Hạ tầng trục chính có 5 hạng mục, bao gồm 2 cái cầu và 3 tuyến đường chính, đó là các tuyến Đông - Tây, từ Xa lộ Hà Nội vào KDC đô thị mới; tuyến Bắc - Nam, dự kiến nối liền qua khu đô thị thẳng lên sân golf và tuyến Ven Sông.
Công ty Địa ốc 10 có 2 nhiệm vụ chính là bồi thường cho người dân bị ảnh hưởng bởi dự án và xây dựng trục chính. Xây dựng xong, Công ty Địa ốc 10 bàn giao toàn bộ diện tích đất trên cho UBND TPHCM để UBND thành phố giao đất, cho thuê đất đối với các nhà đầu tư (NĐT) thứ cấp. Thời gian thực hiện dự án đến quý IV năm 2003.
Ngày 30-6-2004, UBND TPHCM có Quyết định 3192/QĐ-UB về thu hồi và giao đất cho Công ty Địa ốc 10 diện tích 308.104m2 để thực hiện dự án thành phần trong dự án xây dựng hạ tầng trục chính KCD Bắc Rạch Chiếc. Tuy nhiên, đã 20 năm trôi qua, nhiều hạng mục của dự án này vẫn nằm trên giấy. Công tác đền bù mới đạt 88,23%.
Sau 20 năm được phê duyệt, dự án KDC Bắc Rạch Chiếc vẫn "trùm mền"
Khảo sát tại dự án cho thấy CĐT mới thi công xong 2 cái cầu và tuyến Bắc - Nam. Tuyến Đông - Tây và tuyến Ven Sông mới thi công được khoảng 60%. Nhiều tuyến đường được thi công theo kiểu "da beo", chỗ thảm nhựa, chỗ chưa, mặt đường lồi lõm, đá bi, đá dăm nham nhở; vỉa hè đầy đất, đá, nhộm nhoạm. Xung quanh dự án có nhiều bãi đậu xe container, xe tải. Mỗi ngày có hàng trăm chiếc xe siêu tải trọng vào ra vận chuyển hàng hóa khiến đường sá ngày càng xuống cấp. Trong dự án có một bãi tập kết vật liệu xây dựng quy mô "khủng" hoạt động nhộn nhịp khiến việc đi lại của người dân rất khó khăn.
Dự án cũng chưa hoàn thiện hệ thống chiếu sáng và thoát nước, tiềm ẩn nguy cơ bị ngập nước về mùa mưa và dễ bị kẻ xấu lợi dụng hoạt động trộm cướp vào ban đêm. Tại dự án còn có hàng chục ngôi nhà lụp xụp được dựng tạm bợ, mưa dột, nắng hầm, trông không khác một khu ổ chuột ở cửa ngõ thành phố. Hàng chục ngàn mét vuông "đất vàng" bị "ngâm" một cách phung phí và trở thành bãi chăn thả trâu, bò và nơi chứa xà bần, rác rưởi, gây ô nhiễm môi trường.
Năm 2007, Công ty Địa ốc 10 đã liên doanh với Công ty TNHH phát triển DaeDong (Hàn Quốc) để xây dựng chung cư cao tầng. Thời gian hoàn tất xây dựng công trình và đưa vào khai thác, sử dựng trong vòng 36 tháng sau ngày ký hợp đồng, nhưng đến nay dự án này vẫn chưa triển khai. Không những thế, sau khi được giao đất, Công ty Địa ốc 10 còn ký hợp đồng kinh tế với một số công ty khác để thực hiện đầu tư hạ tầng các dự án thành của trục chính. Lợi dụng hợp đồng này, nhiều công ty cho rằng mình được quyền phân lô bán nền đất cho khách hàng. Thế nhưng sau hơn chục năm ròng rã mua đất, nhiều khách hàng vẫn không nhận được đất mình mua.
Mỏi mòn chờ nhận đất
Bà Phan Thị Tâm (trú ở P.An Phú, Q2 (cũ) - nay là TP.Thủ Đức) cho biết, năm 2007, bà ký hợp đồng góp vốn với Công ty TNHH TM - XD - Kinh doanh nhà Kỳ Lâm (gọi tắt là Công ty Kỳ Lâm - một đối tác của Công ty Địa ốc 10) để nhận nền đất số D33, diện tích 216m2, giá 1,5 tỷ đồng, tại dự án Bắc Rạch Chiếc. Vốn góp được chia làm 4 lần. Trong vòng 90 ngày sau khi góp vốn lần 3, hai bên sẽ cắm mốc, giao đất. Hợp đồng là vậy, nhưng 15 năm nay bà Tâm vẫn chưa nhận được đất của mình. Nhiều lần bà yêu cầu Công ty Kỳ Lâm giao đất, nhưng công ty này viện nhiều lý do để trì hoãn.
Mới đây, Công ty Kỳ Lâm đề xuất thanh lý hợp đồng góp vốn với khách hàng. Lãi suất được tính 10%/năm cho khách hàng đã đóng đúng tiến độ và 7%/năm cho khách hàng chưa đóng đủ. Hoặc khách hàng tiếp tục mua sản phẩm của dự án, CĐT sẽ ưu tiên bán sản phẩm của dự án với giá thực tế tại thời điểm được quyền kinh doanh khi công ty đã hoàn thành các thủ tục theo luật định.
Bà Lê Thị Như Quỳnh (trú P12Q4) phản ánh, năm 2006, bà góp vốn với Công ty Địa ốc 10 để công ty này chuyển nhượng mảnh đất L25, diện tích 316m2 thuộc KDC Bắc Rạch Chiếc với giá 1,48 tỷ đồng. Bà đã thanh toán 80% giá trị hợp đồng, nhưng suốt 16 năm qua bà vẫn không nhận được đất. Năm 2010, ông Nguyễn Viết Long (trú P22, Q.Bình Thạnh) nhận chuyển nhượng của Công ty Địa ốc 10 nền đất L32, diện tích 682m2, KDC Bắc Rạch Chiếc với giá hơn 2,59 tỷ đồng. Ông Long thanh toán 80% giá trị hợp đồng, nhưng suốt 12 năm nay vẫn chưa nhận được đất.
Tương tự, năm 2006, ông Trần Ngọc Mạnh (trú P10Q10) mua một nền đất, diện tích 360m2 tại dự án Bắc Rạch Chiếc. Ông đã thanh toán hơn 80% giá trị hợp đồng, nhưng 16 năm nay, ông vẫn chưa nhận được đất. Mảnh đất của ông hiện đang trở thành nơi tập kết cát, đá, vật liệu xây dựng của một doanh nghiệp không rõ từ đâu tới.
Ông Mạnh bức xúc, không chỉ ông, hầu hết khách hàng mua đất tại dự án KDC Bắc Rạch Chiếc đã thanh toán cho CĐT từ 80% - 95%, thậm chí có người đã thanh toán hết. Nhưng hơn chục năm nay, người dân chờ dài cả cổ vẫn không nhận được đất. Trong khi đất đai nằm phơi nắng, phơi sương, nhiều cụ già 80 tuổi phải đi thuê nhà bên ngoài. Bà con xây nhà thì không được mà bán chẳng ai dám mua vì pháp lý không rõ ràng. Nhiều người làm liều xây nhà để ở, nhưng lại không được cấp số, phố không tên, cư dân không được nhập hộ khẩu, con em đi học không được đến trường đúng tuyến...
Được biết, những sai phạm tại dự án Bắc Rạch Chiếc đã được Thanh tra Chính phủ, Thanh tra thành phố và nhiều cơ quan chức năng vào cuộc thanh tra, kiểm tra. UBND thành phố có nhiều văn bản chỉ đạo, đốc thúc các đơn vị sớm tháo gỡ vướng mắc, nhưng đến nay dự án vẫn chậm triển khai. Trao đổi với phóng viên, ông Phan Bá Thái, Tổng giám đốc Công ty Địa ốc 10 cho biết: "Khách hàng bỏ ra một số tiền lớn mua đất với mong muốn có được một nền nhà để xây dựng, nhưng hơn chục năm trời mà không nhận được đất, họ bức xúc là đúng. Tuy nhiên, do công tác đền bù chậm và do bị tranh chấp khiến dự án bị thanh tra, kiểm tra. Vừa qua, công ty kiến nghị Thanh tra Chính phủ yêu cầu Cơ quan Cảnh sát điều tra sớm có kết luận liên quan đến dự án. Đề nghị UBND TP.Thủ Đức và UBND thành phố hỗ trợ CĐT trong việc đền bù cho bà con. Sau khi có mặt bằng, công ty sẽ tiến hành thi công hạ tầng và giao đất cho những trường hợp đã ký hợp đồng mua đất trước đây".