Đó là từ ngày 3 đến ngày 7-2-1930, Hội nghị hợp nhất 3 tổ chức cộng sản tại Cửu Long, Hồng Kông, Trung Quốc dưới sự chủ trì của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, sáng lập ra Đảng Cộng sản Việt Nam - nhân tố quyết định nhất thắng lợi của Cách mạng Việt Nam.
Trong điều kiện hoạt động bí mật, buổi đầu hội nghị họp tại phòng ở của một công nhân nghèo. Có phiên họp ngay tại khán đài sân vận động của địa phương, trong một trận bóng đá. Tham gia hội nghị có đại biểu Đông Dương Cộng sản Đảng; đại biểu An Nam Cộng sản Đảng. Đại biểu Đông Dương Cộng sản liên đoàn chưa đến kịp. Trước đó, Đảng Cộng sản nào cũng muốn mình là đại biểu của giai cấp công nhân Việt Nam.
Sau 5 ngày tranh luận sôi nổi, các đại biểu đều tán thành đạo lý của người chủ trì Nguyễn Ái Quốc. Đó là: vô sản các nước còn phải liên hiệp lại, huống hồ vô sản trong một nước. Vì vậy nước Việt Nam không thể có 3 Đảng Cộng sản, do đó, chúng ta phải đoàn kết giai cấp, đoàn kết toàn dân để đấu tranh giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp. Để đạt mục đích ấy, phải thống nhất tư tưởng và tổ chức.
“Chính cương của Đảng phải là:
- Dân tộc độc lập.
- Nhân dân tự do.
- Dân chúng hạnh phúc.
- Tiến tới chủ nghĩa xã hội” (*)
Hội nghị nhất trí thành lập một đảng thống nhất là Đảng Cộng sản Việt Nam. Hội nghị ủy quyền cho các đại biểu thay mặt Quốc tế Cộng sản trở về nước tiến hành hợp nhất các tổ chức cộng sản, cử ra Ban Chấp hành Trung ương Đảng lâm thời. (Ngày 24-2-1930, Đông Dương Cộng sản liên đoàn chính thức gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam). Hội nghị thành lập Đảng thông qua 5 văn kiện cơ bản do Nguyễn Ái Quốc khởi thảo. Các văn kiện này tuy hết sức vắn tắt, song đã tập trung đầy đủ tính cách mạng, khoa học và thực tiễn. Đó không chỉ là sự vận dụng sáng tạo, mà còn có sự bổ sung và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, hoạch định đúng đường lối chiến lược và phương pháp cách mạng Việt Nam.
Mặc dầu phải trải qua nhiều sóng gió, thử thách, các văn kiện đó đã trở thành Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng ta, đặt nền tảng cho sự phát triển đường lối và các Cương lĩnh của Đảng trong những thời kỳ cách mạng tiếp theo. Mới nhất là Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011) được thông qua tại Đại hội XI, năm 2011.
Ngay khi ra đời, Đảng đã giương cao ngọn cờ cách mạng, đoàn kết và lãnh đạo toàn dân tiến lên đấu tranh giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp. Màu cờ đỏ của Đảng chói lọi như Mặt Trời mới mọc xé tan màn đêm nô lệ đen tối, soi đường dẫn lối cho nhân dân vững bước tiến lên. Đảng đã lãnh đạo cuộc Cách mạng tháng Tám thành công; lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Pháp và cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước thắng lợi, mở ra thời kỳ cả nước độc lập, hòa bình, thống nhất đi lên CNXH.
Đến hôm nay toàn Đảng, toàn dân vui mừng kỷ niệm lần thứ 86 ngày Đảng ra đời trong không khí mừng Xuân, mừng Đại hội Đảng XII năm 2016 thành công rực rỡ. Một đại hội khởi sắc niềm tin và hy vọng vào một thời kỳ đất nước tiếp tục đi lên mạnh mẽ hơn nữa trong đổi mới toàn diện, đồng bộ. Mùa xuân Bính Thân 2016 này chắc chắn mở ra những thành công, đột phá mới trong việc thực hiện tư tưởng cơ bản của Đại hội XII là: Tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; phát huy sức mạnh toàn dân tộc, dân chủ XHCN; đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; phấn đấu sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.
Tuy nhiên, để có được niềm tin ấy, toàn Đảng, toàn dân ta đều phải trải qua những thử thách và cố gắng lớn lao. Trong mấy năm qua, Đảng ta vẫn nhận định: Bên cạnh kết quả đạt được, công tác xây dựng Đảng vẫn còn không ít hạn chế, yếu kém, thậm chí có những yếu kém khuyết điểm kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ chậm được khắc phục, làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Đảng; nếu không được sửa chữa sẽ là thách thức đối với vai trò lãnh đạo của Đảng và sự tồn vong của chế độ. Niềm tin là một vấn đề quyết định thắng lợi của sự nghiệp đổi mới hôm nay.
Trong những ngày Đại hội XII họp, có một trận rét hại hiếm có xảy ra trên đất nước ta. Không ít nơi băng tuyết phủ đầy với giá lạnh buốt thấu xương. Nhưng cơn giá lạnh của trời đất vẫn không thể làm giảm bớt sức nóng quan tâm của cán bộ, đảng viên, của nhân dân đến sự kiện chính trị lớn nhất trong năm mới 2016 - Đại hội Đảng XII. Những quyết sách lớn của Đảng, nhất là tin tức nhân sự cấp cao là đỉnh điểm của mối quan tâm, liên tục được cập nhật trên các trang báo, mạng xã hội. Hàng trăm bài báo, ý kiến trong nước, ngoài nước phân tích tình hình, đồn đoán, nêu ra khá nhiều kịch bản khác nhau về người đứng đầu, về đội ngũ cán bộ, đảng viên chủ chốt của quốc gia, và tương lai đất nước... Hiếm có đại hội nào của Đảng được theo dõi với nhiều hồi hộp, kịch tính và lo âu như thế.
Sau hơn tám ngày làm việc nghiêm túc, khẩn trương với tinh thần “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đổi mới”, Đại hội XII đã hoàn thành tốt đẹp tất cả các nội dung, khía cạnh của một Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng. Đại hội đã thảo luận sôi nổi, thẳng thắn, dân chủ và nhất trí cao thông qua 5 văn kiện quan trọng. Các văn kiện này đều đã được chuẩn bị bài bản, hết sức công phu, đã được hoàn thiện sau khi tiếp thu hàng triệu ý kiến đóng góp của cán bộ, đảng viên, của nhân dân ta ở khắp trong và ngoài nước. Các văn kiện đó thật sự là kết tinh trí tuệ của Đảng và lòng dân, xứng tầm định hướng cho đất nước tiếp tục phát triển bền vững hơn nữa.
Với tinh thần tập trung dân chủ cao độ, trải qua bàn thảo, cân nhắc trong 4 Hội nghị Trung ương, từ 11 đến 14, đến Đại hội XII, các đại biểu đã thật sự sáng suốt lựa chọn và bầu được các đồng chí đủ tiêu chuẩn, xứng đáng vào BCHTƯ Đảng, Bộ Chính trị và Ban Bí thư. Đường lối và nhân sự của Đảng đúng đắn là những căn cứ vững chắc của sự khởi sắc niềm tin và hy vọng vào tương lai.
Tết và mùa Xuân Bính Thân đang đến sẽ mở ra một thời kỳ mới với nhiều điều mới mẻ, tốt đẹp, an lành. Ấn tượng về một điểm mới trong đại hội lần này là có nhiều gương mặt mới, trẻ, và nhiều cán bộ nữ đã được bầu vào Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Trong giờ phút ra mắt quốc dân đồng bào, thay mặt BCHTƯ Đảng khóa XII, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh thông điệp của tập thể lãnh đạo Đảng gửi tới cả dân tộc, gói gọn trong mấy chữ: Gần dân, trọng dân, vì dân, nói đi đôi với làm. Dân chính là gốc của nước, gốc của mọi vấn đề. Hợp lòng dân thì mọi việc sẽ thành công.
Sức sống mùa xuân, sức mạnh đoàn kết, tính cách mạng, khoa học, sáng tạo của Đảng bắt đầu từ mùa xuân sinh thành Đảng Cộng sản Việt Nam đến Đại hội XII này đã được trao chuyền, tiếp nối, dâng cao để đưa nhân dân tiếp tục đi lên trên con đường trường chinh đến tương lai rực rỡ huy hoàng với Độc lập - Tự do - Hạnh phúc mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra.
(*) Trần Dân Tiên: Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ tịch, NXB Sự Thật, Hà Nội, 1975, tr79.