Thảo luận tại tổ sáng 6/1 về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, đại biểu Trần Hoàng Ngân (TPHCM) nhận xét, dự thảo Quy hoạch chưa phân biệt được thế nào là vùng kinh tế trọng điểm, vùng động lực, thế nào là hành lang tăng trưởng…
Với lĩnh vực công nghiệp, ông Ngân cho rằng quy hoạch hiện được xây dựng cũng chưa hình dung được sẽ ưu tiên ngành công nghiệp nào?
Đại biểu Trần Hoàng Ngân nêu ý kiến thảo luận
“Bởi có rất nhiều ngành công nghiệp, bao gồm chế biến chế tạo, công nghiệp nền tảng, năng lượng tái tạo, năng lượng thông minh, dệt may, cơ khí luyện kim, công nghiệp xanh… được đưa ra nhưng lại không rõ trình tự ưu tiên cụ thể” – ông Ngân phân tích.
Lưu ý quy hoạch đang xây dựng có giai đoạn 2030 - 2050, nên tình trạng quy hoạch “treo” là vấn đề đặt ra, do đó, ông Ngân cho rằng xây dựng quy hoạch cần có tầm nhìn, với những dự án chưa thực hiện ngay nhưng đưa vào quy hoạch, cần đảm bảo quyền lợi người dân trong việc thực hiện quy hoạch.
“Đang là quy hoạch và ý tưởng, mà khu nhà dân đã được quy hoạch thì sẽ bị vướng quyền lợi, nên cần phải có tầm nhìn và phân đoạn. Người dân lo lắng là sẽ dính quy hoạch gì đây, nên khi thực hiện phải thông báo cho người dân” - ông Ngân nêu vấn đề.
Vẫn theo đại biểu của TPHCM, để thực hiện quy hoạch cần đảm bảo tính khả thi, có cơ chế và làm rõ nguồn lực thực hiện quy hoạch.
“Mặc dù chúng ta học tập kinh nghiệm các nước, song khi thực hiện, vẽ ra đồ án thì phải đặt trong bối cảnh nguồn lực của Việt Nam. Ta không thể vẽ viễn cảnh như New York hay Paris trong khi nguồn lực của ta có hạn” - ông Ngân lưu ý.
Chỉ ra nguồn lực đầu tư công là có hạn, theo ông Ngân, thay vì đầu tư dàn trải như trước đây cần phải chuyển hướng đầu tư trọng điểm. Gắn với đó, thể chế phải khai thác được nguồn lực trong dân, gắn với đẩy mạnh hợp tác công tư, huy động nguồn lực này trong xã hội…
Dẫn chứng sân Mỹ Đình xuống cấp, ông Ngân nhìn nhận, nếu áp dụng đầu tư hợp tác công tư (PPP) trong lĩnh vực này sẽ hiệu quả hơn. Tuy vậy, do cơ chế hiện nay chưa cho phép đầu tư PPP trong lĩnh vực thể thao - văn hóa, trong khi TPHCM đang triển khai, nên ông đề nghị cần áp dụng cơ chế này để khai thác nguồn lực hiệu quả hơn.
Phiên thảo luận tại tổ của Đoàn ĐBQH TPHCM
Cùng tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng (Cần Thơ) cho biết, Quy hoạch tổng thể quốc gia đặt ra mục tiêu năm 2030 sẽ đạt mức thu nhập trung bình cao, khoảng 7.500 USD. Tuy nhiên, theo quy định của Liên Hợp quốc, thu nhập trung bình quốc gia trong khoảng 1.025 - 12.475 USD/người, tức khi các quốc gia có thu nhập như vậy thì trong nhóm trung bình.
“Việt Nam ở nhóm “thấp” trong mức cao, vì mức cao của nhóm nước có thu nhập trung bình là 12.475 USD” – ông Hùng nhận xét và chỉ ra, số nước thoát khỏi thu nhập trung bình rất ít.
Nói thêm về mục tiêu 2050 thu nhập trung bình là 27.000 - 32.000 USD/người, tức trong 20 năm thu nhập bình quân đầu người tăng từ 7.500 tới 32.000 USD, ông Hùng băn khoăn về tính khả thi.
Theo ông Hùng, vượt qua bẫy trung bình đã khó, chúng ta vượt xa như vậy cũng là câu chuyện thách thức đặt ra. Bởi, khi đặt ra được mục tiêu khả thi thì mới tính toán được các bước đi, giải pháp tiếp theo; còn nếu mục tiêu không khả thi thì các bước đi sẽ gặp khó khăn.
“Tôi rất băn khoăn về mục tiêu, tầm nhìn này. Mục tiêu thu nhập bình quân đầu người tới 2050 tối đa 32.000 USD là mục tiêu khá khó khăn cho năm 2050” - ông Hùng bày tỏ.
Ông Hùng cũng băn khoăn về cơ sở dữ liệu lập quy hoạch, hiện còn dở dang, như cơ sở dữ liệu đất đai chưa đầy đủ, nên chưa thể định hình đang có gì, sẽ làm gì…
“Khi cơ sở dữ liệu thiếu thì căn cứ lập quy hoạch chưa đảm bảo tính khả thi cao” – ông Hùng nhìn nhận.
Cho rằng đi liền với hội nhập sâu rộng cần phải có thể chế tích cực, đồng bộ, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nói rằng, từ đột phá trong thể chế sẽ tạo được đột phá trong phát triển. “Thể chế, thể chế và thể chế”, đồng chí Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc thảo luận
Nhắc lại quá trình gian nan, kéo dài, nhiều ý kiến khác nhau gay gắt trong suốt quá trình xây dựng cho đến khi thống nhất, ban hành được Luật Quy hoạch, Chủ tịch nước khẳng định sự ưu việt của phương pháp quy hoạch tích hợp.
Nhìn về tương lai, ông Nguyễn Xuân Phúc lưu ý, với thời gian quy hoạch rất dài, tầm nhìn gần 30 năm trong một giai đoạn thế giới đầy biến động, công nghệ đổi mới sáng tạo phát triển như vũ bão thì tính dự báo trong quy hoạch là hết sức quan trọng, có ý nghĩa quyết định hiệu quả của quy hoạch.
Cạnh đó, để quy hoạch không bị lạc hậu, Chủ tịch nước cho rằng cần có sự đánh giá tình hình, cập nhật thường xuyên; chú trọng bảo vệ các cộng đồng dân cư dễ bị tổn thương trong bối cảnh biến đổi khí hậu…
Nhìn nhận chung về dự thảo quy hoạch, Chủ tịch nước nói: “Dù còn mặt này mặt khác, nhưng coi như xương sống, xương sườn đã có, bây giờ Chính phủ cần ban hành nghị định để hướng dẫn cụ thể trong quá trình thực hiện”.