(CAO) Uỷ ban Tài chính Ngân sách (TCNS) của Quốc hội lưu ý Chính phủ khi thực hiện gói hỗ trợ 62.000 tỷ đồng. Uỷ ban này cũng đề nghị giao Kiểm toán Nhà nước kiểm toán việc triển khai gói hỗ trợ.
Nêu quan điểm thẩm tra báo cáo của Chính phủ trong phiên họp Uỷ ban Thường vụ Quốc hội sáng nay (8/4), Uỷ ban TCNS nhất trí với các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 mà Chính phủ đặt ra.
Tuy nhiên, do tình hình dịch bệnh còn có thể diễn biến phức tạp, khó lường, cơ quan thẩm tra lưu ý Chính phủ cần tính đến những biện pháp trong dài hạn để tiếp tục kiểm soát dịch bệnh và ổn định xã hội, phục hồi và phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Cần đảm bảo công bằng cho các đối tượng trong triển khai gói hỗ trợ
Chỉ ra thực tế đại đa số các doanh nghiệp, người dân đều bị ảnh hưởng khó khăn chung bởi dịch Covid 19, trong đó nhiều ngành nghề, nhiều công việc có tính chất đặc thù sẽ chịu ảnh hưởng lớn hơn, Uỷ ban TCNS cho rằng việc hỗ trợ trực tiếp đối với những đối tượng cụ thể đòi hỏi phải cân nhắc kỹ để bảo đảm công bằng, hợp lý và khả năng cân đối của NSNN, nhất là trong bối cảnh thu NSNN đang đứng trước rất nhiều khó khăn.
Chính phủ dự kiến gói hỗ trợ khoảng 62.000 tỷ đồng cho khoảng 20 triệu đối tượng, trong đó:
Ngân sách nhà nước hỗ trợ trực tiếp khoảng 36 nghìn tỷ đồng (bao gồm khoảng 19 - 20 nghìn tỷ đồng từ nguồn tăng thu và nguồn còn lại của năm 2019 của NSTW; nguồn dự phòng năm 2020, tiết kiệm chi thường xuyên và các nguồn hợp pháp khác theo quy định; nguồn ngân sách địa phương (khoảng 13 - 14 nghìn tỷ đồng).
Hỗ trợ gián tiếp thông qua việc cho phép doanh nghiệp và người lao động tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất; hỗ trợ từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp để đào tạo lại người lao động (khoảng 3 nghìn tỷ đồng); cho vay với lãi suất 0% để chi trả tiền lương ngừng việc cho người lao động qua Ngân hàng Chính sách xã hội (khoảng 16 nghìn tỷ đồng).
Phân tích về đối tượng hỗ trợ cụ thể, bên cạnh yêu cầu Chính phủ bám sát các nguyên tắc đã đề ra là “đối tượng bị giảm sâu thu nhập, mất, thiếu việc làm, không đảm bảo mức sống tối thiểu do tác động trực tiếp bởi dịch COVID-19”, Uỷ ban TCNS đề nghị Chính cần quy định tiêu chí cụ thể, rõ ràng để xác định đối tượng thụ hưởng (như đối với người có công và lao động tự do…) để không gây cách hiểu khác nhau, lúng túng trong triển khai thực hiện.
Mức hỗ trợ theo đó cũng cần rà soát, quy định cụ thể để người dân gặp khó khăn duy trì cuộc sống tối thiểu, bảo đảm công bằng, hợp lý giữa các nhóm đối tượng và tạo sự đồng thuận cao của nhân dân.
Liên quan đến việc hỗ trợ người sử dụng lao động trả lương ngừng việc cho người lao động được vay với lãi suất 0% tại Ngân hàng Chính sách xã hội, theo Ủy ban TCNS, việc thực hiện chính sách này là cần thiết và phù hợp với điều kiện hiện nay.
Do đó, Uỷ ban thống nhất với đề nghị Chính phủ để thực hiện ngay chính sách trên, song cần quy định chặt chẽ, gắn trách nhiệm của người sử dụng lao động và hỗ trợ của nhà nước.
Về tỷ lệ hỗ trợ các địa phương, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ đánh giá khả năng đáp ứng nguồn lực của các địa phương, đặc biệt là các tỉnh miền núi, Tây Nguyên, các tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long đang ảnh hưởng nặng nề của xâm nhập mặn, mưa đá, gió lốc…, không để xảy ra tình trạng ban hành chính sách nhưng không đảm bảo nguồn lực để thực hiện.
“Dù là tình huống là cấp bách, song đây là gói hỗ trợ chủ yếu từ NSNN trung ương và địa phương, trong bối cảnh thu NSNN năm 2020 gặp rất nhiều khó khăn, thời gian kéo dài dịch bệnh chưa thể xác định rõ nên đề nghị Chính phủ đánh giá kỹ hơn các tác động của chính sách đến đời sống dân cư và khả năng cân đối nguồn lực NSNN để bảo đảm an toàn cân đối vĩ mô” – Uỷ ban TCNS yêu cầu.
Cơ quan này cũng nhắc Chính phủ khẩn trương triển khai thực hiện đề nghị rà soát chặt chẽ quy định về các đối tượng thụ hưởng, tránh những kẽ hở gây phát sinh trục lợi chính sách; bảo đảm công bằng, tránh khiếu kiện của người dân.
Cùng với đề nghị Chính phủ quy định cụ thể về thời hạn thực hiện, quy trình thủ tục thực hiện thuận tiện cho người dân, quy định chặt chẽ về kiểm tra, giám sát và chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện chính sách này, Uỷ ban TCNS yêu cầu Chính phủ rà soát lại, quy định cụ thể, chặt chẽ về đối tượng thụ hưởng, mức hỗ trợ, thời gian hỗ trợ, cơ chế kiểm tra, giám sát và chủ động điều chỉnh khi cần thiết, bảo đảm phù hợp với thực tiễn trong phạm vi tổng mức vốn NSTW nêu trên và khả năng cân đối của NSNN các cấp.
Uỷ ban cũng kiến nghị giao Kiểm toán nhà nước thực hiện kiểm toán việc thực hiện các giải pháp hỗ trợ nêu trên.