Chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường về dự án lớn liên quan đến việc lấn biển Cần Giờ, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TPHCM) phản ánh có những nhà khoa học và cử tri băn khoăn dự án này sẽ tác động xấu đến khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ và rừng ngập mặn Cần Giờ cũng là rừng phòng hộ của Cần Giờ.
“Tôi xin hỏi Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng như Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường là các vị có theo dõi dự án này không? Chúng ta làm sao để dự án vẫn triển khai mà ý định của nó là tốt đẹp cũng như có thể thúc đẩy kinh tế của TPHCM và của khu vực đi lên?” - ông Nghĩa nêu câu hỏi.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa chất vấn về dự án lấp biển Cần Giờ
Đại biểu cũng đề nghị các Bộ trưởng nêu rõ làm thế nào để bảo vệ được khu dự trữ sinh quyển và rừng ngập mặn Cần Giờ để bà con cử tri và nhân dân yên tâm về việc này.
Hồi âm đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên - Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, TPHCM coi Cần Giờ là một địa bàn hết sức đặc biệt. Cần Giờ là một biểu tượng của TPHCM, là lá phổi của TPHCM.
“Cần Giờ thể hiện con người đã phục hồi lại thiên nhiên, 31.000 hecta rừng dự trữ sinh quyển Cần Giờ, trong đó 20.000 hecta do công sức lao động của những thanh niên xung phong TPHCM phục hồi lại từ 11.000 hecta sau chiến tranh năm 1979, nên tôi hiểu sự quan tâm đặc biệt của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TPHCM về vấn đề này” – Bộ trưởng Hà nhìn nhận.
Vì lý do đó, theo ông Hà, cần đặt ra mục tiêu phải giữ được Cần Giờ là biểu tượng là lá phổi, giữ được hệ sinh thái sinh quyển hiện nay đã được UNESCO công nhận.
“Mục tiêu cao nhất là phát triển kinh tế đô thị phải dựa trên sự cân bằng của hệ sinh thái” – ông Hà nhấn mạnh và cho biết, khi xem xét, phê duyệt lại dự án này (dự án thực chất đã phê duyệt từ năm 2003 với diện tích lấn biển khoảng 600 hecta, hiện nay nâng lên hơn 2.800 hecta) phía Việt Nam đã trao đổi với UNESCO.
“Tại các khung pháp lý của UNESCO cho thấy phân ra 3 vùng, gồm vùng lõi, vùng đệm, vùng lân cận và vùng bán lân cận. Phần mà hiện nay dự án làm là nằm tiếp giáp, kết nối với phần bán lân cận, tức là theo các quy định của UNESCO và đã có văn bản chính thức của UNESCO khẳng định đây là vùng không nằm trong quản lý mà thực hiện theo đầu tư dựa trên cân bằng sinh thái do quốc gia quản lý sẽ quyết định” – ông Hà phân tích, đồng thời khẳng định, dự án phù hợp với pháp luật của UNESCO và pháp luật Việt Nam.
Về những tác động của dự án, theo người đứng đầu ngành TNMT, đã được tính toán một cách hết sức kỹ lưỡng.
Bộ trưởng TNMT Trần Hồng Hà trả lời chất vấn tại hội trường
“Phía chủ đầu tư đã có ý thức, họ thấy rằng để phát triển ở đây thì các mục tiêu thành phố cũng đã xác định rõ với họ, nên họ đã sử dụng các chuyên gia, các tổ chức nghiên cứu trong và ngoài nước để đầu tư, đặc biệt như các tập đoàn của Hà Lan hoặc là các tập đoàn đứng thứ ba thế giới về đánh giá tác động đến môi trường và xã hội để thực hiện đối với dự án này” – Bộ trưởng Hà thông tin.
Liên quan đến tác động khu vực của đô thị, bao gồm nước sạch, chất thải, không khí, tác động của vấn đề đô thị lên môi trường tự nhiên và với mục tiêu là bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên sinh quyển, Bộ trưởng Trần Hồng Hà khẳng định đã tham vấn với các tổ chức bảo tồn thế giới, đặc biệt là tổ chức về đất, nước và xác định rằng phải bảo tồn nguyên sinh.
“Tức là đảm bảo hệ sinh thái không thay đổi” – ông Hà cam kết.
Vẫn theo ông Hà, việc tác động đến hệ sinh thái do lấn biển cũng sẽ được xem xét, đánh giá tác động đối với môi trường biển cũng như tác động liên quan đến các dòng chảy hải dương học, địa chất của biển và đặc biệt là các hoạt động liên quan đến bồi lấp và xói mòn đối với các vùng ảnh hưởng khác của các địa phương khác.
Đề cập đến một yếu tố “chưa đầy đủ” trong báo cáo là việc lấy vật liệu ở đâu san lấp, ông Trần Hồng Hà thông tin, báo cáo đánh giá tác động môi trường nêu rất cụ thể là cần phải có nghiên cứu.
“Chủ đầu tư đang mời các nhà khoa học, các cơ quan có liên quan đến nghiên cứu và hiện nay người ta đưa ra phương án là lấy vật liệu tại chỗ. Tức là cùng với việc duy trì hệ sinh thái nước mặn, nước ngọt thì họ sẽ tạo ra một cái hồ rất lớn để bổ sung nước biển và nước ngọt ở khu vực ngay ở giữa trung tâm của đô thị” - ông Hà giải thích.
Chốt lại phần trả lời, Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhận định, đây là một dự án cần phải làm ở mức cao nhất mà nếu dự án thành công, đây có thể là một dự án về kinh tế dựa trên sinh thái tự nhiên hoàn hảo.