Chưa cân đối được ngân sách thì khó nghĩ đến việc tăng lương

Theo ông Hiển, hiện Uỷ ban vẫn có hai luồng ý kiến xung quanh đề xuất tăng lương của một số đại biểu Quốc hội.

Phóng viên: Vậy đa số Thường trực Uỷ ban nghiêng về phương án nào, thưa ông?

Ông Phùng Quốc Hiển: Vấn đề tăng lương hiện đang có hai luồng ý kiến khác nhau. Nhóm ý kiến thứ nhất cho rằng chúng ta chưa thể có điều kiện tăng lương một cách căn cơ, chỉ đảm bảo được chế độ cho người có mức lương dưới 2,34 như nghị quyết trước của Quốc hội và những người hưởng lương hưu được tăng 8% từ năm nay và chúng ta tiếp tục duy trì chế độ đó.

Còn bổ sung thêm hướng tăng với những người hưởng lương hưu trước năm 1995, có mức thu nhập dưới 2 triệu sẽ được tính toán. Thứ ba là xem xét với giáo viên mầm non để họ đạt được mức lương cơ bản. Đợt này Chính phủ tính toán thêm nhóm đối tượng này.

Còn với nhóm đối tượng có hệ số lương từ 2,34 trở lên mà thực hiện tăng lương thì chính phủ thấy khó khăn. Để tính toán việc chi lương thì phải xem xét nguồn ở đâu mà theo tinh thần của QH, khi quyết định một chính sách mới, anh phải chỉ ra được nguồn đó từ đâu.

Vậy nên tính toán lại thì thấy nguồn thu của chúng ta chưa ổn. Đầu tiên, về giá dầu, ta vẫn dự báo những năm trước đây ở mức 100USD/thùng nhưng giờ thì giá xuống chỉ còn 43-47USD, bình quân năm nay chắc chỉ đạt 50 USD mà mức này, như báo cáo của Chính phủ và Uỷ ban Tài chính - Ngân sách thì chúng ta đã hụt thu ngân sách 61.000 tỷ đồng vào ngân sách trung ương. Ngân sách địa phương thì vẫn tăng thu được. 

Ông Phùng Quốc Hiển trả lời báo chí bên hành lang Quốc hội - Ảnh: Hải Triều

Vậy nếu ngân sách địa phương tăng để bù đắp thì đối trừ xong ngân sách nhà nước vẫn hụt thu 3 - 4 nghìn tỷ đồng nữa. Chính phủ đang quyết tâm để hoàn thành. Nhưng điều đó cho thấy nguồn thu từ dầu là khó khăn, không mong chờ khả năng này nữa.

Về thu nội địa, 2016 là năm tất cả chính sách thuế của ta vào thời điểm thực hiện như thuế thu nhập DN, sẽ xuống chỉ còn 22%. Huy động GDP của ta ngày càng thấp đi, giai đoạn trước huy động GDP là 28,4% nhưng giai đoạn này chỉ còn khoảng 21% thôi mà ngay 2015 này huy động thuế vào GDP chỉ còn 19%.

Như vậy phải thấy là khả năng thu ngân sách rất khó khăn. Ta cũng mừng vì như thế tạo điều kiện cho DN và hỗ trợ đời sống nhân dân lúc khó khăn này nhưng như thế thì rõ ràng nguồn thu cũng giảm.

Phóng viên: Nhưng báo cáo của Chính phủ có khẳng định sẽ tăng hay còn để ngỏ, thưa ông?

Ông Phùng Quốc Hiển: Chính phủ nói sẽ cố gắng để khai thác từ các nguồn thu, trong đó có chống thất thu nhất là chống nợ đọng thuế để có nguồn tăng lương nhưng trong năm nay thôi, còn giải quyết tiền lương phải làm trong cả quá trình dài, không thể năm nay có thì tăng lương, năm sau không có thì thôi. Cần phải tính toán trong cả quá trình trung hạn. Đó là điểm mà ta thấy nguồn thu của ta khó đáp ứng.

Chính phủ đã thể hiện rõ quan điểm là trong năm 2015 thì xin quốc hội không bàn tăng lương và 50% thành viên UB Tài chính Ngân sách đồng ý quan điểm này, nghĩa là để sang năm 2016, khi tình hình, khả năng xem những tháng đầu năm giá dầu thế nào, khả năng thu ngân sách của chúng ta thế nào thì sẽ xin ý kiến Quốc hội về cả kế hoạch lương cho giai đoạn tới, có thể trình vào kỳ họp đầu năm (tức tháng 3-2016).

Tuy nhiên, cũng có ý kiến trong Uỷ ban đề nghị phải đưa vấn đề này vào thực hiện ngay, thời điểm tăng lương có thể là 1-5 hoặc 1-7-2016 nhưng chắc chắn phải thực hiện. Khi đó thì cần phải huy động 10.000 tỷ đồng nữa mà ta chưa biết nguồn ở đâu.

Luồng quan điểm này cho rằng cứ giao trên cơ sở mặt bằng ngân sách đã giao cho các bộ, ngành, địa phương thì các cơ quan này phải tiết kiệm chi tiêu của mình từ xăng xe, điện, nước, hội nghị, hội thảo để đảm bảo cho phần tăng lương này.

Tuy nhiên, phương án này cũng chỉ mang tính chất ngắn hạn. Nói chung, phương án nào cũng có mặt nọ, mặt kia nhưng đảm bảo để đến tháng 11-2016 thực hiện tăng lương tôi cho là an toàn.

Phóng viên: Đại biểu Nguyễn Văn Tiên (Hà Nam) nói có 4 triệu người ăn lương nhà nước như thế này mà cứ đòi tăng thì những người khác thế nào? Là một người cũng ăn lương nhà nước, ông có đồng cảm với quan điểm này?

Ông Phùng Quốc Hiển: Thực ra câu chuyện lương và thu nhập luôn là câu chuyện của cuộc sống, của con người và ai cũng vậy thôi, cũng đều mong muốn có được thu nhập cao hơn, nhưng trong điều kiện ngân sách khó khăn thì chi tiêu liên quan đến tiền lương chúng ta phải hết sức thận trọng, phải tính đến yếu tố cân đối của ngân sách.

Chưa cân đối ngân sách được thì đừng nghĩ chuyện đó vì chúng ta có rất nhiều bài học của các nước rồi. Như Hy Lạp chẳng hạn, trong khi nợ như vậy, thu chi ngân sách như vậy mà vẫn tăng lương, tăng phúc lợi xã hội quá mức thì sẽ dẫn tới đổ vỡ, nợ công. Khi đó, việc mất ổn định xã hội còn đáng lo hơn nhiều.

Phóng viên: Xin cảm ơn ông!