Đắk Nông là tỉnh tách ra từ tỉnh Đắk Lắk năm 2004, có 8 đơn vị hành chính, bao gồm: TX. Gia Nghĩa và các huyện: Cư Jut, Krông Nô, Đắk Glong, Đắk Song, Tuy Đức, Đắk Mil, Đắk Rlấp với tổng diện tích tự nhiên: 6.516m2, trong đó 47% là diện tích đất nông nghiệp; dân số khoảng 687.000 người (số liệu năm 2016), thuộc nhóm tỉnh nghèo của cả nước.
Theo bảng cân đối dự toán ngân sách địa phương năm 2017 của tỉnh Đắk Nông, thể hiện: tính đến hết tháng 6-2017, tổng thu ngân sách nhà nước toàn tỉnh thực hiện được là hơn 860 tỷ đồng. Dự kiến, trong năm 2017, chỉ tiêu thu ngân sách toàn tỉnh phấn đấu thực hiện là 1.650 tỷ đồng (trong đó, riêng thuế, phí, lệ phí là hơn 1.330 tỷ đồng). Trong khi đó, chi ngân sách địa phương là 5.218.807 tỷ đồng.
Ngay sau khi thông tin về việc UBND tỉnh này có kế hoạch xin Trung ương 900 tỷ đồng để xây quảng trường đã nhận được nhiều ý kiến trái chiều, đa phần là không đồng tình.
Ngày 16-11-2017, ông Ngô Xuân Lộc - Chánh văn phòng, người phát ngôn của UBND tỉnh Đắk Nông đã trao đổi với báo chí về vấn đề trên. Ông Lộc cho rằng, thông tin trên là chưa chính xác. Cụ thể, việc xây dựng quảng trường chỉ là một phần nhỏ trong tổng thể dự án quy hoạch quy mô lớn nhằm thay đổi bộ mặt đô thị TX.Gia Nghĩa. Đến thời điểm này, tỉnh Đắk Nông chưa có văn bản kiến nghị Chính phủ về vấn đề này.
Theo ông Lộc, hiện tỉnh Đắk Nông đang trong quá trình xây dựng và hoàn thiện dự án Đường kè kết hợp quảng trường tại trung tâm TX.Gia Nghĩa. Quy mô dự án khoảng 19,5 ha, gồm 3 hợp phần. Hợp phần 1 là giải phóng mặt bằng và bố trí tái định cư cho 212 hộ dân đang sinh sống trong điều kiện nhà ở chưa kiên cố, tạm bợ; không phù hợp với quy hoạch khu dân cư đô thị, có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, ô nhiễm nguồn nước hồ trung tâm TX.Gia Nghĩa - nguồn vốn thực hiện ước khoảng 665 tỉ đồng.
Trung tâm thị xã Gia Nghĩa
Hợp phần 2 là xây dựng đường kết nối hạ tầng; ước đầu tư khoảng 121 tỉ đồng; Hợp phần thứ 3 gồm các hạng mục san lấp, hạ tầng kỹ thuật và kiến trúc, xây dựng quảng trường làm nơi sinh hoạt công cộng và tổ chức các hoạt động của tỉnh với diện tích khoảng 1,7 ha; ước đầu tư 110 tỉ đồng. Tổng dự án gần 900 tỷ đồng. “Do dự án còn nằm trong giai đoạn khái toán nên con số chưa thực sự chuẩn xác. Địa phương còn phải thực hiện nhiều bước lập dự án khả thi, có sự thẩm tra của các bộ, ngành liên quan mới có con số chính xác trước khi trình Thủ tướng Chính phủ phê chuẩn”, ông Lộc nói.
Về mục tiêu của dự án Đường kè kết hợp quảng trường, ông Lộc cho biết, nhằm kết nối, thúc đẩy cho hơn 1.000 ha phía đông khu vực hồ trung tâm TX.Gia Nghĩa phát triển, thu hút đầu tư trở thành khu dân cư; xây dựng đô thị Gia Nghĩa thành trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa và là động lực cho sự phát triển kinh tế, xã hội các địa phương của tỉnh.
Đồng thời bố trí cho hơn 200 hộ dân ổn định cuộc sống, yên tâm phát triển sản xuất; tạo lập nơi sinh hoạt cộng đồng, sinh hoạt chính trị, văn hóa thông qua các hoạt động, tổ chức sự kiện của tỉnh và TX.Gia Nghĩa. Cơ sở để tỉnh Đắk Nông xây dựng dự án trên là dựa theo Quyết định số 1942/QĐ - TTg ngày 22-10-2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt quy hoạch phát triển tổng thể kinh tế - xã hội tỉnh Đắk Nông đến năm 2020, nội dung nêu rõ: “Trước mắt tập trung đầu tư hoàn chỉnh cơ sở hạ tầng thị xã Gia Nghĩa xứng tầm vóc đô thị tỉnh lỵ - là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật của tỉnh. Đến năm 2015 sẽ nâng cấp thành đô thị loại III và trở thành thành phố trực thuộc tỉnh trước năm 2020”.
Tuy nhiên, dư luận cho rằng, việc xây quảng trường ở trung tâm TX.Gia Nghĩa thời điểm này không thực sự cần thiết. Theo lý giải của nhiều người, Đắk Nông chủ yếu phát triển kinh tế nông nghiệp, hầu hết dân số tập trung sinh sống tại các huyện, các xã vùng sâu, vùng xa, đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn về ăn, mặc, đi lại, học hành... TX. Gia Nghĩa là nơi đặt các trụ sở cơ quan nhà nước, nơi làm việc của hầu hết các cán bộ công chức, chưa được biết đến là điểm tham quan, du lịch. Chỉ khi có việc cần, người dân mới đến TX. Gia Nghĩa.
Vậy xây quảng trường cho ai sử dụng hay “năm thì mười họa” mới có lễ hội, sự kiện?. Liệu dự án Đường kè kết hợp quảng trường nói trên có phải là ý nguyện của người dân Đắk Nông hay không? Trong khi đó, thực tế rất nhiều vấn đề cần làm ở tỉnh này có ý nghĩa thiết thực với người dân như: củng cố hệ thống kênh mương, khắc phục nguồn nước tưới, nước sinh hoạt, chất lượng y tế, giáo dục, đường xá...
Vị trí thị xã Gia Nghĩa - tỉnh Đắk Nông
Một người dân bày tỏ: “Chúng tôi mong muốn lãnh đạo quan tâm, triển khai thực hiện những dự án, công trình có ý nghĩa thiết thực để phát triển kinh tế, tạo nguồn sống ấm no, hạnh phúc cho người dân chứ không phải cái quảng trường cho bằng các tỉnh khác để rồi đẩy ngân sách nợ công tăng thêm”.
“Xây quảng trường hoành tráng để một năm dùng đôi ba cuộc lễ lạt, còn bình thường để không, thật lãng phí” – một người dân khác nhận xét.